Alarmerend rapport over toekomst op aarde: 'Wereld moet nu in actie komen'

Het IPCC komt vaker met een rapport, maar dit is een samenvatting van de afgelopen zeven jaar met heel duidelijke conclusies. "Dit is het rapport waar het politieke beleid van de komende jaren op gebaseerd gaat worden", zegt klimaatspecialist Bart Verheggen van RTL Nieuws.

Hittestress

Volgens dit rapport zetten we op dit moment een leefbare en duurzame toekomst voor iedereen op het spel, stelt het IPCC. Volgens het rapport is het - om de klimaatdoelen te halen - bittere noodzaak dat de wereldwijde CO2-uitstoot voor 2025 een piek bereikt, en daarna heel snel omlaag zal moeten. 

Grote woorden, maar wat bedoelt het IPCC precies met die leefbare en duurzame toekomst? Verheggen zegt dat we bijvoorbeeld te maken krijgen met de verdwijning van diersoorten, en er komt steeds meer direct gevaar voor mensen door hittestress. 

'Dweilen met de kraan open' 

Klimaatverandering bedreigt steeds meer onze het welzijn van huidige en toekomstige generaties, blijkt uit het rapport. Verheggen is niet verbaasd over de conclusies, maar vindt vooral de toon van dit rapport opvallend. "Er spreekt veel urgentie uit."

Zeespiegelonderzoeker en mede-auteur van het rapport Aimée Slangen zegt dat we ons best wel op bepaalde manieren kunnen aanpassen aan klimaatverandering en zeespiegelstijging, maar voegt daaraan toe: "Zonder snelle beperking van verdere opwarming is het dweilen met de kraan open."

Gaat er dan helemaal niets goed? Zeker wel. Het rapport vermeldt ook de 'hoopvolle ontwikkelingen' die er zijn. "Zonne- en windenergie, efficiënter energiegebruik, elektrificatie, groene infrastructuur, herbebossing en het verminderen van voedselverspilling zijn goed mogelijk, worden steeds goedkoper en kunnen rekenen op brede publieke steun." Er is alleen één probleem: het is allemaal nog lang niet genoeg. 

Fossiel krijgt voorrang

Dit decennium is volgens het IPCC bepalend of de opwarming nog beperkt kan worden tot gemiddeld 1,5 of 2 graden. Maar CO2-uitstoot van de huidige fossiele infrastructuur brengen ons al voorbij de 1,5 graden. Er gaat nog steeds meer geld naar fossiel dan naar hernieuwbare energie. 

Er is tot op heden dus nog veel te weinig gedaan om de uitstoot écht naar beneden te brengen. En dat geldt volgens het IPCC voor haast alle vlakken. Het beleid, technologie, financiën, overal is versnelling nodig. Op het gebied van financiën wordt vooral de mate waarin fossiel nog altijd voorrang krijgt op hernieuwbare bronnen als belemmering genoemd. Dat is nog vaak het geval.

'Elke fractie van een graad telt'

Eén van die hernieuwbare energiebronnen is uiteraard windenergie. Maar door klimaatverandering gaat het in de wereld steeds minder hard waaien. Toch zijn windmolens nog steeds erg nuttig. Je ziet het in onderstaande video: 

Het rapport maakt duidelijk dat de voordelen van klimaatbeleid ruimschoots opwegen tegen de kosten. "En vergeet ook niet de bijkomstige voordelen van bijvoorbeeld schonere lucht door over te stappen op schonere energiebronnen. De economische waarde daarvan wordt ingeschat op eenzelfde orde van grootte als de kosten van het klimaatbeleid", zegt Verheggen.

"Al is er veel focus op de klimaatdoelen van 1,5 en 2 graden, het rapport maakt duidelijk dat elke fractie van een graad telt", zegt Verheggen. "De risico’s nemen daarboven steeds sneller toe, dus juist bij het uit het zicht raken van de doelstellingen moeten we extra hard aan de bak."

Het IPCC is een toonaangevende instantie als het gaat om klimaatrapporten, en is niet de enige die de noodklok luidt. Vorige week nog kwam een studiegroep van ambtenaren van verschillende ministeries tot een vergaand klimaatadvies. "De tijd van laaghangend fruit is voorbij", concludeerden ambtenaren.

Aanbevelingen per sector

Zij brachten in kaart wat het kabinet allemaal kan doen om klimaatverandering tegen te gaan. Duidelijk is dat iedere sector aan de slag moet én burgers dit gaan voelen in hun portemonnee. 

In onderstaand verhaal zie je de belangrijkste aanbevelingen per sector: