Nét hersteld, raak je weer besmet: met omikron lijkt het te kunnen
Besmet raken met corona is vervelend, maar als je er niet al te ziek van wordt, is er ook een voordeel: de periode daarna ben je veilig. Dat dachten we tenminste. Amerikaans onderzoek zegt nu iets heel anders.
Het onderzoek is nog maar een zogeheten 'pre-print', dat wil zeggen dat het nog door andere onderzoekers gelezen en beoordeeld moet worden, maar de conclusies zijn duidelijk. Volgens het onderzoek kun je op dit moment – als je niet bent geboosterd – heel snel na je laatste infectie herbesmet raken met omikron.
En dat zou natuurlijk nogal wat betekenen voor isolaties en quarantaines, maar ook voor het aantal mensen dat besmettelijk is en anderen kan aansteken. Want meteen na een isolatie wéér een week op zolder? Niet echt een pretje.
In onderstaande tweet zie je een korte samenvatting van het onderzoek, met daarbij een link van het onderzoek zelf:
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Op scholen zijn deze geluiden al merkbaar. Kinderen die positief testen, herstellen, en na meerdere negatieve testen tóch weer besmet raken. Zij zijn vaak niet gevaccineerd, laat staan geboosterd. Geregeld krijgen ze te horen: het zal oud virus zijn dat is opgepikt; quarantaine en isolatie zijn niet nodig.
Afweersysteem niet aangezet
De regels van het RIVM zeggen dat het voor contacten die recent zelf een infectie met SARS-CoV-2 hebben doorgemaakt, niet nodig is om zonder klachten te testen. "Voor hen geldt geen quarantaineadvies." Met omikron lijken dus misschien toch andere regels te gelden.
Debbie van Baarle is hoogleraar immunologie in Groningen en stelt dat als de infectie het afweersysteem als het ware niet 'aanzet', je ook niet veel afweerstoffen aanmaakt, en dus sneller weer bevattelijk bent voor een nieuwe besmetting. Met andere woorden: een milde besmetting met als gevolg een klein verkoudheidje dat twee dagen later weer weg is, zorgt niet voor heel veel bescherming in de toekomst.
Kan vaker gebeuren
Dat op zich is niet nieuw, zegt Van Baarle. Bij andere varianten gold dat ook. Maar omikron levert in veel gevallen mildere infecties op en is juist wél besmettelijker. "In die zin kan het nu wel vaker gebeuren", zegt Van Baarle.
Ook heeft omikron verschillende tactieken om het afweersysteem te omzeilen en toch een besmetting te veroorzaken, zegt Van Baarle. "Maar tijdens de periode van de deltavariant zijn herbesmettingen ook voorgekomen, alleen niet zo kort na de eerste infectie."
'Kans op herinfectie 5 keer groter'
Immunoloog Huub Savelkoul van de Wageningen Universiteit ziet dat dit Amerikaanse onderzoek overeenkomt met studies die in Groot-Brittannië zijn gedaan. De uitkomsten komen overeen, zegt hij "Het lijkt erop dat mensen die geen booster hebben gehad en nu een milde infectie met omikron krijgen, ongeveer twee tot drie weken beschermd zijn tegen een nieuwe infectie."
Daarnaast is de kans op een herinfectie met omikron ongeveer vijf keer groter dan bij delta en is de bescherming na een omikronbesmetting slechts zo'n 19 procent, zegt Savelkoul.
Geen goed nieuws
De gevolgen: "Op die manier kun je haast geen kudde-immuniteit krijgen. En quarantaines hebben dan heel weinig effect. Je kunt zo ongeveer meteen weer besmet raken als je weer buiten komt."
Goed nieuws is het zeker niet, benadrukt Savelkoul. Want op deze manier blijft de omikronvariant rondgaan. "Als er dan weer een variant komt die wél ziekmakender is dan omikron, hebben we een probleem, want we hebben niet veel bescherming opgebouwd."
Mondkapje, booster, handen wassen
Een oplossing? Moeilijk, maar volgens Savelkoul zou het wel kunnen helpen om de basismaatregelen langer in stand te houden. Mondkapje op als het ergens druk is, goed denken aan persoonlijke hygiëne, dat soort zaken. "En de booster helpt dus wel."