Strijd om Frans presidentschap barst los tussen Macron en Le Pen
In Frankrijk is de strijd losgebarsten om het presidentschap tussen zittend president Emmanuel Macron en de radicaal-rechtse kandidaat Marine Le Pen. De twee wonnen gisteren (nipt) de eerste ronde, later deze maand volgt de tweede stemronde. "Macron is er allerminst gerust op dat hij Le Pen voorblijft."
De eerste ronde van de Franse presidentsverkiezingen pakte gisteren zoals verwacht uit. Aan kop gaat Emmanuel Macron, met ruim 27 procent van de stemmen. Zijn tegenstander tijdens de tweede ronde, die op 24 april volgt, wordt Marine Le Pen (voorvrouw van het Rassemblement National). De twee stonden vijf jaar geleden ook tegenover elkaar.
Twaalf kandidaten, twee winnaars
Marine Le Pen kreeg tijdens de eerste ronde zo'n 24 procent van de stemmen. Het werd nog even spannend toen de linkse Jean-Luc Mélenchon ruim 21 procent van de stemmen kreeg. Eric Zemmour, de kandidaat die nog rechtser is dan Le Pen, kon op zo'n 7 procent van de stemmen rekenen.
Er deden twaalf kandidaten aan de eerste stemronde mee. Als één presidentskandidaat in ronde 1 al meer dan de helft van de stemmen zou hebben gekregen, was hij of zij meteen de nieuwe president van Frankrijk geworden. Dat gebeurde voor het laatst in de jaren 60. Wie de verkiezingen wint, wordt nu besloten tijdens de tweede ronde.
Frankrijk-correspondent Eveline Bijlsma legt uit dat het nog spannend wordt. "Het verschil tussen Le Pen en Macron is wel groter dan gedacht, in sommige peilingen zat er vorige week maar twee procentpunt tussen de twee kandidaten, dat verschil blijkt nu toch iets groter te zijn."
Beloftes over koopkracht
Maar Macron is er volgens Bijlsma allerminst gerust op dat hij Le Pen voorblijft. "Ze is een serieuzere kandidaat en heeft de scherpe randjes van haar partij weten te halen", legt Bijlsma uit.
Fransen lijken haar te hebben vergeven dat zij enkele jaren geleden de banden met de Russische president Vladimir Poetin nog aanhaalde. Daarnaast heeft de radicaal-rechtse Le Pen veel kiezers aan zich weten te binden door haar beloftes over de koopkracht. "Dat is momenteel een belangrijk onderwerp in Frankrijk."
Tijdens de vorige presidentsverkiezingen werd er massaal tegen Le Pen gestemd, zag Bijlsma. Nu is dat anders. Van de tien kandidaten die het gisteren niet gehaald hebben, adviseerden vier (goed voor 15 procent van de stemmen) Fransen om tijdens de tweede ronde op Macron te stemmen.
"Maar het is lang niet gezegd dat alle kiezers dat ook doen", zegt Bijlsma. Zemmour riep zijn kiezers zoals verwacht op om op Le Pen te stemmen.
Mélenchon geeft geen duidelijk stemadvies
Mélenchon, die met ruim twintig procent van de stemmen als grote nummer drie eindigde, gaf zijn stemmers niet zulk duidelijk advies. "Hij heeft alleen maar gezegd: stem niet op Le Pen", maar sprak zich dus niet duidelijk uit vóór Macron.
'Geen Macron, geen Le Pen'
Na de bekendmaking van de eerste peilingen, gingen in meerdere Franse steden gisteren honderden mensen de straat op. Dat gebeurde onder meer in Rennes, Lyon en Parijs. Zij riepen leuzen als 'geen Macron, geen Le Pen" en "tegen het kapitalisme":
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
In Lyon wisten volgens het Franse BFMTV zo'n tien demonstranten door de toegangsdeur van een overheidsgebouw van de gemeente te breken, waarna zij ruiten kapotsloegen en er met enkele meubelstukken vandoor gingen.
Spannende weken
Volgens sommige peilingen kan Macron in de tweede ronde rekenen op 54 procent van de stemmen en Le Pen op 46 procent. Maar er zijn ook peilingen die het verschil een stuk kleiner inschatten: 51 tegen 49 procent. In 2017 versloeg Macron zijn rivaal Le Pen in de tweede ronde van de presidentsverkiezingen nog met een zeer ruime marge. Hij kreeg toen 66,1 procent van de stemmen.
Bijlsma verwacht dat er dit keer veel stemmers zijn, die zeggen: "Macron of Le Pen? Mij maakt het niets uit." Het is daarom nog onbeslist wie de Franse president wordt en de komende weken kunnen we een spannende verkiezingsstrijd verwachten.