Forse afname zweefvliegen en vliegsoorten in Veluwse bossen
Het aantal zweefvliegen in de bossen op de Veluwe is de afgelopen veertig jaar met wel 80 procent afgenomen. Dat blijkt uit een onderzoek dat vandaag is gepubliceerd in Insect Conservation and Diversity. Zweefvliegen zijn na bijen de grootste bestuivers in ons land, schrijven de onderzoekers.
En zweefvliegen spelen volgens hen een belangrijke rol in ons ecosysteem. Zo eet een belangrijke groep zweefvliegen als larve bladluizen en is juist die groep het hardst achteruitgegaan.
Voor het onderzoek telde de Utrechtse ecoloog Aat Barendregt tussen 1982 en 2021 maar liefst 254 keer zweefvliegen in een gemengd loof- en naaldbos naast het Gelderse dorp Garderen, dat omringd is door andere bossen. Het aantal zweefvliegen is voor het eerst zo consistent en over een langere periode op dezelfde plek geteld.
Zure regen
Het onderzochte bos en de omgeving zijn de afgelopen decennia weinig veranderd. De onderzoekers verklaren het verdwijnen van de zweefvlieg dan ook door externe factoren. "Zure regen en stikstofdepositie zijn mogelijke verklaringen voor de achteruitgang", zegt Barendregt. Ook pesticiden kunnen volgens hem een rol spelen.
En dan is er nog klimaatverandering. "Het weer tijdens en voorafgaand aan de dagen waarop geteld is kon de afname in zweefvliegen niet verklaren, maar dat sluit andere effecten van klimaatsverandering niet uit."
Ook het aantal vliegsoorten is afgenomen, blijkt uit het onderzoek. Vorig jaar werd 44 procent minder soorten zweefvliegen geteld ten opzichte van veertig jaar geleden. Sinds de jaren 80 zagen de onderzoekers al dat een aantal zeldzame soorten verdween.
Ook in Duitsland afname
Het Nederlandse onderzoek bevestigt Duitse studies die eerder werden gedaan naar de langzame verdwijning van de zweefvlieg. Zo werden ook in Duits grasland minder zweefvliegen waargenomen.
"Dat de resultaten grofweg vergelijkbaar zijn, zegt dat het in andere ecosystemen net zo dramatisch gesteld is met de zweefvlieg", stelt een van de onderzoekers Eelke Jongejans, ecoloog bij de Radboud Universiteit.
