Voedselbank en schuldhulpverlening voorzien toename hulpvragen
De Nederlandse branchevereniging voor financiële hulpverleners (NVVK) maakt zich 'grote zorgen' om de dreigende toename van mensen in financiële problemen. Ook de Voedselbank voorziet in de loop van het jaar meer aanmeldingen van mensen die hulp nodig hebben.
"Het begint al behoorlijk te rommelen, maar het echte onweer moet nog losbarsten", zegt Auke Schouwstra van de Nederlandse branchevereniging voor financiële hulpverleners, die onder meer organisaties in de schuldhulpverlening als leden heeft.
Energieprijs knelt
Dat onweer zal bestaan uit een forse toename van mensen die in financiële problemen komen. "De eerste zorg gaat uit naar mensen die nu al in de schuldhulpverlening zitten. De meldingen van onze leden over problemen beginnen al toe te nemen."
De hoge energieprijs knelt, zegt Schouwstra. "Mensen in de schuldhulp hebben een beperkt budget voor levensonderhoud. De post energie neemt nu in rap tempo toe. Alleen: als je in een regeling zit, een traject van drie jaar, kun je niet aan de knop energie draaien. Bij huurkosten kan dat wel. Het budget bijstellen is dus moeilijk. Daarom komen de eerste mensen nu al in de knel te zitten."
Stilte voor de storm
En dit is nog maar de stilte voor de storm. "Energiebedrijf Vattenfall heeft al gezegd dat de prijsstijging nog niet ten einde is. Zij zien de betalingsachterstanden al toenemen. Mensen die nu op het randje balanceren, gaan er in de loop van het jaar overheen."
Door stijgende prijzen kan Stephanie nauwelijks eten kopen: 'Moet ik besparen op tandpasta?'
Veel mensen zetten nu noodgedwongen hun energiebedrag laag, zegt hij. Later volgt een stevige nabetaling. "De belastingdienst begint in het najaar ook met het terugvorderen van coronahulp en uitgestelde btw-betalingen. Wij zien het zwaar in voor het najaar."
Drukte bij voedselbanken
Schouwstra heeft zijn hoop intussen gevestigd op de politiek. "Hopelijk komt Den Haag met een groot hulppakket."
Ook de Voedselbank maakt zich op voor een run op hulp, zegt voorlichter José Tijssen. "Cijfers heb ik nog niet, maar ik hoor uit het hele land dat de drukte begint toe te nemen."
De toename van cliënten zal structureel worden, verwacht ze. "De inflatie en hoge kosten van levensonderhoud zijn al een tijdje bezig, en zullen niet meer verdwijnen. Afgelopen jaar werden veel mensen nog op de been gehouden door allerlei succesvolle steunmaatregelen van de overheid. Nu die steun ophoudt en de prijzen blijven stijgen, kunnen meer mensen in de knel komen. Een miljoen mensen leven in ons land onder de armoedegrens. Deze stijgende prijzen zijn precies het soort druppels die overal emmers doen overlopen."
Verse waren schaarser
Daar komt bij dat de toevoer van producten naar de voedselbanken afremt. Dat is overigens niet door de oorlog in Oekraïne, zegt Tijssen. "Die trend speelt al langer. Bedrijven letten steeds beter op verspilling. Wij krijgen daardoor al langer minder producten. Vooral verse waren worden schaarser."
Ook de Voedselbank verwacht verlichting uit Den Haag: "We hebben niet voor niets een minister voor Armoedebeleid. Hopelijk treden ze net zo daadkrachtig op als tijdens de coronacrisis."
Verborgen armoede
En dan is er nog de verborgen armoede. Daarop wijst Arjan Vliegenthart van het Nibud, het instituut voor budgetvoorlichting. "In Nederland vinden 2,6 miljoen huishoudens het eerder moeilijk dan makkelijk om rond te komen. Niet al die huishoudens vervallen onmiddellijk in armoede, maar een deel zal problemen krijgen. We weten ook dat het jaren kan duren voordat mensen hulp vragen. Ze proberen heel lang zelf dingen op te lossen. Dat kan een uitgesteld en verborgen effect geven."