Rusland bereidt aanval voor op Donbas: 'Alles om moreel Oekraïne te breken'
Rusland vuurde afgelopen weekend honderden raketten af op doelen in de Oekraïense Donbas-regio. Oekraïne spreekt van een nieuw offensief in het oosten. Volgens deskundigen is dat offensief er nu nog niet, 'maar het is een kwestie van tijd voor het er gaat komen'.
"Er is sprake van activiteit in de regio, maar nog niet van een offensief", zegt Mart de Kruif, voormalig commandant van de Landstrijdkrachten. Daarvoor zouden volgens hem ofwel meer massale beschietingen nodig zijn of een grote, snelle troepenverplaatsing.
Volgens het Oekraïense leger is het langverwachte offensief van de Russen al wel begonnen. President Volodimir Zelenski zei eerder dat 'de strijd was losgebarsten'.
De Russische troepen zouden zich richten op de regio Donbas, waar pro-Russische separatisten al jarenlang strijd leveren. Moskou heeft eerder al laten weten dat het belangrijkste doel op dit moment is om de Donbas onder controle te krijgen en een verbinding over land met de Krim tot stand te brengen. Volgens het Russische ministerie van Defensie streeft het land ernaar Oost-Oekraïne te 'bevrijden'.
De focus zou op dit moment liggen op het gebied rond Charkov en Donetsk. Aanvallen zouden zich onder andere richten op de plaatsen Izjoem en Barvinkove. De invasietroepen rukken ook op richting Slovjansk in de provincie Donetsk.
De afgelopen weken was het relatief rustig in de regio. "Er is al een hele lange tijd oorlog in de Donbas", zegt oud-commandant der strijdkrachten Dick Berlijn. "Beide partijen hebben elkaar nu tot stilstand gebracht door zich in te graven in loopgraven."
Correspondent Olaf Koens bezochte eerder de loopgraven in Oost-Oekraïne.
Berlijn gaat er vanuit dat beide landen zich de afgelopen periode hebben voorbereid op de nieuwe fase van de strijd in de Donbas. "De Russen hebben extra troepen gestuurd, hun logistiek op orde gebracht, munitie aangeleverd, gewonde soldaten weggebracht en nieuwe soldaten naar het gebied gestuurd."
De Oekraïners staan er volgens hem qua voorbereiding slechter voor. "Zij hebben een harde strijd gevoerd en het is voor hen een uitdaging om voldoende wapens in het gebied te krijgen. De Russen zijn in het oosten in het voordeel omdat ze daar niet zo'n lange aanvoerlijn hebben."
Marioepol
Ook in Marioepol lijkt de strijd nog niet gestreden. Zaterdag meldde het Russische leger dat de stad was ingenomen, maar diezelfde dag werd een ultimatum gesteld aan Oekraïense verdedigers om zich over te geven. Dat deden zij niet.
"Ik denk dat het ook nog wel even gaat duren in Marioepol", zegt Hans van Koningsbrugge, hoogleraar geschiedenis en politiek van Rusland. "Het gebied bij de staalfabriek waar gevochten wordt is elf kilometer groot met een complex netwerk van ondergrondse doorgangen. Daar zitten nog genoeg Oekraïense militairen."
Symbolische waarde
De stad heeft volgens kenners een belangrijke strategische en symbolische waarde in de oorlog. "Zeker als je zo'n stad kan veroveren na een belegering van meer dan vijftig dagen", zegt Van Koningsbrugge.
Wat ook meespeelt is dat Poetin graag een overwinning wil claimen, zegt Berlijn. "Op 9 mei verwacht men een grote parade en daar wil Poetin een overwinning aankondigen. Hij wil dan zeggen: de Donbas is bevrijd van de nazi's en er is een pad naar de Krim."
Van Koningsbrugge schat de kansen van deze verdedigers goed in. "Het moreel bij de Oekraïners is hoog en bij de Russen niet meer. Het wordt voor de Russen geen makkelijke opgaaf."
De komende dagen en weken verwachten de deskundigen zwaardere gevechten in de Donbas. "Vooral artilleriebeschietingen op legerposten, maar ook luchtbombardementen waarbij burgers waarschijnlijk niet gespaard blijven", zegt oud-commandant der strijdkrachten Berlijn. "Alles om het moraal van het Oekraïense leger te breken."