Voorstel om abortusrecht af te schaffen in VS is een 'kladje', maar maakt wel kans

Het recht op abortus is in de VS sinds 1973 geregeld door het vonnis 'Roe vs. Wade' (meer daarover lees je onderaan dit artikel). Als het aan het Hooggerechtshof ligt, komt binnenkort mogelijk een einde aan dat fundamentele recht. Dat zal als gevolg hebben dat staten straks zelf moeten beslissen of ze abortus toestaan.

Stuk lastiger

"In conservatieve staten zal het een stuk lastiger worden om abortus te plegen", zegt correspondent Erik Mouthaan. "Als dit inderdaad definitief wordt, kan het betekenen dat abortus voor ongeveer de helft van de Amerikaanse vrouwen geen optie meer is."  

Volgens Mouthaan moeten miljoenen vrouwen naar een andere staat reizen als ze echt abortus willen. "Vooral voor armere vrouwen is dit helemaal niet mogelijk. Zelfs vrouwen die verkracht zijn en zwanger raken, wordt het lastig gemaakt abortus te plegen." 

Wat de gevolgen daarvan kunnen zijn, is te zien in deze reportage die Mouthaan vorig jaar maakte in Texas, waar abortus al is verboden:

Abortus is al vijftig jaar een van de moeilijkste politieke onderwerpen in de Verenigde Staten en voor- en tegenstanders van de ingreep staan lijnrecht tegenover elkaar. (In dit artikel leggen we precies uit hoe dat zit.)

Amerika zou hiermee jaren terug in de tijd gaan, zegt Mouthaan. Toch is hij niet verrast door het plan van het Hooggerechtshof. "We wisten eigenlijk al dat het hof deze kant op redeneert. President Donald Trump benoemde tijdens zijn ambtstermijn drie uiterst conservatieve rechters", zegt hij over het negenkoppige Hooggerechtshof. "Trump zei er destijds bij dat hij de drie had uitgezocht zodat zij de abortusregeling ongedaan kunnen maken."

Ook de huidige president Biden heeft zich er inmiddels mee bemoeid. Als het Hooggerechtshof inderdaad van plan is het abortusrecht af te schaffen, zal hij zich daartegen verzetten, kondigde hij aan. Al sinds de hoogste rechter in Texas vorig jaar abortus verbood, is de regering bezig met het voorbereiden van een reactie op 'de aanhoudende aanvallen op abortus'. 

Biden moet met list komen

Mouthaan zegt dat de regering niet heel veel kan doen om het tegen te houden. De wet aanpassen is lastig omdat de Democraten geen meerderheid hebben in de Senaat. Biden zal met een list moeten komen, zegt Mouthaan. "In november zijn er parlementsverkiezingen. Het kan zijn dat dit hét thema gaat worden, zodat miljoenen verontwaardigde vrouwen toch op Bidens partij gaan stemmen." 

De definitieve uitspraak van het Hooggerechtshof wordt over twee maanden verwacht. In Staten waar de Democraten het voor het zeggen hebben, wachten ze daar niet op. Zo gaan de Democratische leiders in Californië het recht op abortus verankeren in de grondwet van de staat. "We kunnen het Hooggerechtshof niet vertrouwen om het recht op abortus te beschermen, dus doen we het zelf", laat de Democratische gouverneur Gavin Newsom via Twitter weten.

Roe vs. Wade

Roe vs. Wade is een begrip in de VS en synoniem voor het recht op abortus in het hele land. Het Hooggerechtshof oordeelde in 1973 in de zaak Roe vs. Wade dat de meeste wetten die abortus verboden, in strijd waren met het grondwettelijke recht op privacy van vrouwen.

Jane Roe was een alias voor een vrouw uit Texas, Norma McCorvey, die een abortus wilde toen bleek dat ze ongehuwd zwanger was van haar derde kind. Henry Wade was de openbaar aanklager in Texas, waar abortus verboden was. McCorvey kreeg haar kind tijdens de zaak en stond het ter adoptie af.

Ze werd door de uitspraak de heldin van de pro-abortusbeweging, maar maakte later een enorme draai. Ze had, zoals ze zelf zei 'het licht gezien', werd strenggelovig en sprak zich uit tegen abortus, euthanasie en het homohuwelijk. Norma McCorvey overleed in 2017 op 69-jarige leeftijd.