Update coronavaccin Moderna en Pfizer komt eraan: voor wie en wanneer?

Het is nu aan de Europese Commissie om te beslissen of de vaccins worden toegelaten in de Europese Unie. De voorbereidingen bij de GGD's zijn in ieder geval al in volle gang.

1. Waarom komt er opnieuw een vaccinatiecampagne? Het hoogtepunt ligt toch achter ons?

Het Outbreak Management Team Vaccinatie (OMTV) heeft geadviseerd een nieuwe vaccinatieronde te starten omdat rekening wordt gehouden met een nieuwe coronagolf in het najaar. Volgens hoogleraar immunologie Marjolein van Egmond gaat de immuniteit bij met name kwetsbaren en ouderen achteruit. Om die op peil te houden, is het belangrijk om een boosterprik te halen.

2. Voor wie is het nieuwe vaccin bedoeld en wanneer kun je de prik krijgen?

Iedereen van 12 jaar en ouder krijgt naar verwachting vanaf de tweede helft van september de mogelijkheid een herhaalprik tegen corona te halen.

Eerst worden mensen met een hoger medisch risico en zorgpersoneel met patiëntencontact uitgenodigd, daarna alle anderen van 12 jaar en ouder. Deze herhaalprik kan worden gehaald vanaf drie maanden na de laatste coronaprik of een doorgemaakte besmetting.

3. Wat is er anders aan deze vaccins? Zijn het compleet nieuwe vaccins, of zijn de oude alleen een beetje aangepast?

Immunoloog Marjolein van Egmond: "Het is een aanpassing van het bestaande vaccin. Een vaccinatie kun je zien als en opfriscursus voor het immuunsysteem. Omdat bij deze vaccinatie de omikronvariant is meegenomen, kun je het zien alsof de helft van de leerstof is veranderd. Het gaat om een vaccin met twee codes. Het oorspronkelijke mRNA-vaccin plus daarbij een code van omikron."

4. Zijn deze nieuwe vaccins uitgebreid getest? Wat weten we over bijwerkingen?

"De vaccins zijn zeker getest, maar minder uitgebreid dan het oorspronkelijke vaccin. Vergelijk het met een auto. Als je bij een goede auto de motor vervangt, ga je de auto daarna ook niet meer zo uitgebreid testen. De verwachting is dat de bijwerkingen niet zijn veranderd."

5. Komen er nog meer nieuwe vaccins, of blijft het voorlopig bij deze twee?

"Niet op korte termijn, is de verwachting. De kracht van mRNA-vaccins is dat ze makkelijker aangepast kunnen worden."

6. Moet ik het vaccin nemen?

Daar ga je zelf over. Immunoloog Marc Veldhoen deelt een aantal zaken die je ter overweging kunt nemen. Vaccinatie is veilig, zegt hij. Er is geen negatief effect op je immuunsysteem of algemene gezondheid. Een booster zorgt voor extra productie van antilichamen en een her-activatie van geheugencellen. Dat betekent dat je tijdelijk extra beschermd bent tegen een infectie.

Als je tot een groep behoort die een zwakker immuunsysteem heeft; dan is het vierde vaccin 'ten zeerste aan te raden' en ook nodig om je tegen ziekte te beschermen.

Ook mensen die alleen de basisserie hebben gehad, zonder besmet te zijn geweest, adviseert hij 'zeker' een derde prik. Want, stelt hij: pas als je drie keer in aanraking bent geweest met het spike-eiwit, ben je redelijk goed beschermd tegen ziekte van de nu veel snellere varianten.

7. En als je behoort tot die laatste, goed beschermde groep?

Is het verstandig om het nieuwe vaccin te halen als je al drie keer gevaccineerd bent? Of twee keer plus een infectie hebt doorgemaakt? Veldhoen noem het een 'persoonlijke keuze'. Je bent dan na het halen van de nieuwe boosterprik in ieder geval extra beschermd tegen infectie.

De vraag is of deze groep dan nóg beter is beschermd tegen ernstige ziekte. "Ik verwacht dat voor deze groep de extra bescherming tegen ziekte niet groot zal zijn. Echter, in die groep zitten ook kwetsbaren die niet weten dat ze kwetsbaar zijn. Dat is het moeilijke."