Zij hebben een torenhoge studieschuld: 'Het voelt heel oneerlijk'
Een onbezorgde studententijd, of de handen in het haar om de oplopende kosten en bijbehorende studieschuld? Voor veel studenten is dat laatste het geval. Steeds meer mensen hebben een studieschuld, blijkt uit actuele cijfers van het CBS. En de bedragen worden steeds hoger. Wij spraken twee studenten met een torenhoge studieschuld.
Studeren was altijd al een droom. Frank Lemmers (26) begon in 2016 met een bachelor bestuurskunde aan de Universiteit Leiden. "Het was mijn passie en doel om te studeren", vertelt Frank aan RTL Nieuws. En zo vanzelfsprekend was dat niet, want Frank heeft autisme.
Daardoor liep Frank studievertraging op en kon de student door een arbeidsbeperking niet werken. Het resultaat: een studieschuld van 67.000 euro. "Het grootste gedeelte is huur en collegegeld", zegt Frank. "Ik leef niet duur, ik ga niet vaak uit drinken. Maar als je goed wil studeren moet je ook studiematerialen hebben, en boodschappen zijn duurder geworden. Dat hakt er wel in."
De hoge schuld heeft Frank nooit doen twijfelen over het doorstuderen. Sterker nog, na de bachelor - die nog een jaar duurt - wil die ook nog een master halen. "De schuld blijft toch staan, je kan het maar beter afmaken. Ik wil het ook heel graag", zegt Frank. "Ik ben er niet voor niets voor gegaan. Ik wil er mijn voldoening uithalen."
Pechgeneratie
Maar zorgen zijn er natuurlijk wel. "Dat is het vervelende aan het leenstelsel, je zit langdurig aan de schuld vast. Op de lange termijn is dat moeilijk, het is onzeker wat de toekomst brengt", vertelt de student. "Ik leef nu bij de dag. Hoe kom ik de studie door? Dat is al een hele uitdaging."
"Zo probeer ik erin te staan: ik bouw een gigantische schuld op, maar een studie doe je om er iets mee te bereiken. Voor jezelf, om of iets terug te geven aan de maatschappij", vervolgt Frank. Maar dat je precies in de 'pechgeneratie' valt - de studenten die gingen studeren in de periode waarin de basisbeurs was afgeschaft - voelt wel wrang, zegt de student. "Dat is onrechtvaardig."
Studieschuld neemt toe
De basisbeurs voor studenten werd in 2015 afgeschaft en werd het leenstelsel ingevoerd. De totale studieschuld van alle studenten en oud-studenten bij elkaar opgeteld is sindsdien verdubbeld. De gemiddelde studieschuld per (oud-)student is sinds 2015 toegenomen met 3500 euro, tot gemiddeld 16.000 euro begin dit jaar.
Ook zijn er sinds de invoering van het leenstelsel meer mensen met een studieschuld van meer dan 30.000 euro: van 120.000 in 2015 tot 300.000 in 2022. Ruim 100.000 mensen hadden dit jaar een schuld van meer dan 50.000 euro. En 1400 mensen hadden een schuld van een ton of meer.
De pechgeneratie, daar rekent ook student Leon van der Deure (24) zich onder. Hij is net begonnen aan zijn vijfde studiejaar, een master geschiedenis aan de Universiteit van Groningen. Zijn studieschuld staat op dit moment op 55.000 euro. "Ik denk dat ik er nog wel twee jaar over doe, dan kom ik aan het einde van mijn studie richting de 70.000 euro."
Druk om te presteren
Het geld gebruikte Leon de afgelopen jaren voor het betalen van zijn studie en om van te leven. "Ik heb de afgelopen jaren veel naast mijn studie gedaan, zoals drie bestuursjaren. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik minder tijd had om bijbanen te hebben. Dan gaan de schulden opbouwen", verklaart hij het hoge bedrag. Vooral de huur had daar een groot aandeel in.
Maar hij zou het ondanks de hoge schuld die hij daardoor heeft opgebouwd, niet anders gedaan hebben. "Ik vind dat mijn studietijd ervoor moet zijn om me te ontwikkelen. Je staat onder hoge druk om te presteren, om veel op je cv te hebben staan en de kansen op een goede baan zo hoog mogelijk te laten zijn."
Ook Leon begon met studeren toen er geen basisbeurs meer was. Die was in 2015, vlak voor de afschaffing, voor uitwonende studenten ruim 286 euro. "Reken maar uit, dat was per maand zo'n 280 euro minder lenen geweest." Dat de basisbeurs binnenkort weer wordt ingevoerd is dan ook best zuur voor studenten zoals Leon en Frank, die er de afgelopen jaren geen gebruik van konden maken. "Ik val er precies tussen. Het voelt heel oneerlijk."
Zorgen
"Ik kan niet anders, maar ik maak me wel zorgen", zegt Leon. "Ik maak me wel zorgen over een huis kunnen kopen, of dat schulden blijven groeien als er straks misschien rente over gerekend gaat worden."
Hij wil daarom binnenkort een bijbaan nemen om daarmee genoeg geld te verdienen voor de huur. "En hopelijk ook al mijn lening iets lager te zetten." En verder blijft de focus eerst op het afmaken van zijn studie. "Maar de studieschuld gaat wel een dingetje zijn."