Rechter: oude energiecontract moet gerespecteerd worden na faillissement
Als je energieleverancier failliet gaat, kan het zijn dat de overnemende partij je oude contract moet overnemen en je vaste tarieven moet respecteren. Deze opmerkelijke uitspraak deed de rechtbank Amsterdam in een zaak tussen een consument en energieleverancier Innova.
De consument was klant bij energieleverancier Flexenergie, die in 2018 failliet ging. Daarop werden 52.000 klanten overgenomen door Innova.
Oneerlijke handelspraktijk
De klant was het niet eens met de tarieven die Innova hanteerde. Ze wilde dat haar oude contract met veel gunstiger, vaste tarieven werd gerespecteerd. Toen dat niet kon heeft ze de overeenkomst met Innova opgezegd. Innova liet het daar niet bij zitten en eiste bij de kantonrechter betaling van bedragen die de consument op basis van het nieuwe contract zou zijn verschuldigd.
De rechter gaat hier niet in mee en stelt dat er sprake is van een oneerlijke handelspraktijk. De klant is niet juist geïnformeerd over het nieuwe energiecontract. De consument had dit nieuwe energiecontract zo nooit zo gewild. Hierdoor is het nieuwe energiecontract vernietigbaar en zou het oude contract met de toen geldende tarieven moeten doorlopen.
Volgens advocaat Caspar Janssens (niet bij de zaak betrokken) is dit een mooie en terechte uitspraak die heel gunstig voor consumenten kan zijn. Dit vonnis kan volgens hem niet alleen voor deze klant gelden, maar wellicht ook voor ruim 217.000 andere consumenten die gedupeerd zijn door het faillissement van hun energieleverancier.
Nog zeven energiebedrijven op de fles
Na Flexenergie gingen er nog zeven energieleveranciers failliet. "Afhankelijk van hoe de overname heeft plaatsgevonden zou de nieuwe energieleverancier ook voor deze klanten het oude contract moeten respecteren", zegt Janssens.
Dat geldt alleen als er een overeenkomst is gesloten tussen de curator van de failliete energiemaatschappij en de nieuwe energieleverancier. Janssens: "Het kan ook zijn dat de Autoriteit Consument en Markt een energiemaatschappij heeft aangewezen die de gedupeerde klanten moet overnemen en dat is een andere situatie."
"Door deze uitspraak zou de nieuwe aanbieder sowieso de eerste dertig dagen de tarieven van het oude energiecontract moeten respecteren", zegt Janssens. "Vervolgens moeten mensen een nieuw aanbod krijgen van de nieuwe aanbieder met een nieuw tarief. Zijn ze niet eens met de nieuwe tarieven en voorwaarden, dan hebben ze één maand de tijd om over te stappen naar een andere aanbieder."
Klanten met een energiecontract met vaste tarieven moeten dus minimaal 60 dagen hun oude tarief betalen na overname, aldus Janssens, voor ze hebben ingestemd met een nieuw contract en nieuwe tarieven.
Oude energietarief blijft gelden
Kunnen de nu ruim 200.000 klanten geld terugvragen? "In veel gevallen zou dat kunnen, antwoordt de advocaat. "Het is een oneerlijke handelspraktijk om je klanten niet volledig te informeren. Je kunt pas nieuwe tarieven in rekening brengen als de nieuwe energieleverancier de klant geïnformeerd heeft over die nieuwe tarieven en hem een redelijke termijn heeft gegeven om naar een andere energieleverancier over te stappen."
Als een energieleverancier deze wijziging niet volgens de regels tot stand laat komen, blijft het oude energietarief gelden, zegt Janssens. "Dit geldt alleen voor het geval dat een andere energieleverancier via de curator de klanten van de failliete energiemaatschappij heeft overgenomen. Als de ACM die nieuwe energieleverancier heeft aangewezen ligt dat een heel stuk moeilijker."
De Consumentenbond is ook "blij" en vindt de uitspraak "interessant." Als er sprake is van een niet gedwongen overname, dan kun je niet zomaar de tarieven wijzigen", zegt woordvoerder Joyce Donat. Volgens haar is de weg vrij voor consumenten om naar de rechter te stappen.
'Consument vooraan bij faillissement'
Toch waarschuwt de Consumentenbond ook voor één addertje onder het gras. Als bij een faillissement geen enkele andere energiemaatschappij klanten wil overnemen, zit je ook met een probleem. Energiemaatschappijen kunnen namelijk in de financiële problemen komen als klanten nog hele goedkope tarieven hebben en de huidige inkoopsprijzen voor gas en stroom flink zijn gestegen. "Dus ik weet niet of dit haalbaar is en of deze uitspraak ook standhoudt in een hoger beroep", aldus Donat.
De Consumentenbond pleit al langer voor een betere consumentenbescherming bij een faillissement van een energiemaatschappij. Zo zouden klanten hun te veel betaalde voorschotten en welkomstbonus moeten terugkrijgen. Ook zou de consument een preferente schuldeiser moeten zijn, zodat die vooraan staat en niet zoals nu helemaal achteraan, waardoor er nooit geld overblijft voor de gedupeerde klanten.
De Autoriteit Consument en Markt (ACM), die toezicht houdt op de energiemarkt, bestudeert de uitspraak. Volgens woordvoerder Tjitte Mastenbroek zullen energiebedrijven met dit vonnis geen klanten meer overnemen via de curator als ze zich moeten houden aan de oude prijzen.
Dan is er een tweede optie: De ACM doet een aanwijzing en dan worden klanten evenredig verdeeld over alle energieleveranciers en dan krijgen die klanten een nieuw contract. Dit kunnen ook leveranciers zijn, die er financieel minder goed voorstaan.
Kamervragen ingediend
Het CDA-Kamerlid Henri Bontenbal heeft al Kamervragen ingediend over de kwestie.
De energiecrisis in Europa wordt met de dag erger. Frederieke Hegger legt in onderstaande video uit dat politici bang zijn voor een domino-effect: