Waarom het nieuwe seizoen van The Crown voor zoveel ophef zorgt

Vandaag komt het vijfde seizoen van de populaire serie over de Britse koninklijke familie online. Dit seizoen gaat over de jaren 1990 tot 1996, een bewogen tijd in het Britse koningshuis met meerdere schandalen. En een tijd waarin de kersverse koning Charles zich niet zo populair maakte.

Omstreden interview

In het nieuwe seizoen komt onder andere het omstreden interview aan bod dat zijn ex-vrouw Diana aan de BBC gaf over haar moeizame huwelijk met hem. Het uitgelekte telefoongesprek waarin Charles tegen zijn nieuwe vrouw Camilla zei dat hij haar tampon wilde zijn, is ook vertolkt in een scène. 

Maar in de serie zitten ook veel verhaallijnen die voortkomen uit de fantasie van de makers. Zo probeert een jongere prins Charles in het nieuwe seizoen de troon af te pakken van zijn moeder. "En Diana wordt wel heel erg als slachtoffer van Charles neergezet", vertelt correspondent Anne Saenen vanuit Londen. "Daarover zijn de meningen verdeeld, in hoeverre het zijn schuld was dat ze ongelukkig was. Dat is een nuance die de serie niet echt biedt." Netflix zelf noemt The Crown 'een dramaserie gebaseerd op historische gebeurtenissen.'

Het vorige seizoen was al meer omstreden dan de drie daarvoor. Elk seizoen komt dichter bij het heden, waardoor conflicten met de werkelijkheid steeds meer in het oog springen. Het nieuwe seizoen ligt extra gevoelig door het recente overlijden van koningin Elizabeth en het aantreden van Charles als koning. "Het is toch anders dat hij nu in de serie voorkomt terwijl hij koning is, en niet langer alleen kroonprins," zegt Saenen.

Volgens Saenen is het op dit moment sowieso afwachten hoe de populariteit van de nieuwe koning zich zal ontwikkelen. Sommige aanhangers van het koningshuis maken zich nu zorgen dat de serie daar negatief aan zal bijdragen.

Buckingham Palace wilde geen antwoord geven op vragen van de BBC over The Crown, geheel volgens een van de bekendste slogans van koningin Elizabeth: 'Never complain, never explain' ('Nooit klagen, nooit uitleggen'). Andere vooraanstaande Britten hebben zich wel uitgelaten over de serie. Oud-premier John Major noemde het nieuwe seizoen, en vooral het gesprek dat hij daarin zou hebben gevoerd met Charles over het van de troon stoten van koningin Elizabeth, een 'vat vol kwaadaardige onzin'.

Onnauwkeurig en kwetsend

In het nieuwe seizoen zal ook het geruchtmakende BBC-interview met prinses Diana worden nagespeeld. Haar zoon William zei in mei 2021 al dat hij vond dat dat interview nooit meer zou mogen worden uitgezonden. Toen bleek namelijk dat de journalist onder valse voorwendselen contact had gekregen met Diana. Charles zelf zou eerder dit jaar op een evenement tegen een Schotse partijleider hebben gezegd: "Ik ben helemaal niet zoals Netflix me neerzet, hoor!"

Oscarwinnares Judi Dench, bevriend met de koninklijke familie, schreef in een brief aan de Britse krant The Times dat ook zij zich zorgen maakt dat het nieuwe seizoen van The Crown de geschiedenis op een 'onnauwkeurige en kwetsende' manier weergeeft.

Naar aanleiding van deze brief heeft Netflix dit seizoen voor het eerst een disclaimer toegevoegd aan de beschrijving van de serie. Daarin staat dat de serie – hoewel 'geïnspireerd op gebeurtenissen die echt hebben plaatsgevonden' – een 'fictionele dramatisering' is.

Onder sommigen bestaat dus de angst dat The Crown de reputatie van het Britse koningshuis aantast doordat kijkers fictie zullen verwarren met feit. Uit een enquête van het Britse onderzoeksbureau YouGov bleek dat dit vooral onder jongeren het geval is. Van de 18- tot 24-jarige kijkers dacht 24 procent dat het nieuwe seizoen 'redelijk waarheidsgetrouw' is. Dat is twee keer zoveel als 65-plussers.

Volgens correspondent Saenen is het voor jongeren moeilijker het onderscheid te maken tussen de serie en de realiteit omdat ze het zelf niet hebben meegemaakt. "Zij hebben geen zelfgevormd beeld van de geschiedenis, en daardoor vaak niet de historische kennis, waardoor ze eerder geloven dat de serie de waarheid laat zien."

Minder positief

Een Britse monarchiedeskundige ging een stap verder en zei tegen de BBC dat ze zelfs denkt dat het jongere publiek 'hevig beïnvloed' wordt door de serie. Zij verwacht dan ook dat het nieuwe seizoen, waarin de relatie tussen Charles en Diana uitgebreid aan bod komt, zeker niet zal bijdragen aan meer waardering voor de monarchie.

En dat terwijl jongeren sowieso al minder positief staan tegenover het koningshuis. Uit cijfers van vorige maand blijkt dat slechts 30 procent van de jongeren van 18 tot 24 jaar vindt dat de monarchie goed is voor Groot-Brittannië. Onder de 65-plussers ligt dat aantal veel hoger, op 73 procent.

Toch, zegt Saenen, is er misschien hoop voor de nieuwe koning en zijn populariteit onder jongeren. Waar de oudere generatie vindt dat hij te uitgesproken is voor een koning, menen jongeren dat een koning niet per se onpartijdig moet zijn. "De jongere generatie vindt het over het algemeen prettig dat Charles zich uitspreekt over het klimaat, en bijvoorbeeld kritiek heeft op het terugsturen van vluchtelingen naar Rwanda."

Het wordt de komende weken dus niet alleen spannend wat het nieuwe Crown-seizoen ons allemaal voor schandalen zal brengen, maar ook hoe we na het 'binge watchen' van de afleveringen naar de bekendste Britse familie zullen kijken.