Geen werk, geen vrienden, helemaal niks: Vick zat alleen maar thuis te gamen
Jeugd-hulpverleners signaleren een groeiend probleem onder jongeren en jongvolwassenen: een totale terugtrekking uit de maatschappij. Veel jongeren sluiten zich weleens een dagje thuis op om de hele dag te gamen, maar bij steeds meer jongeren duurt die isolatie maanden of zelfs jaren. Dat leidt tot een uitzichtloze situatie. Vick maakte het mee: "Ik had geen richting."
Het is een fenomeen dat in Japan al langer bekend is: hikikomori. Daarbij trekken jongeren zich langere tijd terug uit het openbare leven, komen ze het huis weinig uit en hebben ze geen sociaal leven. "Wij vinden het echt een ernstig probleem. En het gaat vaak ook niet vanzelf over", vertelt kinder- en jeugdpsychiater Marja van 't Spijker.
Sociaal isolement
Concrete cijfers zijn er niet, maar hulpverleners in Nederland zien veel jongeren die vastlopen en in een sociaal isolement terechtkomen. Jongeren tussen de 18 en 25 jaar kunnen volgens de huidige wetgeving niet gedwongen worden om hulp te zoeken, waardoor radeloze ouders met hun handen in het haar zitten.
De Vereniging voor Psychiatrie wil dit anders zien. Er zou voor jongeren tussen de 18 en 25 jaar ook hulp mogelijk moeten zijn als ze zelf geen toestemming geven.
Vick kwam thuis te zitten
De 31-jarige Vick Pijnenburg weet als geen ander hoe het is om je zo terug te trekken uit de maatschappij. Na zijn studie informatica begon hij aan het bouwen van computersoftware. Dat project kwam niet van de grond en ook op andere plekken kwam hij - ondanks vele sollicitaties - niet aan het werk.
"Het gevolg daarvan was dat ik thuis kwam te zitten, niets meer te doen had en al mijn tijd aan videogames besteedde", vertelt Vick.
Zo belandde hij in een isolement, waar hij lastig uit kon komen. "Ik had op dat moment geen sociaal leven en geen richting", blikt hij terug. Die situatie hield meer dan een jaar aan. En in dat jaar kwam hij nauwelijks buiten.
Vick probeerde wel te solliciteren, maar zonder succes. "En hoe vaker je afgewezen wordt, hoe meer je denkt: dit heeft geen zin", zegt hij. "Ik voelde dat het leven nergens naartoe ging."
Vrijwilliger
Vick wist de impasse te doorbreken door aan de slag te gaan bij stichting LEFteam. Dat is een organisatie in Maastricht die jongeren helpt die te maken krijgen met hikikomori, of op een andere manier vastlopen. Dat doet de organisatie met onder meer talentontwikkeling en dagbesteding. "Iemand die graag met eten bezig is, staat in de bakkerij. Iemand met groene vingers nemen we mee naar een stadstuin", vertelt Robbert Smeets van het LEFteam.
Voor Vick was het vooral belangrijk om weer het huis uit te komen. "Ik kreeg de mogelijkheid om dingen met mensen te gaan doen, en in beweging te komen", vertelt hij.
Als vrijwilliger bij LEFteam probeert hij anderen die met dezelfde problemen te maken krijgen te helpen. "Ik denk dat je zo het verschil kan maken voor jongeren. Misschien klinkt het wat eenvoudig, maar het gaat erom dat je in beweging komt en van daaruit verder kunt."
Wat is hikikomori?
Hikikomori is een Japanse term die gebruikt wordt voor mensen, meestal jongeren, die zich langere tijd terugtrekken uit het sociale leven, en zich zowel fysiek als mentaal isoleren. Soms duurt dat enkele maanden, in andere gevallen jaren.
Mensen die eraan lijden komen niet of nauwelijks het huis uit, hebben vaak geen baan en onderhouden spaarzame sociale contacten. Vaak gaat dit gepaard met een gameverslaing of overmatig computergebruik.