'Nigeria vermoordde duizenden kinderen onder het mom van terreurbestrijding'

Vier jaar geleden zou Yagana Bukar, een moeder van begin twintig, onder een groepje eucalyptusbomen hebben gestaan, met haar tweeling van vier maanden oud bij zich. Samen met zeven andere vrouwen en negen kinderen was ze ontsnapt aan de extremistische opstandelingen door wie ze een jaar daarvoor was ontvoerd. Bij de bomen kwamen ze een groep soldaten tegen.

Er klonken geweerschoten

Even waren ze bang dat het Boko Haram was, de gewelddadige terroristische organisatie die actief is in het noordoosten van Nigeria. De mannen stelden ze gerust, ze waren van het Nigeriaanse leger en zouden de vrouwen terugbrengen naar hun eigen families.

Maar nadat Bukar in het legervoertuig klom, pakten soldaten haar baby's af, legden een hand over de mond en neus van de kinderen en lieten ze stikken. De andere, oudere kinderen werden meegenomen het bos in, waar daarna geweerschoten klonken. Bukar: "De soldaten zeiden dat ze onze kinderen hebben vermoord omdat het kinderen van Boko Haram waren - geen mensen."

Dit is een van de zes verhalen die Reuters onderzocht waarin kinderen na bevrijding door het Nigeriaanse leger werden vermoord. De journalisten reconstrueerden de verhalen aan de hand van getuigenissen van 44 burgers en 15 soldaten. Sommige van deze soldaten voerden de moorden zelf uit.

Het met opzet vermoorden van burgers in een gewapend conflict is een oorlogsmisdaad onder internationaal recht. Bij deze zes situaties - waarvan de meest recente in februari 2021 plaatsvond - kwamen in totaal minstens zestig kinderen om. Reuters heeft niet kunnen verifiëren om hoeveel kinderen het in totaal gaat - buiten deze zes situaties om - maar naar schatting zijn duizenden kinderen moedwillig om het leven gebracht.

Kinderen 'verwijderen'

Soldaten vertelden aan Reuters dat ze de kinderen doodden omdat ze geloofden dat die net als hun vaders terroristen zouden worden. Andere soldaten zagen het als een keuze tussen doden of zelf gedood worden, omdat kinderen soms door Boko Haram worden ingezet als soldaten of voor zelfmoordaanslagen.

Voor weer andere soldaten was het een manier om hun woede te uiten over de doden die Boko Haram heeft veroorzaakt. Eén soldaat zei: "Ik zie ze niet als kinderen, maar als Boko Haram. Als ik ze te pakken krijg, schiet ik ze niet dood, maar haal ik hun keel open."

Soms gaven commandanten direct bevel tot het 'verwijderen' van kinderen. Sommige soldaten hadden het daar moeilijk mee, vertelden ze aan de journalisten van Reuters. "Ik zal het nooit vergeten", zei een soldaat over de eerste keer dat hij de opdracht kreeg om een kind te doden. Hij geloofde dat het kind onschuldig was en niet bij de opstandelingen hoorde, maar de soldaat kon gearresteerd worden als hij het bevel zou negeren. "Ik schoot hem door zijn hoofd. En ik huilde de hele nacht lang."

Vorige week bleek dat het Nigeriaanse leger niet alleen kinderen vermoordde, maar ook probeerde hun geboorte te voorkomen. In een ander uitgebreid onderzoek meldde Reuters dat het Nigeriaanse leger een geheim abortusprogramma opzette, waarbij sinds 2013 minstens 10.000 vrouwen werden gedwongen om hun zwangerschap af te breken - soms op een onveilige manier. Veel van hen waren verkracht of ontvoerd door Boko Haramstrijders. Vrouwen die tegenstribbelden, werden gedrogeerd, geslagen of bedreigd door soldaten.

Nigeriaanse legerleiders ontkennen tegenover Reuters dat het leger ooit gericht kinderen heeft gedood. Volgens hen probeert dit onderzoek de strijd die Nigeria levert tegen opstandelingen te ondermijnen. Generaal-majoor Christopher Musa zei tegen Reuters, over zowel de kindermoorden als de gedwongen abortussen: "Het is vroeger nooit gebeurd, het gebeurt nu niet, en het zal nooit gebeuren."

Boko Haram

In 2013 maakte de president van Nigeria het leger verantwoordelijk voor terrorismebestrijding, nadat de jihadistische organisatie Boko Haram steeds meer winst boekte. Boko Haram begon in 2009 aan een gewapende opstand in het noordoosten van Nigeria, waarbij tienduizenden mensen werden ontvoerd, verkracht en vermoord. De groep staat bekend om het op grote schaal ontvoeren van meisjes en jongens uit klaslokalen.

Volgens de VN zijn minstens 300.000 mensen omgekomen sinds het begin van deze oorlog in Nigeria, nog vaker van uithongering of ziekte dan van geweld. In 2016 waren veel grote dorpen weer in handen van het Nigeriaanse leger, maar op het platteland woekert de strijd voort.