Agent Gert Jan had het gaafste werk dat er is, tot hij knockout werd geslagen

Hoe gaat het met je? Het lijkt een normale vraag om een gesprek te beginnen. Maar voor Gert Jan is deze vraag lastig te beantwoorden. "Als ik zeg dat het relatief goed gaat, hoor ik mijn vrouw al zeggen 'dat is helemaal niet zo'. Laat ik het zo zeggen: je leert ermee leven."

We zitten op het hoofdbureau in Den Haag, in een stille vergaderruimte. Om hier te komen draagt Gert Jan zijn noice cancelling koptelefoon. Het is nodig om prikkels buiten te sluiten: de receptionist bij de ingang die mensen verwelkomt, de geluiden van de lift, de kleine overleggen op de gang. Al deze ruis zorgt voor overprikkeling in zijn hoofd en dus voor knallende koppijn.

'Gaafste werk dat er is'

Vier jaar geleden bestonden zijn dagen uit noodhulpdiensten draaien; met zwaailicht en sirene afgaan op een relletje, reanimatie of verkeersongeval, gastlessen geven op de politieacademie. Gert Jan heeft 'een blauw hart', het is een doorgewinterde politieagent. Werken bij de politie is niet zijn baan, het is zijn identiteit. "Het is het gaafste werk dat er is."

Tot die ene zomerse dag alles verandert. Gert Jan rijdt van een politiebureau in Rotterdam-Zuid naar zijn eigen bureau in Capelle. Via zijn portofoon hoort hij een melding binnenkomen: een trouwstoet rijdt door de stad en er zijn meerdere berichten van overlast binnengekomen. Andere collega's zijn druk, dus hij rijdt naar de stoet, spreekt de bestuurders aan en vraagt ze door te rijden.

Knock-out geslagen

Niet veel later staat de stoet op een kruispunt op de Westzeedijk, een van de verkeersaders van de stad. Dat zorgt niet alleen voor grote frustratie van andere weggebruikers, het is volgens Gert Jan ook gevaarlijk.

Weer rijdt hij naar de trouwstoet, maar nu ontstaat er een verhitte discussie, de chauffeur wil zijn rijbewijs niet geven waarop Gert Jan besluit hem aan te houden. Wat hij niet ziet is dat hij op dat moment van achter hard op zijn hoofd wordt geslagen. Gert Jan valt bewusteloos op de grond. De dader vlucht.

Als hij na zo'n vijftien seconden bijkomt, denkt Gert Jan dat het allemaal wel meevalt. Hij noteert het kenteken van de auto en collega's openen een klopjacht op de stoet. Gert Jan wordt naar zijn bureau gebracht.

Blijvend hersenletsel

Nu, 3,5 jaar later, blijkt dat hij van die klap blijvend hersenletsel heeft opgelopen. Hierdoor slaapt hij met oordoppen in om zoveel mogelijk geluid van de nacht te filteren en zet hij zijn wekker een half uur voor hij moet opstaan om te wennen aan de geluiden van de dag. "Dan lig ik een half uur naar het plafond te staren en te acclimatiseren. Pas dan sta ik op."

Zijn dag is extreem gestructureerd. Hij doet van 08.30 uur tot 11.30 uur vrijwilligerswerk voor de politie en gaat dan rusten. Als hij 's middags energie over heeft, gaat hij een stukje hardlopen, lezen, de was opvouwen, dat soort dingen.

Storm in het hoofd

Aan de buitenkant is niks aan Gert Jan te zien. Hij ziet er fit en gezond uit. Maar in zijn hoofd stormt het. "Door die klap stond een spiertje bij mijn oor continu in een vechtmodes, het pikte al het omgevingsgeluid op en signaleerde het als gevaar. Ik kon geen onderscheid maken tussen ver weg en dichtbij. Alles kwam even hard binnen", vertelt Gert Jan.

Zelfs de wind die in zijn oren waait als hij buiten loopt, raast als een orkaan door zijn hoofd. "Ik hoor dan niet wat mensen die dichtbij me staan zeggen." Door therapie lukt het hem deels die achtergrondgeluiden te filteren, maar als er tijdens het gesprek in de verte een politieauto met sirene voorbijrijdt, stopt hij met praten.

Impact op hele gezin

"Wat zei ik nou als laatste?" vraagt hij. "Ik ben het even kwijt." Dit gebeurt meerdere keren tijdens het gesprek. Vergeetachtigheid is ook een van de klachten. Eentje die moeilijk te accepteren is en die regelmatig zorgt voor frustratie thuis. "Mijn vrouw Tinet zegt vaak: 'Dat heb ik tegen je gezegd'. Waarop ik reageer met: 'Dat is vette onzin, hier hebben we nooit over gehad.' Na de twintigste keer dat dit gebeurde dacht ik: ze zal het toch niet zo vaak verzinnen? Dat is lastig om toe te geven, want ik kan blijkbaar mijn hersenen niet meer vertrouwen."

Het hersenletsel heeft impact op het hele gezin. Waar Gert Jan thuis eerst de stabiele factor was, is zijn filter nu weg. Zijn drie kinderen van veertien, elf en negen moeten zich aanpassen. Zijn jongste dochter houdt van dansen in de kamer. "Ze is niet heel lichtvoetig en moet altijd eerst kijken of ik thuis ben." Want als Gert Jan een slechte dag heeft, moeten de kinderen zachtjes doen. Dat gaat vaak goed. Soms niet. "In het begin gingen ze soms expres herrie maken. 'We moeten altijd stil zijn!' riepen ze dan. Om hun lot vervolgens gelaten te accepteren."

Grote karakterverandering

"Ik heb een karakterverandering ondergaan", legt Gert Jan uit. "Sinds die klap ben ik bozer en ontplof ik vaker. Als mijn zoon iets zegt, reageer ik. Waar ik als ouder eigenlijk moet denken: laat lekker gaan, lukt me dat niet meer. Laatst hadden we een discussie over een voetbalwedstrijd van het Nederlands elftal. Vaak grijpt Tinet in. In het begin knetterde dat. Ik zei: 'Waarom moet ik me anders gedragen? Hij is vervelend.' Ik ging mokkend naar bed."

"Tinet noemt me daarom weleens haar tweede puber." Gert Jan besluit de confrontatie niet meer aan te gaan, maar te luisteren naar zijn vrouw. "Als zij zegt dat ik buiten een rondje moet lopen, dan doe ik dat."

Relatie met vrouw is veranderd

Toch is het incident ook goed geweest voor het gezin. Zijn dochter leert hem anders te kijken. "Ze vindt het fijn dat ik na school altijd thuis ben met iets te drinken en iets lekkers. Ze kan ook altijd een vriendinnetje meenemen en buiten spelen, want ik ben er." Ook de relatie met zijn vrouw is veranderd. "We zijn achttien jaar getrouwd en worden verplicht om over onze relatie na te denken en te praten. Ik ben niet meer de man met wie ze getrouwd is, maar samen zoeken we oplossingen om het zo goed en fijn mogelijk te hebben."

Maar Gert Jan geeft meteen toe: door de klap is ook het sociale leven van hem en zijn vrouw volledig veranderd. Niet alleen hun gezamenlijke uitjes kunnen niet meer, uit eten en naar de bios, ook bij feestjes of etentjes met vrienden is Gert Jan er niet meer bij. Elk sociaal evenement is te veel. Dat is soms zelfs voor familie moeilijk te begrijpen. "Tinet vierde laatst haar verjaardag en daar was ik wel bij. Maar wat mensen niet zien, is dat ik daar drie dagen later nog ziek van ben."

Ontprikkelen in Spanje

Om te ontprikkelen gaat hij regelmatig naar Spanje. In een dorpje vlakbij Alicante heeft het gezin een huis gekocht. "Geen idyllisch huisje op een berg, gewoon een kleine rijtjeswoning in rustig dorpje waar bijna geen wind is." Hij wandelt er veel, koopt in de supermarkt een stokbrood met wat erop en doet vooral niks anders dan ontprikkelen en opladen. "In Nederland hoor je altijd een snelweg of de wind. Dat is daar niet, ik kom daar helemaal tot rust."

Emigreren ziet het gezin niet zitten. Dus gaat Gert Jan vaak alleen. "Sommige mensen zeggen 'fijne vakantie', maar ik vind er geen zak aan. Ik ben er zonder mijn gezin en ik vind wandelen niet tof. Het is noodzaak, ik haal er geen plezier uit."

Toch komt hij wel opgeladen thuis. "Dan denk ik dat ik beter ben en de wereld weer aan kan. Ik maak weer plannen om te gaan werken. Mijn vrouw zegt altijd: klinkt goed, kom er over een paar weken weer eens op terug. Dan ben ik altijd weer terug bij af."

Eervol ontslagen

Het lukt hem niet meer om weer volwaardig bij de politie aan de slag te gaan. Hij is onlangs afgekeurd en eervol ontslagen. Vorige week heeft hij zijn wapen, politiepasje en uniform ingeleverd. "Ik ben officieel geen echte agent meer. Dat ben ik al een tijdje niet, maar nu heb ik de laatste spullen ingeleverd. Het voelt alsof ik een stukje van mijn identiteit heb weggegeven. Dat is en blijft moeilijk."

Hij blijft als vrijwilliger bij de politie aan de slag en helpt de wetenschap nu verder met Taskforces en denktanks. Hij deelt ook zijn verhaal om geweld tegen hulpverleners een gezicht te geven. Want hij weet: hij is niet de enige. Er zijn talloze collega's die thuiszitten met hersenletsel, schade aan hun lichaam, PTSS.

Vluchtroutes voor de kinderen

Gert Jan maakt zich zorgen over zijn collega's nu oud en nieuw er weer aankomt. "Dan is er altijd meer agressie en geweld tegen politie en andere hulpverleners. Ik hoop dat mensen zich realiseren dat er die avond weer veel vaders en moeders aan het werk zijn die graag ongeschonden weer thuiskomen."

"Wat veel mensen niet beseffen als ze zo tekeer gaan tegen iemand in uniform, is dat je werk je gezinsleven binnenkomt." Gert Jan stond in 2009 in de frontlinie bij de rellen van Hoek van Holland. Ook daar zijn mensen uitgevallen vanwege mishandeling en PTSS. "Na die rellen heb ik vluchtroutes uitgezet met mijn kinderen. Een advocaat had een foutje gemaakt en alle adresgegevens lagen op straat. Nu moeten mijn kinderen zich weer aanpassen omdat mij als agent een mishandeling is overkomen."

Na die strandrellen kregen alle collega's die erbij waren een gesprek met een psycholoog. Er werd geen onderscheid gemaakt tussen 'de stoere jongens' en collega's die hun angsten en gevoelens uitspraken. "De chef die ik toen had, maakte het verschil. Dat was ook mijn ambitie: chef worden en er zijn voor collega's."

'Erbij neerleggen lukt niet'

Die ambitie gaat hij niet meer waarmaken. Zich helemaal neerleggen bij zijn lot lukt voorlopig dus niet. Hij heeft de dader vergeven, dat wel. Maar de mishandeling heeft nog te veel impact op zijn leven. "Er is een nieuwe therapie in Amerika voor mensen met niet aangeboren hersenletsel waar ik goede verhalen over hoor. Daar ga ik in februari voor een behandeling naartoe. Ik ben het mijn gezin en werkgever verschuldigd er alles aan te doen beter te worden. Als er nog een mogelijkheid is mijn leven iets aangenamer te maken, dan grijp ik die met beide handen aan."

Hij wil de vraag 'Hoe gaat het met je' heel graag met 'goed' te beantwoorden. Maar zover is het nog lang niet. "Als ik alles geprobeerd heb om beter te worden en ik weet dat dit is het is, dan ga ik ermee leren leven. Maar het lukt me nog niet me daarbij neer te leggen."

Zondaginterview

Elke zondag publiceren we een interview in tekst en foto's van iemand die iets bijzonders doet of heeft meegemaakt. Dat kan een ingrijpende gebeurtenis zijn waar hij of zij bewonderenswaardig mee omgaat. De zondaginterviews hebben gemeen dat het verhaal van grote invloed is op het leven van de geïnterviewde.

Ben of ken jij iemand die geschikt zou zijn voor een zondaginterview? Laat het ons weten via dit mailadres: zondaginterview@rtl.nl

Lees hier de eerdere zondaginterviews.