Rutte wil migratie beperken met betere grenscontroles en snellere terugkeer
Nederland wil de asielinstroom in Europa beperken met meer geld voor grenscontroles en het vaker terugsturen van afgewezen asielzoekers. Daarnaast moet de EU beginnen met een speciaal experiment: de asielprocedure moet worden behandeld aan de Europese buitengrens, zodat vluchtelingen en kansloze migranten sneller worden gescheiden.
Ook moeten eerder gemaakte asielafspraken nu écht worden nagekomen. Dat staat in een notitie van het Nederlandse kabinet, waarin de plannen worden uitgewerkt die premier Rutte meeneemt naar de EU-top halverwege februari. De notitie is in handen van de politieke redactie van RTL Nieuws. Gisteren is de notitie verspreid naar andere EU-lidstaten.
Er moet meer geld komen voor de grensbewaking en Nederland vindt dat de EU met een experiment moet beginnen om de asielprocedure af te handelen aan de buitengrens van de EU. Het voorstel moet nog worden uitgewerkt, maar het doel is om sneller duidelijk te krijgen wie kans maakt op asiel en wie niet.
'Snelle vooruitgang'
Den Haag hoopt op 'snelle vooruitgang' met het migratie- en asielpact, een groot migratieplan van de Europese Commissie. Kern is dat lidstaten elkaar meer gaan helpen bij asielopvang: ze leveren opvangplekken, financiële steun of meer operationele steun. Voor het einde van 2023 moeten de lidstaten en het parlement alle wetsvoorstellen aannemen, zo hoopt Den Haag.
Nederland wil bovendien dat Dublin-afspraken beter worden nagekomen. Volgens de bestaande afspraken moet het land waar een asielzoeker binnenkomt, het asielverzoek ook in behandeling nemen. Met name landen in het oosten en zuiden van Europa laten veel asielzoekers door naar noordelijke landen, waaronder naar Nederland. De Europese Commissie moet veel beter in de gaten gaan houden of landen de Dublin-afspraken wel nakomen.
Terugkeer en visa
Ook moeten meer afgewezen asielzoekers terugkeren, door meer samenwerking met bijvoorbeeld landen in Afrika en het Midden-Oosten. Als een land niet meewerkt, moeten visa worden ingetrokken. Ook kandidaat-lidstaten, zoals Turkije, Servië, Albanië en Oekraïne, moeten hetzelfde visumbeleid hanteren als de Europese Unie. Zo kan worden voorkomen dat die landen migranten toelaten die vervolgens doorreizen naar de EU. Dat moet voor 1 juni 2023, aldus Den Haag.
De plannen worden besproken op een EU-top op 9 en 10 februari. Een dag van de top staat in het teken van de asielproblemen in Europa en is mede op initiatief van Nederland.
Meerdere landen in Europa hebben op dit moment te maken met een grotere stroom asielzoekers dan ze kunnen opvangen. Dat komt voor een deel door de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne en voor een deel door een hogere instroom dan normaal. De instroom is nu zelfs hoger dan de instroom tijdens de asielcrisis in 2015.
Persoonlijke belofte van Rutte
Rutte beloofde zijn partij dat hij persoonlijk werk zou gaan maken van het terugbrengen van de instroom. Maar binnen Europa is dat geen eenvoudige opgave. De verwachting is dan ook niet dat er al grote besluiten worden genomen tijdens de top halverwege februari.
"Veel plannen en voornemens van Nederland zijn al oud. Ze zijn al eerder geprobeerd of mislukt", zegt politiek verslaggever Fons Lambie. "De aanpak van migratie is al jaren een splijtend dossier tussen Europese lidstaten, met grote verschillen tussen noord, oost en zuid. De top in februari leidt ongetwijfeld tot een lijstje mooie beloften op papier, maar dan hangt het af van de uitwerking of ook echt de instroom naar beneden gaat."