Ontsnapt aan recessie: economie groeide in vierde kwartaal met 0,6 procent

In de maanden oktober tot en met december groeide de Nederlandse economie met 0,6 procent. Dat blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Dat is beter dan wat veel economen hadden verwacht.

Het betekent ook dat er nu geen recessie is. Want in het derde kwartaal kromp onze economie weliswaar, met 0,2 procent, maar we spreken pas van een recessie als de economie twee kwartalen achter elkaar kleiner wordt. En daarvan is dus geen sprake.

"Ik was wel een klein beetje verrast door de goede cijfers", zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het CBS. "Ik had geen rekening gehouden met een zware krimp, ik dacht dat er misschien een klein plusje zou zijn, maar de groei van 0,6  procent is zelfs nog beter dan dat."

De groei is ook iets beter dan de stijging van 0,5 procent waar ING vorige week nog van uitging.

Beter dan Duitsland, Frankrijk, België

Onze economie deed het in het vierde kwartaal beter dan landen als België en Frankrijk, waar de groei bleef steken op een minieme 0,1 procent, en helemaal beter dan Duitsland, waar de economie met 0,2 procent kromp.

De gemiddelde groei in de EU was 0 procent. Dat geldt ook voor het VK, dat ondanks Brexit nog altijd een belangrijke handelspartner voor Nederland is.

Export en consumptie

De mooie groei in het vierde kwartaal komt doordat alle onderdelen van de economie het goed deden. Bijna de helft van de groei komt doordat consumenten meer uitgaven, aldus Van Mulligen. Er is volgens hem sprake van een klein corona-inhaaleffect: zo boekten we meer vakanties en uitjes. Een jaar geleden tijdens corona kon dat nog niet.  

Verder steeg de export met maar liefst 2,4 procent in vergelijking met het derde kwartaal. De overheid besteedde 0,4 procent meer en bedrijven investeerden 0,5 procent meer.

In de meeste sectoren van de economie was er in het vierde kwartaal sprake van groei. De bouw en de zakelijke dienstverlening staken erbovenuit.

De toename van de consumptie is overigens gecorrigeerd voor de flinke inflatie van de afgelopen tijd. We hebben dus daadwerkelijk meer spullen en vooral diensten gekocht, zegt Van Mulligen.

"Blijkbaar hadden consumenten meer geld om uit te geven. Het lijkt erop dat de goede arbeidsmarkt daarbij een rol speelde." Ook sparen mensen nog altijd minder dan vóór corona, aldus Van Mulligen. "En wat je niet spaart, dat geef je uit."

Consumentenvertrouwen

Het consumentenvertrouwen was eind vorig jaar nog wel laag als gevolg van de hoge prijzen in onder meer supermarkten, zegt ING-econoom Marcel Klok. "Consumenten zijn minder luxe gaan of minder gaan eten. Toch kochten we tussen oktober en december meer goederen en diensten, ten opzichte van het derde kwartaal."

Daar komt nog bij dat die eerder bestelde auto's, laptops en zonnepanelen eindelijk afgeleverd konden worden. "Bedrijven konden meer goederen leveren doordat er een einde kwam aan de wereldwijde leveringsproblemen. De goederenexport groeide tussen oktober en november flink. Dat levert samen met een zwakke invoergroei een positief handelssaldo op."

Klok verwacht dat de prijsstijgingen die we in de supermarkt zagen, nog wel door zullen zetten. "Graan en olie zijn duurder geworden, maar sommige bedrijven hadden langdurige inkoopcontracten. Nu die verlopen zijn, zullen ze de hogere prijzen gaan betalen en dat merkt de consument op de kassabon. De wekelijkse boodschappen worden nog duurder."

Loonsverhoging

Er is echter een maar. Veel lonen zijn ook gestegen doordat nieuwe cao's zijn afgesloten met flinke loonsverhogingen. Zo kregen beveiligers er bijvoorbeeld maar liefst 21 procent bij.  "Ook zijn er wat belastingvoordelen. Dat zorgt ervoor dat we netto meer kunnen besteden. Het glas is dus halfvol. De stemming bij huishoudens is nog negatief, maar niet negatief genoeg om de positieve handelseffecten te dempen."

In 2023 worden verdere plusjes verwacht door ING. "Zo zijn de minimumlonen flink gestegen en is de aow verhoogd. Dat alles maakt dat de stemming beter is."