42 graden in de zon: Zuid-Spanje zucht onder extreme hitte
Het is de week van de weerrecords in Spanje. Aemet, het Spaanse KNMI, heeft deze maand al 21 nieuwe records geregistreerd. Gistermiddag werd in het Zuid Spaanse Córdoba 38,7 graden gemeten, waarmee een record van de dag ervoor, 37,1 graden in een dorp halverwege Sevilla en Malaga, alweer verbroken werd. De gevolgen zijn overal merkbaar.
In Sevilla wordt in een van de hoofdwegen van de stad nieuwe tramrails aangelegd. Op donderdagmiddag geeft een thermometer, ingebouwd in een reclamezuil, 42 graden aan. Geen officiële meting en de reclamezuil staat pal in de zon, maar de meeste bouwvakkers vinden het reden genoeg met hun werk te stoppen. Achter het hek gaan nog drie harde werkers door, zweetdruppels op hun voorhoofd. De rest van de ploeg zit onder een afdak in de schaduw.
Bouwvakker Juan zegt dat hij doorwerken onverantwoord vindt: "Ik hoor op de radio waarschuwingen dat je tussen 12 en 6 heel rustig aan moet doen, maar tegen ons hebben ze niets gezegd. Daarom hebben we zelf het besluit maar genomen. Als dit zo doorgaat kunnen we een paar maanden in het jaar bijna niets doen."
Op zoek naar schaduw
De stad is verlaten rond 3 uur 's middags. Wie zich wel op straat begeeft, loopt dicht tegen de gevels van de gebouwen aan, waar tenminste nog een heel klein beetje schaduw is. Bij haltes rijden bussen door, er stapt toch niemand in. Dit zijn beelden die in Sevilla normaal zijn in juli en augustus, niet in april.
Ook in het toeristische centrum van de stad opvallend lege straten en pleinen. Reisleiders hebben rondleidingen ingekort of vervroegd. Stadsgids Simón kreeg al wat afzeggingen. "Vooral oudere mensen trekken dit niet. Die hebben er speciaal voor gekozen in april te komen omdat ze weten dat het hier in juli en augustus te warm is voor een stedentrip. Nu zijn ze alsnog in de verzengende hitte beland. Als we dit drie jaar achter elkaar zo krijgen in de lente, komt er straks ook geen toerist meer in april, mei en juni. Dat zou voor mij en mijn collega's in de toeristenbranche heel erg zijn."
Wie de koelte op wil zoeken, moet naar beneden, naar de metro. Diep onder de grond is het 'maar' 24 graden. Sevilla heeft één metro: lijn 1. Die zit tegen het einde van de middag stampvol met mannen in pak, vaak met stropdas en vrouwen in traditionele Sevilliaanse flamencojurken. De hitte komt precies in de week van de Aprilfeesten, de Feria van Sevilla, wanneer de lokale bevolking op een groot terrein in het zuidelijk deel van de stad dagen feest viert.
In Nederland werd de Feria extra bekend omdat het de plek is waar koning Willem-Alexander en Máxima elkaar voor de eerste keer ontmoetten. In 1999 was dat. Tijdens die editie van de Feria was het rond de 20 graden, nu wijst de thermometer dus bijna het dubbele daarvan aan.
Het terrein wordt natgehouden door wagens van de gemeentereiniging, zodat het asfalt niet te heet wordt voor de voeten van de vele paarden die hier rondlopen. De organisatie heeft extra water laten aanrukken en laat weten dat mensen dit jaar pas later naar de Feria komen dan in andere jaren gebruikelijk is. "Rond 7 uur steekt een verkoelend briesje op, daar wachten veel mensen op."
Kun je nog een evenement organiseren in Sevilla in het voorjaar? Over die vraag willen ze hier niet nadenken. "Dit is traditie", zegt Lucinda, een oudere bezoekster. "Ja, het is warm, maar ik zou niet thuis kunnen blijven. Ik zoek wel de schaduw op en ik heb nog niet gedanst. Je moet wel verstandig blijven."
Rond half 7 komt een ambulance met blauw zwaailicht het terrein op. Verplegers snellen met beademingsapparatuur naar een van de vele tenten op het feestterrein. Daar is een oudere man in ademnood door de warmte. Even later lijkt hij er beter aan toe. De ambulance gaat leeg het terrein weer af.
Olijfteelt krijgt grote klappen
Ook op andere manieren zijn de gevolgen van de hitte merkbaar. Andalusië, de streek waar Sevilla in ligt, is de regio van de olijfteelt. Normaal produceert Spanje 1,5 miljoen ton olijfolie. Dit jaar, zo verwacht de organisatie voor olijfteelt in Spanje, zal de 700.000 ton niet eens gehaald worden.
"De vooruitzichten zijn niet rooskleurig", zegt Cristóbal Cano, secretaris van de Unie van kleine olijfboeren in Andalusië. "Dit is het vierde opeenvolgende jaar met te weinig neerslag, een ongekend scenario, dat niemand van ons ooit eerder heeft meegemaakt." De prijs van olijfolie is nu al 35 procent hoger dan een jaar geleden.
In Spanje wordt voorspeld dat de prijs nog eens zou kunnen verdubbelen. Ook voor andere producten wordt een mindere oogst verwacht. Graanboeren in het midden van Spanje denken de helft van de normale hoeveelheid graan te produceren, 10 tot 12 miljoen ton, in plaats van 20 miljoen ton. Ook voor de oogst van wijndruiven en fruit wordt gevreesd.
Vanochtend bij zonsopkomst in Sevilla is het 21 graden. De straten lopen vol jongeren op weg naar huis, vanaf de Feria. Twee jonge broers ondersteunen elkaar op hun tocht naar huis. "Daar zetten we gaat de airco hoog. Dan kunnen we tenminste slapen tot we vanavond opnieuw beginnen."