Aantal nieuwe asielzoekers niet gedaald, half jaar na belofte Rutte
Het aantal nieuwe asielzoekers in Nederland is het afgelopen halfjaar niet gedaald, ondanks de belofte van premier Rutte in november om dat omlaag te zullen brengen. Dat blijkt uit een analyse van onze politieke redactie op basis van de meest recente cijfers.
In november beloofde Rutte op een roerig VVD-congres de instroom van migranten 'substantieel omlaag' te brengen. De VVD-fractie en het partijcongres steunden vervolgens de omstreden spreidingswet, zodat gemeenten in het uiterste geval worden gedwongen migranten op te nemen.
Uit cijfers van het ministerie van Justitie & Veiligheid blijkt dat de instroom niet verschilt van dezelfde maanden vorig jaar.
De afgelopen maanden is in Den Haag en Brussel veel overleg geweest, maar dat leidt niet tot concrete beperkingen. In februari heeft premier Rutte op een speciale EU-top afgesproken de buitengrenzen beter te bewaken en oude asielafspraken nu echt na te komen. Rutte merkte in februari dat er 'momentum' was, maar dat veroorzaakt geen daling van het aantal nieuwe asielzoekers in Europa.
Terwijl die blijven komen, dreigen de komende maanden opnieuw een asielcrisis en een opvangcrisis in Nederland. De spreidingswet – die asielzoekers moet spreiden over alle gemeenten – moet nog worden behandeld door de Tweede en Eerste Kamer.
Kabinet en coalitie verlamd
In Den Haag worstelen kabinet en coalitie al maanden met het migratievraagstuk. De vier regeringspartijen denken totaal anders over migratie: VVD en CDA willen graag een strenger asielbeleid, D66 en ChristenUnie niet. Een eerdere poging om de gezinshereniging te vertragen leidde tot veel kritiek van D66 en ChristenUnie en werd uiteindelijk verworpen door de rechter. Het CDA pleit sinds begin dit jaar voor de mogelijkheid dat een asielzoekers een tijdelijke vergunning krijgt.
Een aantal ministers spreekt al maanden over een langetermijnvisie op migratie. Dat gaat niet alleen over asielzoekers, maar ook over studenten en arbeidsmigranten. Dinsdag is opnieuw een overleg van de meestbetrokken ministers. Dan ligt een lijst met mogelijke migratiemaatregelen op tafel, maar onduidelijk is wanneer het kabinet keuzes maakt. Bij de VVD wordt gehoopt dat het kabinet eind mei of begin juni maatregelen kan aankondigen, maar het is de vraag of D66 daartoe bereid is.
Volgens een bron in de top van het kabinet is migratie 'de allerlastigste kwestie'. Als VVD en CDA instroombeperkingen afdwingen, kan dat tot hoogspanning in het kabinet leiden. Maar de afgelopen maanden heeft het kabinet moeilijke keuzes telkens uitgesteld om een kabinetscrisis te vermijden.
Nieuwe Europese afspraken?
Haagse bronnen hopen dat Europese afspraken het meningsverschil in de coalitie kan overbruggen. Zo vertrekken veel migranten vanuit Noord-Afrika. Een Europese migratiedeal met bijvoorbeeld Tunesië zou de instroom omlaag kunnen brengen. Daarnaast zouden EU-landen het budget van Frontex, de Europese grens- en kustwacht, fors kunnen verhogen.
Of Europese overeenstemming mogelijk is, is niet duidelijk. Begin juni is er Europees overleg van de migratieministers, eind juni is een EU-top met de regeringsleiders.