Jeane kreeg zelfmoordpoeder van Alex S.: 'Ze stierf alleen en in angst'

Vandaag staat Alex S. uit Eindhoven voor de rechter, dan begint de inhoudelijke behandeling van zijn strafzaak. Hij wordt ervan verdacht dat hij tussen 2018 en 2021 honderden keren een zelfdodingsmiddel verkocht, samen met een antibraakmiddel en daarbij een instructie hoe het te gebruiken. Hij verdiende daar volgens de officier van justitie zeker 90.000 euro aan.

Tien mensen zouden zijn overleden na het gebruiken van S. zijn middel, waardoor hij volgens het OM zeker tien keer hulp bij zelfdoding aanbood, wat strafbaar is in Nederland. Eén van de mensen die overleed, is Jeane. Dochter Mado wil graag haar verhaal delen, vertelt ze aan RTL Nieuws. Niet omdat ze tegen hulp bij zelfdoding is, maar omdat ze het 'inhumaan' vindt hoe haar moeder 'geholpen' is.

De moeder van Mado was vaak niet gelukkig in het leven. In 1988, op Mado's 25e verjaardag, deed ze een serieuze zelfmoordpoging. "Ze heeft daarna ups en downs gehad, slikte altijd antidepressiva en deed soms therapieën. Ze beloofde me daarna: zo'n poging ga ik niet meer doen."

'Ze leed aan het leven'

Dat deed ze ook niet, ze nam Mado in vertrouwen en ze bespraken samen vaak hoe het met haar ging. Toch kocht Jeane uit het niets, in 2017 tijdens een vakantie in Griekenland, illegale medicijnen om een einde te maken aan haar leven. Mado wist haar te overtuigen die niet in te nemen, omdat het tot een 'vreselijke dood zou leiden'. "Ze maakte zich zorgen over haar toenemende vergeetachtigheid, haar blaasproblemen en haar eenzaamheid. Kortom: ze leed aan het leven. Toen heb ik de suggestie gedaan dat ze zich zou melden bij de Levenseindekliniek."

Helaas duurde die procedure lang, ging het 'heel stroperig' en werd ze uiteindelijk afgewezen: de kliniek was niet overtuigd van de uitzichtloosheid van haar lijden. Hierdoor kwam Jeane bij de Coöperatie Laatste Wil (CLW) terecht, waarna ze volgens Mado via een lid van de coöperatie in contact kwam met Alex S.

"Vanaf dat punt begint mijn weerstand. In de hele procedure vanaf het contact met iemand van de CLW naar mijn moeders dood, kwam er afstand tussen mij en mijn moeder omdat ze haar bang maakten om verraden te worden. Ze mocht niets aan mij vertellen over de gesprekken, we spraken elkaar steeds minder, en uiteindelijk werd het moment van inname van het zelfmoordmiddel een dag vervroegd, zonder mijn weten. Die verwijdering naar mij toe, is nog altijd pijnlijk en het meest verdrietige van die tijd."

Jeane stierf dus een dag eerder dan dat Mado was verteld. Mado denkt dat dat gebeurde, omdat haar moeder bang was om verraden te worden. "Terwijl ik mijn moeder al had bezworen haar niet tegen te houden, dat wist ze. Nu zat ik de volgende dag te wachten - zoals afgesproken - op een appje, met het bericht dat het ging gebeuren. Om daarna bij haar te kunnen zijn in gedachten, om een kaarsje te branden, zodat ze niet alleen zou sterven. Nu blijkt dat ze toen allang dood was, dat is vreselijk om te beseffen."

'Gruwelijk beeld'

Toen Mado haar moeder uiteindelijk vond, schrok ze enorm van de situatie die ze aantrof: "Ze hebben mijn moeder overgehaald om een lamp boven haar hoofd te installeren met een selfiestick eraan vastgemaakt. In die stick zat een iPhone. Het moest mijn moeders dood filmen, omdat de CLW data wilde verzamelen of het wel een pijnloze manier van sterven zou zijn. Naast haar lag een envelop met het adres van de coöperatie erop en een briefje met de vraag of ik de telefoon op wilde sturen. Zo'n gruwelijk beeld wens ik niemand toe."

De opname is gelukkig misgegaan, vertelt Mado. "Misschien zag ze net op tijd in hoe morbide het was, of lukte het haar gewoonweg niet om de opnameknop in te drukken. Maar het resultaat is wel dat mijn moeder is gestorven met een 100 watt bureaulamp boven haar lieve gezicht en een iPhone daarnaast."

Op de uitnodigingenlijst van het afscheid van Jeane, die ze zelf had gemaakt, stond ook de naam van de contactpersoon van de coöperatie. Mado belde haar: "Het eerste wat ze vroeg, was: 'Hoe is het gegaan?' Ze condoleerde mij daarna pas."

Slachtofferverklaring tijdens zitting

Mado is nog altijd verdrietig over hoe haar moeder is gestorven. Dat zal ze ook aangeven tijdens de inhoudelijke behandeling die vandaag start in de rechtbank van Den Bosch, waar ze bijgestaan wordt door slachtofferadvocaat Sébas Diekstra. Haar slachtofferverklaring wordt voorgelezen door de officier van justitie, gericht aan Alex S.: "Ik heb moeite en veel verdriet over de bijdrage van de CLW aan mijn moeders dood en daarmee dus óók aan die van Alex S. Hij heeft er mede voor gezorgd dat mijn moeder alleen heeft moeten sterven, angstig, opgejaagd en constant bang voor verraad."

Ze benadrukt dat ze het niet erg vindt dat mensen geholpen worden bij hun levenseinde, dat moet volgens haar zelfs. Maar deze manier vindt ze niet de juiste. "Dit zijn zelfmoordcowboys. Ik hoop dat dit stopt en dat kwetsbaren niet meer afhankelijk van hen zijn. Als er goede wetgeving in Nederland zou zijn, was dit alles niet nodig geweest en was mij, én andere nabestaanden heel veel onnodig leed bespaard gebleven. Dan zou mijn moeder niet alleen gestorven zijn, maar dan had ik haar in mijn armen gehouden tijdens haar laatste reis."

Reactie van CLW en advocaat Alex S.

De advocaat van Alex S., Tom Gijsberts, geeft aan RTL Nieuws aan niet te kunnen reageren op de aantijgingen van Mado omdat de inhoudelijke behandeling van de rechtszaak nog moet plaatsvinden. Alex S. gaf eerder in een gesprek met RTL Nieuws aan dat hij 'strijdt voor het zelfbeschikkingsrecht'.

Over verdrietige nabestaanden die eerder in de rechtszaal bij hem zaten, zei hij: "Nabestaanden zijn vaak niet blij, voor hen voelt het alsof ik ze iets heb ontnomen. Zij houden mij verantwoordelijk voor de dood van hun geliefden. Maar het is de eigen verantwoordelijkheid van die mensen, zij hebben zelf besloten een einde aan hun leven te maken."

Bert Homan, bestuurslid van de Coöperatie Laatste Wil, laat in een reactie weten allereerst 'enorm mee te leven met Mado'. "Het overlijden van haar moeder is helaas niet gegaan zoals zij wilde. Zij heeft haar moeder niet kunnen bijstaan in de laatste fase van het leven, en dat is bijzonder triest."

Homan laat verder weten niet specifiek in te kunnen gaan op het overlijden van Jeane, omdat dit nu onderdeel is van de rechtsgang. In het algemeen zegt Homan dat als iemand de coöperatie belt met de vraag om hulp bij zelfdoding, CLW vertelt niet te kunnen helpen. "Wel verwijzen wij naar de diverse informatie die op onze site te vinden is. En geven we aan dat het verstandig is om de zelfdoding te filmen, om te laten zien dat er geen hulp is geweest." De CLW zegt wel tegen haar leden dat áls er gefilmd wordt, ze het beeldmateriaal graag wil hebben voor intern gebruik, vertelt Homan. "Om te zien hoe het proces verlopen is."

Homan stelt dat hij, net als Mado, zich met de CLW inzet voor de mogelijkheid om 'op een rustige manier te overlijden, wanneer je dat wil en ook met je naasten erbij'. "Jezelf doden mag in Nederland en er zijn ook middelen waarmee dat kan. Maar je mag iemand er niet bij helpen, want dat is strafbaar. Zolang hulp bij zelfdoding strafbaar is, blijft het een kwetsbaar proces en blijven wij ons inzetten voor een humane, autonome route."