Uitkoopregeling maakt niet van elke boer een miljonair
Niet elke boer die van de uitkoopregeling gebruik zal maken, wordt daarmee miljonair. Volgens de overheid is de regeling die er ligt 'woest aantrekkelijk' voor boeren. Maar dat gaat voor de meesten niet op, zeggen experts tegen RTL Z. "Veel boeren hebben ook leningen uitstaan bij de bank en die zullen ze moeten aflossen."
De uitkoopregeling voor boeren is bedoeld om de uitstoot van stikstof, die schadelijk is voor de natuur, omlaag te brengen. De regeling bestaat uit twee delen. Er is een regeling voor de 3000 grootste uitstoters die ook nog eens dicht bij een natuurgebied zitten (de zogenoemde piekbelasters) en eentje voor andere boeren.
Het is niet zonder meer te zeggen of de regelingen interessant zijn voor boeren om zich te laten uitkopen, zegt Robert Hoste, econoom varkensproductie bij onderzoeksinstituut Wageningen Economic Research.
Het bedrag dat boeren krijgen als ze stoppen, wordt namelijk bepaald op basis van de leeftijd van de muren van de stal die ze hebben, legt Hoste uit. Hoe ouder de stal, hoe minder ze vergoed krijgen.
Oude of nieuwe stal
Dat betekent dat als je een oudere stal hebt, maar met een nieuwe inrichting, uitkoop je relatief weinig oplevert.
Er zijn ook boeren die een aantal jaren voor hun pensioen zitten en die geen opvolger hebben. Als je dan fors moet investeren om de stikstofuitstoot omlaag te brengen, omdat je dicht bij een natuurgebied zit, dan kan het wel aantrekkelijk zijn om je te laten uitkopen, aldus Hoste.
Sommige boeren die toch al wilden stoppen, zullen dat moment naar voren halen, beaamt Marco Hol, agrarisch adviseur.
In deze video zie je wat de oorzaak is van de stikstofcrisis en wat stikstof precies is:
Innoveren of verplaatsen
Sommige piekbelasters zijn daarentegen nog hartstikke jong, zegt Hol. Er moet nog een aparte regeling komen voor boeren die innoveren of hun bedrijf willen verplaatsen, maar die regeling komt pas aan het eind van het jaar. Dat maakt het lastig voor die boeren om te bepalen of ze gebruik willen maken van een opkoopregeling.
Boer kunnen zijn op een andere plek kost jaren, vanwege vergunningen en financiering, zegt Hol. En innovaties, zoals technische snufjes in een stal om de stikstof te verminderen, zijn door de rechter afgeschoten. "Boeren weten dus nog niet precies wat de alternatieven zullen zijn."
Rentenieren?
Sommige boeren die hun bedrijf verkopen, kunnen gaan rentenieren. Maar dat geldt lang niet voor iedereen, aldus Hol. Afhankelijk van de omvang van een bedrijf kan uitkoop volgens hem 1 tot 2 miljoen euro opleveren.
Dat houden ze er niet per se netto aan over, want veel boeren hebben ook leningen uitstaan bij de bank en die zullen ze moeten aflossen, zegt Hol.
Toch zal een aantal boeren inschrijven op de uitkoopregeling, voor de zekerheid, voor het geval er een ziekte uitbreekt, of de markt inklapt, denkt Hoste.
Boeren die zich laten uitkopen houden hun grond, maar ze mogen nog maar 15 procent van de oorspronkelijke hoeveelheid stikstof uitstoten. "Iets met paarden kan wel onder de regeling", aldus Hol. "Of een camping. Bij sommige ondernemers past dat prima, maar bij andere niet."
Hoste ziet ook nog wat andere mogelijkheden. "Je kunt op de grond nog wat jong vee laten grazen, van een andere boer. Of je kunt het gras maaien en verkopen, of mais gaan telen. Als je een oudere ondernemer bent en je het beu bent, al die sores aan je hoofd, dan kan dit een hele gemakkelijke en mooie uitweg zijn, je hebt er geen werk meer aan."
In deze video zie je dat minister Christianne van der Wal hoopt dat er nu eindelijk 'een beweging in gang wordt gezet':