OM pleit voor lagere verkeersboetes, maar kabinet verhoogt ze juist

Het OM brengt het advies uit in het rapport 'Boetestelsel in balans', dat is opgesteld in opdracht van minister Yesilgöz (Veiligheid en Justitie) en waar het AD vanochtend over schreef. In het rapport staat dat 'er binnen de samenleving, zowel bij de burger, de handhaving alsook de Rechtspraak, een afnemend draagvlak is voor de geldboetes die steeds hoger worden. Dit zou, zoals hiervoor opgemerkt, kunnen leiden tot een hoger beroeps- en verzetspercentage.' 

Fout parkeren: 440 euro

Justitie wijst erop dat de balans tussen verkeersovertredingen en andere soorten zaken weerstand in de samenleving oproept. Want wie illegaal parkeert op een invalidenplek kan rekenen op een prent van 440 euro, terwijl een mishandeling vaak wordt afgedaan met een boete van 400 euro.

In april werd duidelijk dat het ministerie van Justitie en Veiligheid een gat op de begroting had van 150 miljoen euro, en dat het kabinet dit gat wilde vullen door de boetes per 1 januari 2024 met 10 procent te verhogen. Dat terwijl die dit jaar al met 8,6 procent verhoogd waren.

Bekijk hier wat de minister zegt over het verhogen van de boetes:

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen wordt er 'een beetje moedeloos' van, zegt hij tegen RTL Nieuws. "Dit heeft geen effect. Boetes moeten ten doel hebben het gedrag te beïnvloeden, en zo de veiligheid in het verkeer te vergroten. Jaarlijks vallen er nog veel te veel doden door bellen, te hard rijden, enzovoorts. Ondanks het risico op een boete van bijvoorbeeld 280 euro. Verandert het verkeersgedrag in Nederland als een boete van 280 naar 310 euro gaat? Nee dus."

Pakkans verhogen

Het enige dat wél helpt volgens Tertoolen: de pakkans significant verhogen. "Maar daar hoor ik helaas nooit iets over. Mensen blijven risico's nemen omdat je nu eenmaal zo goed als nooit wordt betrapt. Eens per jaar 300 euro, dat risico nemen mensen. Want elke keer dat je je telefoon pakt, word je bevestigd in de gedachte dat je toch niet gepakt wordt. Maar tien keer per jaar een prent op de mat van 30 euro, dan ga toch eens over je gedrag nadenken."

Van het argument over 'draagvlak' in de samenleving is hij ook niet erg onder indruk. Helemaal omdat de minister toegeeft dat het kabinet geld nodig heeft. "Automobilisten zeggen al jaren dat boetes bedoeld zijn om de staatskas te spekken. Dat werd altijd ontkend. Maar nu geeft Yesilgöz het gewoon toe. Heel onverstandig, vind ik. Te meer omdat we er nu achter komen dat verkeersboetes ten opzichte van die voor zwaardere misdrijven sterker stijgen. Pijnlijk. Dat voedt het chagrijn onder automobilisten. Als de verhoging het gedrag al beïnvloedt, dan eerder negatief dan positief."

Het echte probleem, het aantal verkeersdoden terugdringen, staat met deze maatregelen nog steeds niet op de agenda, constateert Tertoolen. Of het ooit nog serieus wordt aangepakt door de pakkans te verbeteren? "Ik blijf het hopen, maar ik heb er weinig geloof in."

150 procent duurder

Het meningsverschil tussen OM en kabinet over de hoogte van de boetes bestaat al jaren. Het kabinet verhoogde vorig jaar de boetes voor overtredingen als door rood rijden met 8,6 procent. In sommige gevallen bepaalt het OM de hoogte van de boete. Die boetes gingen met maar 3 procent omhoog.

In het rapport wijst het OM er ook op dat boetes die het OM oplegt sinds 1999 met 75 procent zijn gestegen. In de dezelfde periode stegen de boetetarieven die het kabinet bepaalt met 150 procent. Deze disbalans moet volgens het OM nu dus gecorrigeerd worden.

Actuele boetebedragen

Deze bedragen kunnen ook opgezocht worden op Boetebase.

• Door rood rijden: 280 euro
• Bumperkleven: kan oplopen tot 650 euro, afhankelijk van snelheid en afstand.
• Niet handsfree bellen: 380 euro
• Fout parkeren: 110
• Parkeren op invalidenplaats: 350 euro
• Rechts inhalen: 280 euro
• Niet rechts houden op de snelweg: 240 euro