Israël en Hamas stevenen af op langdurige oorlog: 'Grondoffensief kan bloedig worden'

Aan Israëlische kant zijn volgens lokale media minstens 800 doden gevallen, aan Palestijnse kant meer dan 400. Ook worden volgens Israël zo'n 150 Israëliërs gevangengehouden, onder wie enkele Israëlische militairen. De gegijzelden zouden niet naar huis mogen, totdat de duizenden Palestijnen worden vrijgelaten die in Israëlische gevangenissen zitten.

Huizen verlaten

Israël heeft direct gereageerd door bombardementen uit te voeren op de Gazastrook. Het Israëlische leger wil nu een 'totale blokkade' van Gaza. Dat betekent dat het voedsel-, water-, en brandstoftransport wordt opgeschort. De elektriciteit en het vervoer van goederen naar Gaza was al afgesloten. Het Israëlische leger riep burgers van Gaza op hun huizen 'onmiddellijk' te verlaten. Waar ze heen zouden moeten, is niet duidelijk.

Volgens de VN zijn inmiddels 123.000 mensen hun huis ontvlucht. Daarnaast zijn 160.000 huizen vernietigd en 1200 huizen beschadigd, zoals je in de video hieronder kunt zien:

In het zuiden van Israël, in de buurt van Gaza, wordt op zeven à acht plekken nog gevochten. De gevechten vinden plaats in een aantal grensstadjes met strijders van Hamas.

Netanyahu heeft in een tv-toespraak gewaarschuwd voor 'een lange en moeilijke oorlog' met Hamas, maar de vraag is hoe deze er precies gaat uitzien. Komt er bijvoorbeeld een gevreesd grondoffensief? Wat voor gevolgen heeft het voor de wereld? En wat is de rol van de Libanese terreurbeweging Hezbollah?

Alles voor gijzelaars 

Hoogleraar Joodse geschiedenis Bart Wallet zegt dat Israël de oorlogsdoelen inmiddels heeft vastgesteld, maar nog niet heeft gedeeld met de buitenwereld. Wallet verwacht dat het land een aantal prioriteiten zal hebben. "Duidelijk is dat Israël nog niet de controle heeft heroverd over het eigen grondgebied. Op zeven plaatsen zijn Hamas-infiltranten nog actief. Voor een deel zullen daar nieuwe bijkomen via ondergrondse tunnels."

"Daarnaast gaan de raketaanvallen vanuit Gaza op Israël nog steeds door. Een tweede prioriteit van Israël is om de plekken in Gaza waar die raketten vandaan komen, uit te schakelen."

Wallet verwacht dat de stappen die daarop volgen lastig en heel pijnlijk worden. De ongeveer 150 Israëliërs die Hamas gijzelt en vasthoudt in de Gazastrook spelen daarin een grote rol. "Israël zal alles doen om die terug te krijgen. Het land heeft als regel dat ze nooit mensen achterlaten, geen soldaten en ook geen burgers."

Hoe effectief is grondoffensief?

Hoe Israël dat wil gaan doen, is een groot dilemma. Een grondoffensief zou een mogelijke volgende stap zijn. 

Wallet vraagt zich af hoe effectief zo'n offensief zal zijn. "Je moet zeker zijn dat je dan het doel behaalt: het terugkrijgen van de gijzelaars. Het is moeilijk voor te stellen hoe ze dat gaan doen, want je weet dat een grondoffensief heel bloedig wordt, met veel doden aan Israëlische en Palestijnse kant."

300.000 reservisten opgeroepen

Mart de Kruif, oud-commandant der landstrijdkrachten, is stelliger: dat grondoffensief gaat er komen. De Israëlische krijgsmacht heeft 300.000 reservisten opgeroepen in wat de grootste mobilisatie van het land ooit is. Reservisten zijn mensen die ervoor kiezen zich parttime in te zetten voor de krijgsmacht. 

De Kruif ziet die oproep als dé aanwijzing voor het offensief. "Je hebt ontzettend veel soldaten nodig om Gaza binnen te gaan, omdat dat een ontzettend groot gebied is."

'Lang en bloederig gevecht'

De Kruif verwacht dat Israël zich de komende dagen voorbereidt op dat grondoffensief, terwijl de bombardementen op de Gazastrook doorgaan. "Zo'n offensief moet je goed voorbereiden. Ik denk niet dat ze morgen naar binnen gaan, maar eind deze week." De Kruif verwacht dat dat 'een heel lang en vervelend bloederig gevecht wordt'. 

Volgens Wallet zijn er ook experts die zeggen dat het volledig verdrijven van Hamas uit Gaza een van de oorlogsdoelen is. Hij noemt dat 'zeer ambitieus'. "Je kunt Hamasstrijders uitschakelen en verzwakken, maar de basis van hun ideologie zal het overleven." In deze video vertellen we je meer over terreurorganisatie Hamas.

Staat van oorlog

Israël heeft officieel de staat van oorlog uitgeroepen. Dat betekent dat de regering 'belangrijke militaire activiteiten' kan uitvoeren die tot oorlog leiden. Ook wordt in Israël tot woensdag niet gewerkt, gaan scholen niet open en blijven Israëliërs binnen. Veel Israëlische burgers zijn opgeroepen voor het leger.

Het conflict tussen Hamas en Israël heeft ook invloed op de verhoudingen in de wereld. Denk bijvoorbeeld aan de rol van Iran in dit conflict. Volgens hooggeplaatste leden van Hamas en de Libanese terreurbeweging Hezbollah, beide gesteund door Iran, hebben Iraanse veiligheidsfunctionarissen geholpen bij het plannen van de verrassingsaanval van Hamas op Israël. Iran ontkent dat overigens zelf.

Ook de Verenigde Staten bemoeit zich met het conflict. Zo heeft de VS al laten weten meer militaire schepen en vliegtuigen dichter bij Israël te brengen. "Een heel serieus teken van steun aan Israël", zegt Wallet. "Maar ook een afschrikking richting Hezbollah: tot hier en niet verder."  

Drie-fronten-oorlog

Mocht Hezbollah zich in de strijd mengen, kan mogelijk een drie-fronten-oorlog ontstaan. Dan zou Israël in Gaza, de Westelijke Jordaanoever en Noord-Israël moeten vechten. In Noord-Israël zou Hezbollah dan het land binnenvallen. Oud-commandant der landstrijdkrachten De Kruif acht die kans niet groot, maar zegt wel dat Israël er rekening mee moet houden.

"Hezbollah is een hele krachtige organisatie. Ze hebben tienduizenden strijders, veel raketten, én de macht tot Zuid-Libanon. Als je daar moet vechten en je krijgt onrust op de Westelijke Jordaanoever, dan heb je echt een probleem. Dan moet je je aandacht gaan verdelen op drie plekken en dat is niet wat je wil."