Gevangenisbewaarder baan kwijt na 'manhugs' met gedetineerde
Te amicaal omgaan met gevangenen en de verdenking van het naar binnen smokkelen van telefoons betekenen einde carrière voor een gevangenisbewaarder. Hij werd verdacht van nog wel ernstigere zaken, maar daar is volgens de rechter onvoldoende bewijs voor.
Toch mag de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) het arbeidscontract van de man verscheuren, oordeelt de rechtbank in Haarlem. Er is namelijk sprake van een verstoorde arbeidsrelatie, die is ontstaan door de manier waarop de man zich gedroeg tijdens zijn werk.
Het draait vooral om zijn band met een gevangene, in het vonnis gedetineerde K. genaamd. De gevangenisbewaarder, sinds 1 april 2018 aan het werk in de gevangenis van Zaanstad, ging vaak langdurig buurten in de cel van de gevangene.
Te persoonlijk
Daarnaast gaven zij elkaar regelmatig 'manhugs'. Dat biedt niet alleen de mogelijkheid om ongezien voorwerpen door te geven, maar is ook '(te) persoonlijk en vriendschappelijk', aldus de rechter. "Men staat immers enkele seconden 'hart aan hart'."
Het verweer van de man dat andere collega's ook dit soort broederlijke omhelzingen uitwisselden met gevangenen gaat volgens de rechter niet op. Als zij elkaar al begroeten op een manier waarop fysiek contact plaatsvindt, is dat met een boks, blijkt bij bestudering van de videobeelden.
De persoonlijke band met de ene gedetineerde beperkte zich niet tot de 'manhugs'. De bewaarder ging regelmatig met volle boodschappentassen de gevangenis in, die vervolgens werden doorgespeeld aan de gevangene.
Dat gebeurde vaak in de dode hoek van de beveiligingscamera's, in een ruimte die verboden terrein is voor gevangenen. De gedetineerde mocht er van de bewaarder wel komen, en op de beveiligingsbeelden is te zien hoe hij deze verliet met volle boodschappentassen bij zich.
Volle vuilniszakken
Of met volle vuilniszakken. Volgens de gevangenisbewaarder zaten er schoonmaakspullen in, maar dat is niet zeker omdat de vuilniszakken ondoorzichtig zijn. En dat is ook de reden dat vuilniszakken binnen de gevangenis niet gebruikt mogen worden voor het dragen van spullen.
Er is dus geen bewijs dat de bewaarder meehielp aan het smokkelen van spullen. Hij nam met het toestaan van het gebruik van de vuilniszak wel het risico dat hij ervan verdacht zou kunnen worden, aldus de rechter.
Zo'n schimmig beeld ontstaat ook als de man – van wie de leeftijd onbekend is – tot twee keer toe met een telefoon in zijn rugzak wordt betrapt tijdens controles. Bij de tweede keer heeft hij naast een roze iPhone bovendien een oplaadkabeltje bij zich, nog in de verpakking. Volgens de man ging het om privételefoons, die hij vergeten was om in zijn kluisje te stoppen.
Opvallend gedrag
Er is geen bewijs dat hij liegt. De rechtbank merkt wel op dat er maar één nummer in de telefoon stond, hij het kabeltje toch nóg een keer mee naar binnen probeerde te nemen en dat er een briefje werd gevonden in de cel van de gevangene met de tekst 'Samsung S23 roze 256 GB'. Opvallend, noteert de rechtbank.
En dan is er nog een akkefietje in de cel van gedetineerde K., in april van dit jaar. Kort nadat de gevangene opnieuw een vuilniszak met onbekende inhoud kreeg toegespeeld in de personeelsruimte, kwam de bewaarder naar de cel van de man, samen met nog een andere gevangene.
Toen die terugliep naar zijn eigen cel, hield hij zijn handen op zijn zakken, is op de camerabeelden te zien. Kort daarna was er een onverwachte zoekactie in de cellen en daarbij werd 155 gram hasj in de zakken van de gevangene gevonden.
Verdenking van corruptie
Er is opnieuw geen bewijs voor betrokkenheid van de bewaarder, maar de rechter vindt wel dat er genoeg bewijs is dat de man lak had aan de regels binnen de gevangenis. En de manier waarop hij zich gedroeg, is wel voldoende voor de verdenking dat hij zich bezighield met zaken 'die niet in de haak waren', schrijft de rechter. De leidinggevende van de man meldde al in november van vorig jaar aan de plaatsvervangend directeur dat hij dacht dat de bewaarder een 'platte' is, jargon voor een corrupte agent of gevangenisbewaarder.
De rechter vindt dat daar geen bewijs voor is. Het hebben van zo'n innige band met een gevangene als de man had, maakt hem wel chantabel en kwetsbaar. En dat kan weer grote gevolgen hebben voor de veiligheid van de hele gevangenis. Zeker op de afdeling van de man waar 'niet de minste gedetineerden verblijven', vonnist de rechter.
Geen schadevergoeding
De man, die op 13 april al werd geschorst vanwege het onderzoek, mag daarom de laan uitgestuurd worden. Dat zal op 1 november gebeuren, bepaalt de kantonrechter. Daarbij krijgt hij nog wel een transitievergoeding van ruim 7000 euro mee. Zijn eis voor een schadevergoeding van 30.000 euro haalt het niet.