Tweede Kamer wil onderzoek naar geweld tussen arbeidsmigranten
Het demissionaire kabinet moet onderzoek gaan doen naar geweldsincidenten tussen arbeidsmigranten. Dat wil een meerderheid van de Tweede Kamer na een motie van Kamerleden Romke de Jong en Anne-Marijke Podt (D66).
Uit onderzoek van RTL Nieuws bleek dit voorjaar dat geweldsincidenten onder arbeidsmigranten in 2022 tot zeker vijf dodelijke slachtoffers hebben geleid. Dit jaar staat de teller op tenminste twee doden.
Hoe groot het probleem van geweld onder arbeidsmigranten precies is, laat zich moeilijk vaststellen. De gevallen met dodelijke afloop halen het lokale of regionale nieuws wel. En als de verdachten van het geweld worden veroordeeld bieden de gepubliceerde uitspraken zicht op het gebruikte geweld.
Topje van de ijsberg
Maar dat is slechts het topje van de ijsberg. De incidenten zonder dodelijke afloop zitten 'verstopt' in de systemen van politie en justitie en zijn daar alleen met heel veel moeite uit te halen. Moeite die demissionair minister Karien van Gennip van Sociale Zaken en Werkgelegenheid eerder niet leek te willen doen.
In antwoorden op Kamervragen schreef ze dat 'het aantal of soort geweldsincidenten tussen arbeidsmigranten en het aantal dodelijke slachtoffers volgens de politie niet uit de politiesystemen zijn te halen'. De politie registreert op feitcode: bijvoorbeeld mishandeling, verkrachting of poging tot doodslag, maar niet op daderkenmerken.
Als tweederangsburgers opgehokt: in één jaar vijf arbeidsmigranten vermoord door huisgenoten
Handmatig zoeken
Om te achterhalen of de dader een arbeidsmigrant betreft, zouden daarom 'alle zaken handmatig door specialisten moeten worden gescreend' om vast te stellen of bij geweldsincidenten arbeidsmigranten betrokken zijn. "Voor de politie niet haalbaar", aldus Van Gennip destijds.
Specifieke vragen over het belang van inzicht in de problematiek zodat 'adequaat beleid kan worden gemaakt om arbeidsmigranten veilig te houden' beantwoordde Van Gennip toen nog in algemeenheden. Maar tijdens een tweeminutendebat begin deze maand was ze toeschietelijker.
"We moeten ons afvragen waarom – als dat zo is – er zo veel geweldsincidenten zijn waarbij arbeidsmigranten zijn betrokken. Ik wil dus graag onderzoek doen naar hoe vaak het voorkomt, ook omdat ik denk dat de oorzaken ook te maken hebben met moeilijk werk en kleine huisvesting, waarbij dicht op elkaar gezeten wordt."
Elk slachtoffer is er één te veel
Het onderzoek van RTL Nieuws leek daar wel op te wijzen. De vijf incidenten met dodelijke afloop die het onder de loep nam lieten zien dat daders vaak onder invloed zijn van drank of drugs en dat psychische problemen een rol spelen. Het middelengebruik zou veroorzaakt kunnen worden door de werk- en woonomstandigheden.
De motie die nu door de Kamer is aangenomen verzoekt het demissionair kabinet om het Kenniscentrum Arbeidsmigranten onderzoek te laten doen naar de oorzaken van de geweldsincidenten en de preventie ervan. "Elk incident en elk slachtoffer is er één te veel en daarom is het cruciaal om te weten wat de oorzaken zijn, en of er bijvoorbeeld een relatie bestaat tussen de incidenten en de slechte woon- en werkomstandigheden van arbeidsmigranten", staat in de motie.
Van Gennip zei eerder niet per se om onderzoek te gaan vragen aan het Kenniscentrum Arbeidsmigranten. Ze wil het 'via de reguliere methodes aanbesteden'. Op welke termijn het onderzoek afgerond moet zijn, is nog onduidelijk.