Forse verhoging prijzen bus, trein- en metrokaartjes dreigt volgend jaar
Na gas en licht, de boodschappen en de zorgverzekering dreigt ook het openbaar vervoer flink duurder te worden. Bus, tram en metrokaartjes kunnen volgend jaar 7 procent in prijs stijgen en treinkaartjes van de NS ruim 3 procent. Het is opnieuw slecht nieuws voor vooral mensen met een kleine portemonnee.
Over de tariefstijging in bus, tram en metro is al overeenstemming bereikt tussen DOVA – dat is een samenwerkingsverband van de 12 provincies, de Vervoerregio Amsterdam, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en het OV Bureau Groningen Drenthe - en het regionaal overleg consumentenorganisaties. Politieke besluitvorming erover moet nog plaatsvinden.
In de beoogde tariefstijging wegen vooral de loonkosten en in mindere mate de gestegen diesel-, gas- en elektriciteitsprijzen mee. De verwachte loonstijging is 3,8 procent: diesel, gas en elektriciteit worden 33, 79 en 65 procent duurder, zo is de verwachting.
Fors en verontrustend
De regionale consumentenorganisaties 'kunnen instemmen', maar noemen een tariefsverhoging van 7 procent 'fors en daardoor verontrustend'. "Iedere verhoging werkt tegendraads om reizigers na de coronapandemie terug te winnen en nieuwe reizigers aan te trekken", aldus voorzitter Johan Kruithof van de landelijke overleggroep van de regionale consumentenorganisaties.
Bij de NS is de tariefsverhoging beperkter. De spoorwegen bereikten onlangs een akkoord met de vakbonden over een nieuwe, dure cao, maar heeft het geluk dat het voor elektriciteit in 2014 een langlopend contract afsloot met Eneco dat pas in 2024 aan vernieuwing toe is.
De meest verkochte treinkaartjes mogen door afspraken die gemaakt zijn met de overheid niet duurder worden dan de verwachte inflatie voor 2023 plus een doorbelasting van de gebruiksvergoeding die NS aan ProRail betaalt om over het spoor te mogen rijden.
Inflatie lager dan verwacht
Die inflatie leek in augustus nog uit te komen op 4,3 procent, maar op Prinsjesdag werd de inflatieraming voor volgend jaar door het Centraal Planbureau verlaagd naar 2,6 procent. Inclusief het doorberekenen van de gebruiksvergoeding zouden de meest verkochte treinkaartjes zo niet duurder mogen worden dan ruim 3 procent.
Dat lijkt een meevaller, maar toch is reizigersorganisatie Rover niet te spreken over een dergelijke verhoging. "Die ruim 3 procent zit op een beperkt deel van de kaartjes die NS verkoopt, het zogenoemde beschermde deel", zegt Freek Bos van Rover.
Minder treinen, hogere prijzen?
Het gaat dan om enkele tweedeklas reizen in het binnenland zonder korting, tweedeklas jaar- en maandtrajectkaarten en het NS-deel van een OV-jaarkaart. "Maar wij zijn erg bezorgd dat de dure cao die NS bereid is af te sluiten doorberekend gaat worden in het niet-beschermde deel, waaronder alle kortingsabonnementen bijvoorbeeld."
Ook de 3 procent voor het beschermde deel van de NS-kaartjes is Rover een doorn in het oog. "Wij willen dat de prijzen helemaal niet omhooggaan, omdat de dienstverlening in 2023 duidelijk minder zal zijn dan die in 2022."
Door personeelskrapte zag NS zich eerder dit jaar gedwongen om de dienstregeling te versoberen. "Waarom zou de reiziger meer moeten betalen voor minder", vraagt Bos zich hardop af.
Qua inzet van personeel en treinen wordt 2023 een jaar dat volgens Bos te vergelijken is met 2001. "Toen was er veel ziekteverzuim en vielen relatief veel treinen uit. De treinkaartjes werden toen in 2002 0 procent duurder. Dat zou in 2023 ook zo moeten zijn." In 2022 was nog sprake van een prijsverhoging van 1,8 procent.