Wandelen in de winter: 'Goed voor lijf, geest, seksleven én portemonnee'

"Na het werk loop ik altijd even een rondje langs de Weespertrekvaart (de trekvaart die de Amstel in Amsterdam verbindt met de Vecht in Weesp, red.)", zegt Claudia Straatmans. Ze is hoofdredacteur van Nouveau, een drukke baan. Maar dat is volgens haar geen reden niet naar buiten te gaan. Na een lange werkdag even met een podcast een frisse neus halen geeft juist rust en ruimte in haar hoofd. Ze loopt ook als het koud en donker is. "Morgen is het volle maan, het is heel mooi om nu op een heldere avond in het licht van de maan te lopen."

Lopen heeft haar veel gebracht. Het geeft niet alleen een fysieke en mentale boost, het zorgt ook voor verdieping in vriendschappen. "Je hoeft elkaar niet aan te kijken als je loopt en ziet dus niet iemands eerste reactie als je bijvoorbeeld iets kwetsbaars deelt", legt Straatmans uit. Dat is anders als je tegenover elkaar in een restaurant zit en ziet hoe een vriendin reageert. "Hierdoor stop je misschien met praten. Als je wandelt trapt je brein wat minder snel op de rem en worden gedachten als 'dit is vast stom' minder onderdrukt. De meest diepgaande gesprekken heb ik tijdens het wandelen."

Wandelen per seizoen

Straatmans is zo enthousiast over wandelen dat ze er twee boeken over schreef. Haar laatste boek, het 4-seizoenen wandelboek, is onlangs uitgekomen. Hierin selecteerde ze wandelingen afgestemd op het seizoen: waar kun je het beste wandelen als de kersenbloesem roze kleurt, of als de heide in bloei staat? En dus ook: wat zijn de beste winterwandelingen?

"In een stad", zegt Straatmans meteen. "De natuur wil in deze tijd weleens te zompig zijn. Als het weer nat en guur is, loop ik het liefst in mooie, oude steden. Op nieuwjaarsdag zijn mijn man en ik naar Schoonhoven gegaan. Vanuit daar pakten we het pontje naar de overkant van de Lek en liepen we naar het vestingstadje Nieuwpoort. In één wandeling zie je twee wonderschone historische stadjes en een stukje natuur."

Andere steden die Straatmans in haar hart heeft gesloten zijn onder meer Winterswijk en Gouda. "In het bosgebied Woold bij Winterswijk is het elk jaargetij prachtig wandelen. In Gouda kun je de Erasmusroute lopen, een stadswandeling. Als beloning staat er een stroopwafelautomaat op de route met 286 vakjes om iets lekkers uit te trekken."

Je hoeft de route volgens haar niet altijd zelf te bedenken. De meeste steden hebben uitgestippelde routes. "Schiedam heeft bijvoorbeeld een mooie literaire wandeling rondom dichteres Ida Gerhard. In Alkmaar zijn met gekleurde stoeptegels verschillende routes gemarkeerd. Je kunt naar een stad en verwonderd om je heen kijken naar al die pracht en praal die ons land te bieden heeft."

Geen hordes toeristen 

Een andere wintertip: ga juist nu naar plekken die in de zomer overlopen worden door toeristen. "Ze liggen als een eenzame bruid op je te wachten. Denk aan de iconische molens bij Kinderdijk of de Zaanse schans. Nu hoef je niet achter hordes toeristen aan te sjokken, maar kun je én de pas erin houden én van cultuurhistorische parels genieten."

Straatmans reist voor deze parels het hele land door. En dan liever niet met een krentenbol en thermosfles hete thee in een rugzak, maar met de wetenschap dat aan het einde van de rit een knettergoede koffie of een knisperend glas Riesling op haar wacht. "Ik loop inderdaad altijd voor lekkers. Ik wil een goede beloning aan het einde", zegt ze lachend.

"Dat is wel een nadeel van de winter", voegt ze er meteen aan toe. "Veel leuke restaurants of cafés in het bos of aan de heide zijn gesloten. Daarom zoek ik, in welke uithoek van Nederland ik ook ben, altijd even uit waar ik na de wandeling kan genieten van een goede lunch of een gezellige borrel."

Goede, blessurevrije work-out

Wandelen in de winter is écht fijn, benadrukt Straatmans. "Niet alleen in de winter natuurlijk. Het is gewoon goed voor je lijf, je geest, je creativiteit, je seksleven en je portemonnee." Allereerst is het een goede, blessurevrije work-out. "Je versterkt je spieren en botten, maar de belasting is niet zo heftig als bij hardlopen."

Betere bloedsomloop

Een dagelijkse wandeling is belangrijk voor je fysieke en mentale gezondheid, zegt ook neuropsycholoog Erik Scherder. "Bij matig intensieve beweging gaat je hart beter werken en pompt je bloed via de carotis (de halsslagader) naar je hersenen. Dit zorgt dat je hersenen beter doorbloed raken en dat wil je", zei Scherder eerder tegen RTL Nieuws. 

Niet alleen je hersenen, maar je hele lichaam is gebaat bij een betere bloedsomloop. Een goede bloedsomloop zorgt namelijk voor een sterker afweersysteem, aldus Scherder.

Uit verschillende onderzoeken blijkt dat als je per dag dertig minuten wandelt, je bloeddruk en cholesterol verlaagt. "Ook de kans op een hartaandoening vermindert volgens onderzoek met 9,3 procent."

Bewezen medicijn tegen stress

Daarnaast heeft je geest baat bij buiten bewegen. "Wandelen is een bewezen medicijn tegen stress en depressieve gevoelens. Natuurlijk verdwijnt een depressie niet als sneeuw voor de zon door een stukje te wandelen, zo simpel is het niet, maar het is wel bewezen dat depressieve klachten kunnen verminderen door de endorfine die je lichaam aanmaakt als je regelmatig naar buiten gaat en beweegt."

Juist in de winter. "Als ik in de winter niet naar buiten ben geweest, merk ik dat ik somber word. Licht en lucht van buiten geeft me licht, lucht en ruimte in mijn hoofd." Je wordt er volgens Straatmans echt opgewekter van en je geheugen functioneert beter. "Wie wandelt slaapt ook beter. Voor mij is het een instant medicijn om het scherpe randje van de dag te halen."

Dat niet alleen, ze wordt er naar eigen zeggen ook creatiever van. Dat ondervonden ook grote filosofen als Nietzsche, Einstein en de Duitse filosoof Immanuel Kant. Die laatste liep volgens de verhalen elke dag na het middageten hetzelfde rondje. "Dat vond hij niet saai, hierdoor kreeg hij juist nieuwe inzichten."

Goed voor je libido

Ander fijn feitje: ook je seksleven kan verbeteren door een flink stuk te lopen. Hoe? "Door licht te sporten maakt je lichaam de hormonen testosteron en oestrogeen aan, die goed zijn voor je libido. Daarnaast is door inspanning je algehele doorbloeding beter, dus ook in je geslachtsorganen. Tel uit je winst."

Een ander groot voordeel van wandelen is uiteraard dat het geen geld kost. "Het is daarom voor iedereen makkelijk om te starten, je hebt geen sportschoolabonnement of speciale kleding nodig. Iedereen kan lopen, je zet gewoon je ene voet voor de andere."

"Soms vragen mensen wat voor bergschoenen ik draag, heel eerlijk: in Nederland kun je bijna alle paden op sneakers lopen. Natuurlijk, als je een klompenpad loopt, een onverharde wandelroute die vaak over boerenland gaat, is het niet handig mooie sneakers aan te hebben. Bereid je wel voor op je bestemming en draag op een drassige veengrond hoge schoenen of laarzen. Maar voor een gemiddelde wandeling kun je gewoon je dagelijkse schoenen aan."

'Niemand let op je modderschuiten'

Nog even over die kleding, want waarom ziet de gemiddelde wandelaar in de natuur er meteen uit als een vogelaar met lompe bergschoenen, oude broek en praktische jas? "Vooropgesteld: het maakt natuurlijk niks uit hoe je eruitziet als je op pad gaat, als je er maar gelukkig van wordt."

"Ik trek wel altijd een kleurige trui of blouse aan, zet een gezellige muts op en stift altijd mijn lippen. Het fleurt gewoon op. Als je daarna in een gezellig café terechtkomt, zie ik er niet uit alsof ik net de Mount Everest heb beklommen. Van boven zie ik er leuk uit, niemand kijkt naar die modderschuiten onder tafel."