Steenmarter rondom je woning? Zo voorkom je overlast

Waarom steenmarters zo dol zijn op onze huizen

"Steenmarters zijn nachtdieren die graag een warme, droge en veilige plek zoeken om te verblijven of hun jongen groot te brengen", legt Gerhard Geurtse uit. "Van oorsprong leven zij in steenachtige, rotsachtige omgevingen. Huizen of schuren met kleine gaten of openingen zijn daarom zeer aantrekkelijk om als schuilplaats te nemen. Ze worden daarnaast aangetrokken naar de wijken door de beschikbaarheid van voedsel. Denk aan muizen, ratten, bessen, vruchten, maar ook eieren, kippen en konijnen." 

Momenteel zijn steenmarters vooral actief in de grensgebieden langs Duitsland; zoals Limburg, Groningen, Drenthe en Overijssel. Maar langzaam aan breiden ze zich westwaarts uit. 

Herrie, stank en schade

Steenmarters kunnen voor flink wat overlast zorgen, vaak zonder dat bewoners het direct merken. "De schade varieert van geluidsoverlast ’s nachts tot doorgebeten kabels, beschadigde dakisolatie en vervuiling op zolders. Ook jagen ze op kleine huisdieren, zoals konijnen en kippen", aldus Geurtse.

"Steenmarters zijn beschermde dieren, dus mag je ze niet vangen of doden. Provincies verschillen hierin qua regels, maar over het algemeen geldt de regel dat je de verblijfplaatsen niet mag vernielen. Vernielen betekent dat je handelingen uitvoert die een rustplaats onbruikbaar maken. Dit mag alleen met vergunning en met het aanbieden van alternatieve schuilplekken. Deze regeling maakt het lastig om schade te voorkomen zodra marters zich eenmaal gevestigd hebben. Wél mag je ze op een diervriendelijke manier verstoren of weren”, licht de dierplagenexpert toe.

Marters onder de motorkap of auto

Kapotte kabels onder de motorkap van je auto is een van de meest zichtbare vormen van schade door marters. Vooral in de winter trekt de warmte van de motor de steenmarters aan. "Daarnaast is de lucht en stof die van de kunststof kabels en leidingen afkomt aantrekkelijk voor de beesten", legt Geurtse uit. "Ook de geur van andere steenmarters die zich in de buurt hebben gevestigd draagt mogelijk bij aan agressief bijtgedrag in de kabels."

Zo voorkom je schade door steenmarters aan je auto: 

• Anti-marterspray (geur): Een onaantrekkelijke geur houdt steenmarters weg. Speciale reinigingssprays werken het beste, al is het effect tijdelijk.
• Ultrasoon geluid: Steenmarters hebben gevoelige oren en kunnen hoge tonen niet verdragen. Ultrasone apparaten kunnen helpen, maar ervaringen zijn wisselend geeft Geurtse eerlijk toe. "We horen verschillende verhalen over de werking van deze apparaten. We kunnen dus niet met zekerheid zeggen dat het werkt. Het is een eigen keuze om te overwegen, maar proberen kan altijd."
• Elektroshocks: Er bestaan speciale sets met stroomplaatjes die in de motorruimte worden geplaatst. Zodra een steenmarter onder de motorkap kruipt, krijgt hij een lichte, onschadelijke schok. Geurtse geeft aan dat de effecten hiervan wel bewezen zijn en dat het een effectief middel is om steenmarters te weren. 

Steenmarters in huis

Marters zijn uitstekende klimmers en hebben slechts een opening van vier centimeter nodig om binnen te komen. Ze kruipen gemakkelijk onder dakpannen en komen zo op zolders terecht. "Schade aan je auto is meestal duurder, maar de impact van een steenmarter in je woning, daar krijg je huilende mensen van aan de telefoon", vertelt Geurtse. "Ze kunnen schade veroorzaken aan isolatiemateriaal, gipsplaten of plafonds, en uitwerpselen of etensresten achterlaten. Vochtkringen kunnen zelfs door plafonds heen komen."

"Als een steenmarter eenmaal gevestigd is, mag je de rustplaatsen niet verstoren omdat ze dus beschermd zijn", legt Geurtse uit. "Alleen als een plek definitief verlaten is, mag je gaten afdichten of toegang blokkeren. Je kunt dus beter preventief alles goed controleren en toegangspunten afsluiten, want als de steenmarter eenmaal gevestigd is op je zolder ben je machteloos volgens de wet."  

Zo voorkom je marters op zolder

• Gaten dichten: De belangrijkste tip om steenmarters te voorkomen is het dicht maken van gaten en toegangsmogelijkheden stoppen, claimt het KAD. Alle openingen van minimaal 4 centimeter moet je afsluiten.
• Dakpannen en dakbeschot controleren: het is van belang om voor de wering stevige materialen te gebruiken (zoals metaal) om te voorkomen dat de steenmarter dit als nog weer kapotmaakt.
• Takken en klimmogelijkheden beperken: Bomen, klimop en andere objecten kunnen als klimrek of spingplank dienen.
• Geen PUR-schuim gebruiken om gaten te dichten: steenmarters krabben dit open. 

Bescherm je kippen, konijnen en andere dieren rondom huis

Marters zijn echte roofdieren en eten graag kippen, konijnen, muizen en ratten. Het beschermen van je huisdieren vraagt vooral om aandacht voor hun hok en de omgeving. Geurtse vertelt dat bessenstruiken en ander voedsel in de tuin de steenmarters extra kan lokken en daardoor kippen of konijnen extra gevaar lopen.

Zo bescherm je jouw dieren

• Zorg dat het nachthok altijd goed afgesloten is, ook van boven.
• Sluit de buitenren volledig af. Gebruik draad met een dikte van minimaal 1,5 mm en voorkom openingen groter dan 4 centimeter.
• Graaf gaas in rondom hokken; marters kunnen goed klimmen, maar niet graven.

Niet alleen lastig, maar ook nuttig

Toch zijn marters niet alleen maar vervelende beesten, vindt Geurtse. "Hoewel de steenmarter soms voor overlast kan zorgen, spelen ze wel een belangrijke rol in de natuur. Ze helpen muizen- en rattenpopulaties onder controle te houden en dragen bij aan een gezond ecosysteem. Als ze geen overlast veroorzaken, laat ze dan met rust. Het zijn prachtige dieren en een belangrijk onderdeel van het natuurlijk evenwicht."

Wanneer professionele hulp inschakelen?

Wie ernstige overlast ervaart, kan een gecertificeerd plaagdierbestrijder inschakelen. "Professionele hulp kan nuttig zijn voor een inventarisatie of preventief advies, maar niet om een gevestigd dier weg te halen of te doden, dit mag namelijk niet volgens de wet", benadrukt de directeur van het KAD.

Schade of overlast melden kan via Faunaschade.nl. Zo krijgen provincies en instanties een goed beeld van de verspreiding en kunnen ze tijdig ingrijpen bij toename van overlast.