Schreeuwend tekort aan fietsonderdelen: 'Nee verkopen is niet leuk'

Voor fietsenmakers zijn 'leveringsproblemen' op dit moment kopzorg nummer één, blijkt uit de coronamonitor van brancheorganisatie Bovag. 94 procent van de ondervraagde ondernemers uit de fietsbranche geeft aan er last van te hebben, vertelt woordvoerder Paul de Waal. 

De reden: de uitbraak van de coronapandemie. Daardoor gingen begin vorig jaar fabrieken dicht in Azië en kwam het vervoer op z'n gat te liggen. "Dat zorgde voor een schokeffect in de keten en dat voel je nog steeds", aldus De Waal. 

"Eigenlijk is alles op het gebied van aandrijving op dit moment gewoon heel moeilijk", vertelt Matthijs Vels, medewerker van Bike Centre Dik in Groningen. Hij doelt op de bewegende onderdelen zoals voor het schakelen. Deze worden samen met banden het meest vervangen op de racefiets.

Het probleem beperkt zich overigens niet tot het fietsen, vertelt Vels. "Bij accu's voor elektrische fietsen heb je hetzelfde probleem."

"Het is aan de orde van de dag inmiddels, en dat kan voor sommige soorten producten echt wel problematisch zijn", beaamt Menno Kamp, marketeer van FuturumShop. Fietskleding wordt vooral in Europa gemaakt, dus dat is niet zo'n probleem. Die collecties bestelt de webwinkel bovendien een jaar van te voren al. 

Mondjesmaat nieuwe voorraad

Maar die luxe heeft het bedrijf niet voor de hardware, onderdelen zoals derailleurs. Daar zijn de voorraden van sommige onderdelen op en nieuwe komen maar mondjesmaat binnen uit Azië. "We zitten soms wel vier weken zonder een bepaald onderdeel, zoals pedalen", aldus Kamp. 

De lockdown in Nederland om de uitbraak te bestrijden, verergerde de situatie nog eens, vertelt Vels. "Toen werd verteld dat je nog wel mocht sporten, ontstond een run op sportfietsen. In een mum van tijd verkochten we alle fietsen."

Omdat in dezelfde periode het vakantiegeld werd gestort, telden klanten probleemloos duizenden euro's neer voor een nieuwe fiets, herinnert Vels zich. En de mensen die zich dat niet konden veroorloven, lieten hun tweewielers repareren. 

Concurrentiestrijd

Zorgen dat je toch voldoende voorraad hebt is ook een 'gezond spel in de fietsenbranche', vertelt Kamp. "Net als fysieke winkels doen we er alles aan om de producten die we verwachten nodig te hebben op tijd in huis te halen."

De Groningse winkel haalt z'n onderdelen zelfs in Engeland of bij webshops zoals FuturumShop. "Wat past, dat bestellen we. Maar het belangrijkste is voorbestellen. Als het er dan is dan krijg je het met voorrang en direct", legt Vels de tactiek uit. De winkel heeft net weer een grote bestelling bij Shimano geplaatst. 

Als dat toch niet lukt, dan probeert het bedrijf om het onderdeel van een andere fabrikant ter vervanging te verkopen. Toch kan het dus gebeuren dat klanten nul op het rekest krijgen bij de webshop. "Nee verkopen is echt vreselijk, maar gelukkig begrijpen de meeste klanten het wel", zegt Kamp. 

Geïrriteerde klanten

Dat wordt anders als de levertijd onverwachts nog verder wordt opgerekt. "Klanten rekenen erop, en plannen al een rit met vrienden. Als dat niet lukt, is dat een knauw en dan krijg je dat ze toch wel wat geïrriteerd raken", vertelt Kamp. "Heel begrijpelijk en we proberen dan een alternatief te bieden."

Dat gebeurt ook bij Bike Centre Dik in Groningen, vertelt Vels. Klanten nemen noodgedwongen zelfs genoegen met onderdelen van iets minder kwaliteit. "Mensen die normaal Shimano Ultegra hebben, vragen nu naar een 105-cassette om toch maar te kunnen fietsen", geeft hij als voorbeeld. 

Door de 'absurd hoge vraag' naar onderdelen is er voor fabrikanten ook geen beginnen aan om weer voorraden op te bouwen, denkt Vels. "Alles wat nu gemaakt wordt, wordt direct weer verkocht." 

De Groninger krijgt bijval van Kamp van FuturumShop, die het lastige parket uitlegt waarin fabrikanten als Shimano zitten. "Je zet niet even een nieuwe fabriek neer, waardoor je aan de gestegen vraag kunt voldoen."

Gestegen vraag

De van oorsprong Japanse fabrikant wil niet in detail ingaan op vragen van RTL Nieuws, maar erkent dat het 'net als andere onderdelenleveranciers in de fietsindustrie langere levertijden' heeft.

Dat is veroorzaakt door de enorme vraag, die weer is veroorzaakt door de coronapandemie, laat Lennard Vis, marketing manager van Shimano Benelux weten. Het bedrijf heeft dagelijks contact met klanten om ze op de hoogte te houden over de levertijden en welke producten er wel of niet besteld kunnen worden. 

Ook fietsenfabrikant Accell Group, dat onder meer de merken Batavus, Koga, Sparta en Lapierre maakt, heeft last van de schaarste van onderdelen in combinatie met de grote vraag naar fietsen, vertelt Debbie de Wagenaar, woordvoerder van het bedrijf. Wat de precieze gevolgen zijn, kan zij niet zeggen omdat het per onderdeel verschilt. 

Tip: bestel op tijd

De levering van een nieuwe fiets kan zomaar met 'vier tot zes maanden' vertraagd worden, want ook als er maar één onderdeel mist, is de fiets niet compleet. "Iedereen die overweegt om een fiets te kopen in de komende maanden, kan deze het beste nu alvast bestellen. Op die manier voorkom je als klant dat je nog langer moet wachten dan nu al het geval kan zijn", adviseert De Wagenaar. 

Ook op het gebied van onderhoud geldt het credo 'regeren is vooruitzien'. "Denk goed na wat je aan onderhoud verwacht te moeten doen en bestel op tijd", aldus Kamp.

Het vastlopen van containerschip Ever Given in het Suezkanaal toont aan dat ook het transport nog 'een bottleneck' kan zijn. "Dit legt de problematiek goed bloot. Er zal maar een container met Shimano-onderdelen op staan", aldus Kamp.

Bij de Groningse winkel hebben ze verder geen klagen. "De zaken gaan goed. Bij acht van de tien afspraken die we maken, koopt de klant een nieuwe fiets", schat hij in. "En dan willen ze ook best even wachten."

Het meeste geduld wordt overigens gevraagd van de eigenaar van de winkel zelf, Vels' baas. "Zijn mountainbike wordt mogelijk pas in 2023 geleverd", vertelt Vels. 

Vels doet een beroep op solidariteit van de concurrentie: "Ga niet hamsteren, waardoor anderen naast de pot piesen." Elkaar een beetje helpen kan ook op andere manieren. Zo krijgen de Groningers nog weleens verzoeken van fabrikanten of zij niet toevallig nog wél het ontbrekende onderdeel hebben, zodat de fiets dan alsnog geleverd kan worden, vertelt Vels. Soms lukt dat ook. 

Het is ook zeker niet zo dat er geen enkele fiets te krijgen is in Nederland, benadrukt De Waal van de Bovag. "Je kan echt wel een fiets kopen, maar als je de fiets van je dromen wil, moet je langer wachten", besluit hij.