Gevoelige nederlaag KLM dreigt in belastingzaak piloten

Slecht werkgeverschap, oordeelt de advocaat-generaal in een advies aan de Hoge Raad. KLM had de piloten in 2012 moeten waarschuwen voor een wijziging van een belastingverdrag. In het algemeen worden de adviezen van de advocaat-generaal door de raad overgenomen. Als dat gebeurt zal de luchtvaartmaatschappij de financiële strop voor de piloten waarschijnlijk geheel of gedeeltelijk moeten vergoeden.

De zaak wordt dan namelijk teruggestuurd naar het gerechtshof, dat dan opnieuw een uitspraak moet doen over een zaak die al sinds 2019 speelt, maar nog niet eerder in de openbaarheid kwam.

Geen belasting in Nederland

Twee piloten van KLM spanden de zaak in maart 2019 aan, zij willen dat KLM hun torenhoge belastingrekening betaalt. Het gaat om Zwitsers die in 1991 de overstap maakten van een Luxemburgse vrachtvlieger waar ze destijds 6000 Zwitserse frank per maand verdienden. KLM wees de vliegers erop dat hun salaris bij KLM in Nederland onbelast zou zijn. KLM hield geen loonbelasting in: inkomstenbelasting zouden de Zwitsers in Zwitserland betalen, waar ze bleven wonen.

Dit betekende dat de vliegers over hun in Nederland verdiende brutosalaris geen inkomstenbelasting betaalden, die destijds kon oplopen tot 60 procent. In plaats daarvan droegen ze af in Zwitserland, waar de fiscus een stuk minder belasting heft.

Juist deze lagere belastingdruk voor in het buitenland woonachtige piloten ligt in Nederland politiek gevoelig sinds KLM met miljarden euro's Nederlands belastinggeld overeind werd gehouden in de coronacrisis.

KLM nalatig

Jarenlang was er geen vuiltje aan de lucht. Maar in 2012 wijzigde het belastingverdrag tussen Nederland en Zwitserland. Als gevolg daarvan werden de piloten in Nederland belastingplichtig. KLM moest daarom loonbelasting in gaan houden en de piloten moesten vanaf dat moment aangifte doen in Nederland.

Maar KLM hield die loonbelasting niet in en de piloten bleven in Zwitserland inkomstenbelasting betalen. KLM wees de Zwitsers niet op het feit dat er een nieuw belastingverdrag van kracht was dat maakte dat zij niet langer in Zwitserland inkomstenbelasting moesten betalen, maar in Nederland.

1,6 miljoen aan naheffingen

Daar kwamen ze pas in 2017 en 2018 achter, toen de Nederlandse belastingdienst hen navorderingsaanslagen inkomstenbelasting en sociale premies oplegden over de jaren 2012 tot en met 2015 en aanslagen aankondigde over 2016 en 2017.

Inclusief boetes moesten de piloten 600 duizend en 1,1 miljoen euro aan de belastingdienst betalen. Bedragen waardoor ze naar eigen zeggen in financiële problemen zijn gekomen.

Rechter eens met piloten

De rechtbank Amsterdam oordeelde in oktober 2020 dat KLM voor de helft aansprakelijk was voor de geleden schade, omdat KLM een grote professionele werkgever is met een eigen fiscale afdeling en vele in het buitenland wonende werknemers.

KLM had daarom moeten weten van de verdragswijziging en kunnen weten dat die grote financiële gevolgen zou hebben voor de piloten in kwestie. Van KLM had volgens de rechter mogen worden verwacht dat zij uit eigen beweging de piloten had geattendeerd op de wijziging, zodat die desnoods zelf de gevolgen ervan in kaart hadden kunnen brengen.

In eerste instantie betoogde KLM dat het überhaupt niet op de hoogte was van de verdragswijziging tot 2017 en zodoende de piloten niet eens had kúnnen informeren. Maar gedurende de zaak bleek al snel dat dit niet klopte.

Ook vond KLM dat de woonplaats en belastingplichten van de werknemers een privéaangelegenheid is, waar het verder niets mee te maken heeft.

Geen privékwestie

KLM ging in hoger beroep en het Amsterdamse gerechtshof oordeelde dat KLM niet medeaansprakelijk was voor de ontstane situatie. Maar in cassatie, zo het het als je in beroep gaat tegen een uitspraak van het hof, komt de advocaat-generaal nu tot het oordeel dat de uitspraak van het hof niet overeind kan blijven, omdat KLM de piloten wel had moeten waarschuwen.

"De vraag of loonbelasting verschuldigd is, is geen privéaangelegenheid, maar een kwestie die KLM bij uitstek aangaat, omdat zij verplicht is om loonbelasting in te houden", schrijft de AG.

Onbegrijpelijk

KLM moet dus gewoon op de hoogte zijn van dit soort verdragswijzigingen en was dat ook, concludeert de adviseur van de Hoge Raad. Dan 'volgt uit de norm van goed werkgeverschap dat hij de werknemers die het aangaat waarschuwt voor dan wel informeert over de wijziging', schrijft de AG.

Dat het hof oordeelde dat van KLM niet verwacht mag worden dat het de fiscale situatie in zeer veel landen 'allemaal bijhoudt', is wat de AG betreft dan ook 'onbegrijpelijk'.

Een woordvoerder van KLM laat weten niet inhoudelijk in te gaan op zaken die onder de rechter zijn.