Air France-KLM in de penarie: sowieso nieuwe miljardensteun nodig
Het duizelingwekkende verlies van 7 miljard euro voor Air France-KLM is nog niet het einde van de misère voor het luchtvaartbedrijf. En dus zullen de Nederlandse en Franse staat opnieuw te hulp moeten schieten. Er werd gehoopt dat er vanochtend al groen licht zou zijn voor extra steun, maar die hoop bleek ijdel.
Zowel Frankrijk als de Nederland willen de luchtvaartmaatschappij te hulp schieten. Op welke manier dat precies moet gebeuren is nog onduidelijk, maar goedkoop zal het zeker niet worden om Air France-KLM nog langer in de lucht te houden.
En omdat het draait om staatssteun zal er eerst nog toestemming moeten komen uit Brussel. Eurocommissaris Margrethe Vestager (Mededinging) moet goedkeuring geven voor het nieuwe hulpplan. Overheden mogen niet zomaar bedrijven helpen omdat er dan sprake is van oneerlijke concurrentie.
Wat wil de Europese Commissie?
Gisteren was er even de hoop dat die toestemming vandaag zou komen, zo hoorde RTL Z uit verschillende bronnen. Dat dit niet lukte, was volgens een van de bronnen te wijten aan de opstelling van Vestager.
Hoe de Eurocommissaris over de kwestie denkt is onduidelijk. Een woordvoerder van de Commissie reageert niet inhoudelijk op een verzoek om commentaar van RTL Z. Wel liet zij weten dat de Commissie de plannen voor overheidssteun vanwege de coronacrisis met voorrang behandeld.
Als deze steun boven een bedrag van 250 miljoen komt, dan moeten de lidstaten die deze steun willen geven zelf met voorstellen komen om oneerlijke concurrentie te voorkomen, voegt zij toe.
Dramatische cijfers
Zonder hulp gaat de luchtvaartcombinatie het niet redden. Het bedrijf presenteerde vanochtend dramatische cijfers.
De belangrijkste op een rij:
- Het aantal passagiers daalde met 67 procent tot 34 miljoen.
- De omzet daalde met 59 procent tot 11 miljard.
- Waar 2019 een winst van 290 miljoen opleverde, leed Air France-KLM vorig jaar 7,1 miljard verlies.
Het enige lichtpuntje in 2020 was te danken aan het vervoer van vracht. Wereldwijd was er meer vraag naar de mogelijkheid om vracht door de lucht te vervoeren. De vrachtdivisie van de luchtvaartcombinatie boekte bijna 20 procent meer omzet.
Historisch slecht
Maar dat was bij lange na niet genoeg om te compenseren voor de rest van de malaise. "Het is evident dat dit het slechtste jaar was uit onze geschiedenis", schrijft KLM-topman Pieter Elbers aan zijn personeel. Er vlogen vorig jaar maar 11 miljoen mensen met het bedrijf, dat waren er 35 miljoen minder dan in 2019.
Veel minder inkomsten, maar wel gewoon je vaste lasten moeten betalen: dat hakt erin. KLM leed per dag een verlies van 6 miljoen euro, aldus Elbers. Dankzij de loonsubsidie van de overheid bleef daar onder de streep 3 miljoen verlies van over.
Tot en met 31 december 2020 kreeg KLM al ruim 1 miljard euro aan NOW-steun.
De nood is dus hoog, en dat blijkt ook wel uit een van de weinige plussen uit de jaarcijfers. Die van de schuld namelijk, want die steeg van 6,1 miljard naar 11 miljard.
Schuldenlast
Die torenhoge schuld kost het bedrijf bakken met geld, bijvoorbeeld aan rente. Het kan daarnaast ook een probleem opleveren als het bedrijf nieuwe vliegtuigen wil leasen. Een bedrijf waarvan de schulden hoger zijn dan het aan bezittingen heeft, is niet levensvatbaar omdat er geen enkele partij zal zijn die geld aan hen zal willen uitlenen.
Het bedrijf wil een deel van de schulden dus wegwerken. Daar zijn verschillende opties voor, waarbij de hulp van de Franse en Nederlandse staat onontbeerlijk is.
Omzetten leningen
De luchtvaartmaatschappij hoopt dat de twee belangrijkste aandeelhouders hun leningen die ze vorig jaar aan het bedrijf hebben verstrekt willen omzetten naar kapitaal. In ruil daarvoor krijgen de twee landen bijvoorbeeld aandelen in het bedrijf of een lening waarvan de looptijd oneindig is.
Zo'n lening telt voor de boekhouder niet mee als schuld, omdat deze in feite niet afgelost hoeft te worden. Wel moet het bedrijf er rente over betalen.
Frankrijk haantje de voorste
Dat hoeft niet als de leningen worden omgeruild voor aandelen. Het gevolg hiervan is wel dat het belang van de Franse staat in het bedrijf groter wordt dan dat van de Nederlandse staat. De Fransen hebben namelijk veel meer geld uitgeleend aan de luchtvaartmaatschappij dan minister van Financiën Wopke Hoekstra.
Dit is een vervelend scenario voor de lijsttrekker van het CDA, na de geheime aandelenaankoop onder zijn leiding in februari 2019. Met die deal vergrootte Hoekstra het belang in het moederbedrijf tot 14 procent, bijna net zoveel als de 14,3 procent van de Franse staat.
Als het belang van de Fransen weer groter wordt dan dat van de Nederlandse staat, heeft Frankrijk meer invloed op het beleid van het bedrijf.
Beleggers hadden ook gehoopt op nieuws, het aandeel Air France KLM opende met fors verlies en staat op moment van publiceren nog 1 procent lager dan gisteren.
Inleveren felbegeerde slots
De discussie die al weken achter de schermen gevoerd wordt, draait om het inleveren van slots. Dat zijn de felbegeerde rechten om te mogen vertrekken en landen van luchthavens. De kans is groot dat KLM slots zal moeten inleveren van en naar Schiphol. Dat was ook een eis van de Europese Commissie bij staatssteun voor Lufthansa.
Wanneer hier witte rook te verwachten is, wil geen van de betrokken partijen zeggen. Het bedrijf heeft er 'het volste vertrouwen in' dat er wel goedkeuring komt, zei financieel topman Frédéric Gagey vanochtend in een call met analisten. "Eerder een kwestie van dagen of weken dan van kwartalen", aldus Gagey.
Update 21.12 uur:
Het artikel is aangevuld met de reactie van de Europese Commissie.