Personeelstekort door ziekteverzuim: 'Ben zelf achter het stuur gestapt'

Busmaatschappij Keolis kampt deze week met veel zieke buschauffeurs. Vervoerskundige Thijs Struijlaart puzzelt door de week hoe hij het rooster voor de dienstregeling rond krijgt. Is er vervanging voor een zieke collega of komen bepaalde busritten te vervallen? Het is veel werk om iedere dag het rooster om te gooien en het vraagt veel inspanning en flexibiliteit van chauffeurs om extra ritten te rijden.

Krappe arbeidsmarkt

"We hebben sowieso veel tekorten ook al door de krappe arbeidsmarkt en daar bovenop komen vele zieken door griep en corona. Dat zorgt ervoor dat je niet het product kunt leveren dat je wilt leveren", zegt Struijlaart.

Daarom stapte hij afgelopen zondag - op zijn vrije dag - zelf achter het stuur. "We proberen met zijn allen te helpen waar we kunnen." Struijlaart vindt een dagje op de bus ook wel leuk. "Dan houd ik meteen contact met mijn werkveld: de reizigers en de chauffeurs." En deze dag is een extra betaalde werkdag bovenop zijn veertigurige werkweek op kantoor.

Maandag zijn er in de regio Almere twintig diensten geschrapt. Dat betekent dat op elke buslijn er twee bussen per uur minder rijden in de spits. Normaal rijdt er om de vijf minuten een bus en dat wordt nu om de zes minuten en dat scheelt twee bussen en twee chauffeurs per uur.

Opletten dat je niet jezelf overwerkt

"Je voelt je toch verantwoordelijk voor alles", zegt Struijlaart. "Dus je springt bij op de bus. Je moet wel opletten dat je niet jezelf overwerkt, dan hebben ze helemaal niets aan je." Keolis heeft inmiddels twaalf nieuwe chauffeurs aangenomen, maar dat is nog niet voldoende en ze kunnen nog meer collega's gebruiken.

In het openbaar vervoer is een ziekmelding meteen merkbaar. Er rijdt geen bus als de chauffeur ziek is. In andere bedrijfstakken is een ziekmelding minder zichtbaar en moeten andere collega's de gaten in het rooster opvangen. En dat zorgt voor meer werkdruk. Met als gevolg als die werkdruk lang aanhoudt – bijvoorbeeld ook nog door een personeelstekort – dan stijgt het aantal ziekmeldingen.

Ook bij openbaarvervoerbedrijf Transdev herkennen ze dit beeld. "We zien nog steeds dat het ziekteverzuim hoger is dan vóór corona. Dat komt omdat mensen last hebben van uitgestelde zorg", zegt Minke Jansma HR-directeur bij Transdev.

Zorgelijk

"Bijvoorbeeld iemand die aan zijn knie geopereerd moeten worden, wacht normaal drie maanden en dat is nu negen maanden tot een jaar. Dat zorgt dat de basis van je ziekteverzuim hoger is en dan komen de griep- en coronagevallen er weer extra bij. Dat is zorgelijk, maar het beeld bij ons is niet anders dan bij andere bedrijven in Nederland."

Verzekeraar Interpolis kwam vorige week met ziekteverzuimcijfers. Tussen augustus en de laatste week van september was er een stijging van 58 procent van het aantal ziekmeldingen door werknemers in het MKB. Ook in de zomermaanden lag het aantal ziekmeldingen 24 procent hoger vergeleken met een jaar eerder. Vorige week werd de corona thermometer verhoogd naar trede 2, vanwege een toename aan besmettingen.

Om een hoger ziekteverzuim door toenemende werkdruk tegen te gaan, kun je nieuw personeel werven en aannemen. Dat is best lastig in deze huidige krappe arbeidsmarkt. Transdev is daarom hard op zoek naar nieuwe collega's. "We proberen daarmee de gaten in het rooster te dichten", zegt de HR-directeur Jansma.

"Verder proberen we de roosters zo vriendelijk mogelijk te houden voor chauffeurs die aan het werk zijn. We moeten ervoor zorgen dat die in ieder geval 'heel blijven'. We zijn onze zeer bewust van de hoge werkdruk. Dat is ook waarom we inzetten op die werving van nieuw personeel."

Tien procent meer psychische klachten

Jurriaan Penders is medisch directeur en bedrijfsarts bij ArboNed en HumanCapital Care. Ook hij ziet een toename in het ziekteverzuim en tien procent meer ziekmeldingen door psychische klanten en dat vindt hij een zorgelijke ontwikkeling. Dat komt volgens hem door de 24-uurs economie.

In coronatijd werkten meer mensen thuis en dat zorgt voor een betere privé- en werkbalans. "Die betere balans hebben we niet kunnen vasthouden en we stappen allemaal weer in de auto richting werk." Penders heeft een aantal tips voor werkgevers en werknemers als er sprake is van hoge werkdruk door veel ziekteverzuim.

• Stel prioriteiten. De krapte op de arbeidsmarkt is voorlopig niet snel opgelost
• Werkgever: negeer geen signalen van de werkvloer en trek als werknemer aan de bel als je werk teveel wordt.
• Ga samen in gesprek. De medewerker weet vaak beter dan de leidinggevende hoe die zijn werk het beste kan organiseren.
• Stel werk uit dat nu niet nodig is
• Werk dat wel moet gebeuren, verdeel dat met elkaar
• Waar krijg je energie van? Welke dingen vind je leuk in je werk? We weten uit onderzoek dat je leuk werk langer volhoudt
• Als er meer werkdruk is en je hebt goede energiebronnen, dan houd je je werk met zijn allen langer vol

Parttimers kunnen het personeelstekort deels oplossen, maar worden daarin ontmoedigd, laat Sam Trompert zien in onderstaande video: