Nederlandse ondernemers worden moe van brexit-onzekerheid

In de nacht van 31 oktober op 1 november treedt het Verenigd Koninkrijk uit de EU. Deal or no deal, zo zegt de nieuwe premier Boris Johnson. De Britten zijn er al behoorlijk druk mee en aan het hamsteren geslagen. De Britse regering werkt aan een noodfonds om bedrijven te helpen bij een no-deal brexit.

Ook Nederlandse bedrijven worden geraakt, vooral degenen die te maken hebben met import en export. Ministers Stef Blok en Sigrid Kaag hebben transporteurs recent opnieuw opgeroepen om zich goed voor te bereiden.

Buik vol van onzekerheid

Hoe klaar zijn Nederlandse ondernemers? In elk geval hebben veel bedrijven de buik vol van de voortdurende onzekerheid. De meesten waren blij met het uitstel van executie, maar nu de datum van scheiding nadert neemt de twijfel weer toe. ING zag deze week de kans op een no deal brexit stijgen van 20 naar 25 procent.

"Boris Johnson lijkt erop gebrand te zijn om koste wat kost een brexit door te voeren", zegt Hans van den Berg van transportvereniging TLN. "Hij wil geen nieuwe verkiezingen voor 31 oktober, dus de kans op een no deal-brexit is enorm toegenomen."

Vrachtverkeer krijgt problemen

Ondertussen houdt de EU zijn poot stijf wat betreft het heronderhandelen van een overeenkomst. De transportsector rekent er niet op dat dit verandert. "De Britse politiek is aan zet", zegt Van den Berg. "We doen er alles aan om ons zo goed mogelijk voor te bereiden."

Als het tot een harde brexit komt, komt het vrachtverkeer tussen de EU en Groot-Brittannië in de problemen. Volgens TLN hebben de meeste Nederlandse bedrijven inmiddels 'de maatregelen genomen die zo konden nemen'. "Zoals het in kaart brengen van de nodige documenten en douaneformaliteiten, gesprekken met klanten over de gevolgen en de verplichte registratie bij havensysteem Portbase."

Metaalmoeheid onder bedrijven

Volgens TLN is het grootste probleem nu de heersende onzekerheid. "Veel bedrijven hebben veel geïnvesteerd, vooral in ICT. Er ontstaat nu een soort metaalmoeheid omdat er nog steeds niets duidelijk is." Bedrijven staan in 'de wachtstand', zegt Van de Berg.

"In die zin zou een no deal wel duidelijkheid verschaffen, maar dat is natuurlijk niet de gewenste duidelijkheid. Je gaat dan terug naar de situatie van voor de interne markt, een situatie die je terug naar 'de middeleeuwen' brengt."

Bouwbedrijven blijven rustig

In tegenstelling tot de transportbranche, lijkt de brexit bij Nederlandse bouwbedrijven niet erg te leven. "Er zijn namelijk maar een handjevol multinationals, zoals BAM en VolkerWessels, die zaken doen met het Verenigd Koninkrijk. Het overgrote deel van de bedrijven zijn mkb'ers", zegt Niels Wensing van Bouwend Nederland.

Volgens Roderik Potjer van de Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie (VNCI) - met leden zoals BASF en Dow Benelux - is de brexit geen collectief probleem van de sector. "Bedrijven bereiden zich vanuit hun eigen belang voor en nemen stappen. Deze zullen ze niet zo snel delen, aangezien dit geregeld concurrentiegevoelige informatie is", zegt hij.

'14 procent niet voorbereid'

Bij de vele mkb'ers in Nederland is de onzekerheid over wat er gaat gebeuren in elk geval ook groot, zeggen verenigingen VNO-NCW en MKB Nederland. "Ten opzichte van een jaar geleden is er significante toename in de mate waarin ondernemers zich voorbereiden op brexit", zegt woordvoerder Mieke Ripken.

In de meest recente periodieke meting (mei 2019) van de Kamer van Koophandel zegt 32 procent van de ondernemers goed voorbereid te zijn, ruim de helft is 'enigszins voorbereid' en 14 procent helemaal niet. Meer dan de helft verwacht dat de brexit impact heeft op de bedrijfsvoering.

Volgens Ripken bereiden ondernemers zich voor met de Brexit Impact Scan, ze melden zich bij de douane, nemen brexit-clausules op in hun contracten en maken afspraken met (nieuwe) toeleveranciers. "We adviseren ondernemers die nog niet in actie zijn gekomen zich te laten informeren. We gaan er van uit dat dit de komende weken ook zal gebeuren."