De pijn van ongewenste kinderloosheid: 'Nu ik in de overgang ben, weet ik: het is over'

Als kind droomde Simone er al van om moeder te worden. Op haar 29ste verhuisde ze met haar toenmalige man naar Tsjechië. Eenmaal gesetteld stopte ze met de pil. "Het was voor ons het ideale moment om kinderen te krijgen, maar dat bleek nog niet zo makkelijk. Door de verhuizing had ik veel stress en af en aan blaasontstekingen en infecties. Uiteindelijk werd ik doorverwezen naar een gynaecoloog, die een antibioticakuur voorschreef."

De gynaecoloog vroeg of ze zwanger wilde worden, waarop ze 'ja' zei. "Ik vertelde dat ik pas een paar maanden bezig was, maar dat het niet lukte. Ook vertelde ik over een vreemd onderbuikgevoel. Daarop stelde zij een onderzoek voor. Ze geloofde dat het meestal klopt als vrouwen een onderbuikgevoel hebben. En ze bleek gelijk te hebben."

Simone bleek een misvormde baarmoeder te hebben. In theorie kon ze zwanger worden, maar het zou dan wel een zwangerschap zijn met extra controles en kans op complicaties. "Via de natuurlijke weg ging het niet lukken, dus we probeerden eerst kunstmatige inseminatie en daarna IVF. Ook dat werkte niet, waarop onze arts een – op dat moment nieuwe – variant voorstelde: ICSI. Het was toen nog onduidelijk wat voor effect deze methode kon hebben op de ontwikkeling van je kind. We voelden ons er niet prettig bij en besloten daarom in 1999 te stoppen met behandelingen."

Sprankje hoop

Sinds twee jaar is Simone in de overgang. Tot die tijd voelde ze toch vaak nog een sprankje hoop: "Ik hield in mijn achterhoofd dat de gynaecoloog ooit zei dat er een mogelijkheid was. Stel je nou eens voor dat het toch ineens zou lukken, dacht ik steeds."

Volgens Simone beseffen veel mensen niet hoeveel pijn het kan doen om zó graag een kind te willen, maar er niet toe in staat te zijn. "Het reisde altijd met me mee. De pijn dat het niet lukte en de hoop dat het misschien nog kon. Het heeft mij veel moeite gekost om me eroverheen te zetten. Nu ik in de overgang ben, heb ik eindelijk echt rust. Ik weet: het is over. Nu kan het echt niet meer."

Simone had verdriet, maar deelde dit niet. "Niemand zei tegen mij dat dat rouwen erbij hoort, laat staan hóé. Therapie was taboe in mijn ogen. Ik had altijd zo'n beeld dat je alleen naar therapie ging als je gek bent of compleet ingestort."

Inmiddels weet Simone dat iemand om mee te praten steunend kan zijn - en dat het echt niet per se een professional hoeft te zijn. "Zoek iemand in je omgeving die je vertrouwt, bij wie je mag uithuilen en die je altijd kunt bellen. Iemand die bereid is er voor je te zijn, wanneer jij dat nodig hebt. Zodat je kunt praten, en nog een keer praten. Verwerken is niet één keer je verhaal vertellen, maar 100 keer. Vandaag, maar misschien ook morgen, volgende week, over een maand of zelfs over tien jaar. Heb je niemand in je omgeving? Vraag dan om professionele hulp. Je hoeft het niet alleen te doen."

Kinderloosheid verandert je relatie

Simone had haar partner om mee te praten, maar dat bleek onvoldoende. "We gingen nooit de diepte in, waardoor de kern van het probleem niet omhoog kwam. Heb je als koppel te maken met blijvende kinderloosheid, dan verandert niet alleen je toekomstbeeld, maar ook vaak je relatie. Maak samen de balans op en vind een manier om het leven vorm te geven, ook zonder kinderen. Geef elkaar de ruimte om het verdriet op je eigen manier te verwerken. Dat is zó belangrijk."

Bij Simone ging dat anders: "We hakten de knoop door, daarna volgde opluchting. Niet meer naar het ziekenhuis en als een dolle gaan werken. Destijds dacht ik dat ik er goed over kon praten. Maar ergens over kunnen praten is iets anders dan het echt doorleven. De essentie voelen van wat die misvormde baarmoeder met mij deed en dat ik daardoor niet zwanger zou worden. Dat ik nooit moeder of oma zou worden."

De zwartste periode

Simone scheidde van haar toenmalige man en belandde voor drie maanden op een camping in Lunteren. "Dat was de zwartste periode in mijn leven, maar achteraf was dat nodig. In die tijd startte ik met mijn opleiding lichaamsgerichte psychotherapie. Daar leerde ik dat ik in rouw was. Elke week hadden we therapie. Na een tijdje zag ik in dat alleen ík degene was die iets kon doen in mijn eigen leven."

Eindelijk durfde ze hulp te vragen. "Aan mijn medestudenten, leraren, therapeut en vriendin. Ik kon altijd mailen of appen. Deze mensen hielden mij liefdevol een spiegel voor en lieten mij niet in de steek, ondanks mijn sores."

Inmiddels gaat het goed met Simone. Kinderloosheid volledig verwerken blijft lastig, maar ze kan er steeds beter mee leven. "Het zit altijd op de achtergrond en reist mee. Soms komt het even omhoog. Wel ben ik nu eindelijk echt mezelf. Niet meer het masker op en doorrennen. De wens om moeder te worden, kwam vooral voort dat ik dácht dit het enige was dat ik wilde: dat was het perfecte plaatje in mijn hoofd. Maar ik besef nu dat ik ook zonder heel gelukkig kan zijn."

Voor alle vrouwen en mannen die ongewenst kinderloos zijn, schreef Simone het boek Onvervulde Kinderwens - verborgen impact. Met het boek helpt ze anderen omgaan met hun emoties en ondergaan van medische trajecten. "Ga de pijn aan, laat verdriet toe en vraag om hulp. Je bent meer dan het verdriet en de kinderwens alleen."