Paula (23) volgde een driedaagse sapkuur: 'Ik heb dit echt onderschat'

Januari staat voor mij altijd in het teken van een goede start. Een maand niet drinken, veel sporten en focus op gezond eten. Uiteraard met de instelling om dit na januari ook nog zo lang mogelijk vol te houden (spoiler: dat lukt niet altijd).

Niet drie, maar negen dagen

Niet geheel toevallig natuurlijk kreeg ik begin januari opeens allerlei advertenties te zien van verschillende sapkuren en andere detox-mogelijkheden. Ik had daar eerder van gehoord, maar me er nooit toe laten verleiden. Tot ik op Google intikte 'sapkuur' en op de website van sap.je het volgende las: "Dankzij de gezonde voedingsstoffen in onze biologische sapkuren versterk je je immuunsysteem en algehele vitaliteit." Nou, dat wilde ik wel eens proberen.

Een paar dagen later ontving ik mijn driedaagse detoxpakket, bestaande uit 24 sapjes, geperst uit 9 (!) kilo groente. Naast de sapjes kreeg ik kruidenthee en een uitgebreide handleiding, waaruit bleek dat het gehele detoxproces niet uit drie, maar eigenlijk negen dagen bestaat. Voorafgaand aan de sapkuur bouw je je 'normale' eten drie dagen af met de zogenoemde 'pretox' – en na de sapkuur bouw je langzaam weer op naar vast voedsel tijdens de 'aftertox'.

De op- en afbouw zijn met elkaar te vergelijken: geen koffie of alcohol, geen dierlijke eiwitten of bewerkte voedingsmiddelen en geen suiker. Wel: water, groente granen, bonen, fruit, zaden en noten. Wat je precies mag eten staat netjes uitgewerkt in de handleiding en ook kreeg ik een hoop recepten die ik kon volgen om mijn detoxkuur zo goed mogelijk te laten slagen.

Het begin: pretox

De eerste dag van de pretox is niet geweldig, aangezien ik geen tijd heb om boodschappen te doen. In plaats van rijkgevulde maaltijden met groentes en zaden, besluit ik dan maar zo min mogelijk te eten, met het idee dat mijn darmen zo in ieder geval meer rust krijgen dan bij het behouden van mijn normale voedingspatroon.

Dag twee gaat het al beter: ik eet gekookte eieren als snack in plaats van een tosti. Als avondeten maak ik spaghetti van courgette, met tomaatjes en zelfgemaakte avocadopesto: één van de recepten uit het detoxreceptenboek. Heerlijk, maar het vult nauwelijks. Al snel heb ik behoorlijke trek en eet ik twee boterhammen met pindakaas, om niet met een hongergevoel naar bed te gaan.

De derde en laatste dag van de pretox ontbijt ik met twee gekookte eieren en ’s middags maak ik wederom een recept uit het boek: champignonsoep. Daarbij neem ik wat van de courgettepasta die over is van de voorgaande avond. ’s Avonds komt mijn zusje eten. We maken een rijkgevulde groentesoep met papadum. Al met al een goede dag, zonder snacks en met enkel gezond eten.

Al op dag drie van de pretox merk ik dat ik anders met eten omga. Bewuster van wat - en hoeveel ik precies naar binnen werk. Alcohol drinken deed ik sowieso al niet deze maand en koffie drink ik alleen als ik écht heel moe ben, dus dat is voor mij ook geen uitdaging gelukkig. Ik ben helemaal klaar om met goede moed aan de sapkuur te beginnen.

Sapkuur dag 1: 'Lichaam moet wennen'

Bij de driedaagse kuur, drink je elke dag zeven sapjes, bijgeleverde kruidenthee en een heerlijk soepje in de avond. Handig! Zo hoef je dus geen moment na te denken over wat je die dag moet eten. Volgens het bijgeleverde schema staat het eerste sapje om 07.00 uur gepland, maar omdat het zondag is, slaap ik uit en neem ik om 11.00 uur twee sapjes tegelijk. De andere sapjes neem ik ongeveer om het uur. Ondanks het feit dat ik alleen maar sap drink, heb ik geen hongergevoel. Wel krijg ik later op de middag hoofdpijn, die niet meer weggaat.

Om 15.00 uur heb ik een sportafspraak dus daar ga ik heen, om vervolgens een intensieve crossfit-workout te doen. Hoewel de workout zelf heel goed gaat, blijkt dit later toch niet zo’n goed idee. Mijn lichaam voelt slap en ik ben licht in mijn hoofd. Ik besluit mijn laatste sapjes te drinken – waarvan de allerlaatste een soepje is – en duik niet veel later mijn bed in.

Eenmaal in bed voel ik me gek: 'Alsof ik niet helemaal aanwezig ben op deze planeet', zeg ik tegen mijn vriend. Na wat onderzoek op Google lees ik dat dit een normale reactie is en dat deze te wijten is aan het feit dat je lichaam moet wennen. Dat neem ik dan maar voor lief en ik ga slapen.

Sapkuur dag 2: 'Veel gedroomd

Ik word om 08.30 uur wakker na een rare, onrustige nacht: veel wakker, veel gedroomd. Nog steeds licht in mijn hoofd. Het is maandag, dus ik moet aan het werk. Ik heb een drukke dag voor de boeg. Inmiddels alle groentesapjes minstens een keer gehad - en daar ben ik bijzonder enthousiast over. Ze zijn allemaal zeer goed te pruimen. Sommigen zijn zelfs erg lekker.

Het is 13.00 uur en ik heb het zwaar. Mijn focus is ver te zoeken en ik ga naar de supermarkt om een avocado te halen, want mijn maag knort als een gek. Ik houd het nog even vol, maar ’s avonds eet ik mijn groentesoepje samen met een halve avocado, waar ik op dat moment ontzettend blij mee ben. Af en toe eten mag trouwens, zolang je het bij groentes en gezonde snacks laat (of één van de recepten uit het detoxmenu). Mijn vriend en zijn huisgenoot eten ondertussen een tosti: verschil moet er wezen.

Een paar uur na dit avondmaal begint het hongergevoel opnieuw te knagen. Ik eet de andere helft van de avocado op – en baal ondertussen, want deze dag voelt als weggegooid. Het detoxen valt me een stuk zwaarder dan verwacht: ik heb nog nooit zó erg verlangd naar vast voedsel. Ik heb dit echt onderschat. Om 22.00 uur ga ik naar bed: 16 sapjes en een avocado verder. Gelukkig nog maar een dagje te gaan. Let’s go for it.

Sapkuur dag 3: 'Voel me energiek en heb goed geslapen'

Om 08.30 uur sta ik op met een klein beetje trek. Terwijl ik de trap af loop voel ik me vaag en draaierig, maar tegelijkertijd ook scherp. Heel gek. Ik kan het niet omschrijven. Ondanks mijn rammelende maag denk ik dat ik het vandaag wel volhoud met alleen sapjes.

Het is 12.00 uur en ondanks de honger gaat het eigenlijk best goed. Ik voel me energiek en heb goed geslapen. Wel heb ik weer bovengemiddeld veel en levendig gedroomd.

14.00 uur: hongerrr! Ik probeer mijn sapjes wat op te schuiven, in de hoop dat ik dan ’s avonds minder trek heb. Mijn huisgenoot maakt een groentesoepje, dus daar neem ik een kommetje van. Even iets warms in de maag doet toch wel heel goed.

Om 17.00 uur wordt de honger steeds erger. Ik kan mezelf niet meer in bedwang houden en kook twee eieren. Daarnaast eet ik twee rijstwafels met pindakaas. Dan is het hek van de dam. Later op de avond eet ik een paar droge crackers en zes roosjes broccoli. Om 22.00 uur duik ik mijn bed in met lichte trek, maar dankzij het eten voel ik me heel goed. Ondanks dat het een beetje voelt als falen, ben ik toch heel blij dat ik iets in mijn maag heb.   

Aftertox

Ik word wakker met lichte trek, maar voel me top. Ik drink een sapje en ga aan het werk. Mijn buik is platter dan de dagen daarvoor. Er is zeker een kilo af. Om 11.00 uur ga ik een stukje fietsen en dat is fijn. Geen greintje vermoeidheid, goede concentratie en veel energie. Straks maar eens een mager ontbijtje maken.

Ik ontbijt met havermoutpannenkoekjes volgens het receptenboek. ’s Middags kan ik de verleiding niet weerstaan. Ik maak een tosti met kaas en later een boterham met pindakaas en vlokken. Ineens heb ik gierende trek. Alsof ik alle gemiste calorieën van afgelopen dagen moet inhalen.

Aan het eind van de middag doe ik een intensieve workout en ’s avonds eet ik curry madras. Dan krijg ik opeens abnormale snack-aanvallen. Ik eet een toastje maar ook chocolade, kaas en verder alles wat ik nog meer tegenkom. De dagen daarna zal ik maar niet omschrijven, want ik ben meteen terug in mijn oude eetpatroon.

Conclusie

Hoewel het voor mij voelde als drie dagen afzien, merk ik dat het me ook zeker goede dingen heeft gebracht. Zo word je namelijk weer even goed met je neus op de feiten gedrukt. Ik ben me bewuster van wat ik eet en maak nu, ruim een week later, gezondere keuzes dan voorheen. Ook ben ik wat gewicht kwijt - en dat gewicht is nog steeds weg, maar dat komt denk ik mede doordat ik veel sport de laatste tijd. 

Ik voelde me - vooral op dag twee en drie - een stuk energieker en scherper, maar was daarentegen ook heel erg blij dat ik weer vast voedsel mocht eten. Ik kan me goed voorstellen dat er mensen zijn die dit meerdere keren per jaar doen, maar je moet dan wel tegen een hongergevoel kunnen (ik kan dat blijkbaar niet). Daarbij moet ik wel vermelden dat ik de pretox en aftertox niet exáct heb gevolgd zoals werd beschreven (moeilijk!), dus wellicht dat dat ook enige invloed heeft gehad op mijn detox.

Al met al een interessante ervaring, die ik misschien volgend jaar opnieuw zou doen. Al zou ik er dan wel meer bij eten, me beter voorbereiden en gedurende de detox een aantal recepten uit het detoxmenu maken, om het draaglijker te maken. 

Sapvasten onder de loep

Je lichaam reinigen met een sapkuur: feit of fabel?

Diëtiste Eveline van de Waterlaat gelooft dat een korte detox nuttig kan zijn. "Ik geloof er zeker in dat het mensen kan helpen met die ene boost die ze nodig hebben om een gezonde levensstijl in te gaan. Wil je stoppen met roken of drinken of meer afvallen en helpt zo'n sapkuur je daarbij? Zeker doen."

Maar hoewel sommigen erbij zweren, raadt Van de Waterlaat een sapkuur die langer dan zeven dagen duurt, af. "Je krijgt met de sapjes maar 550-750 calorieën per dag binnen. Dat is ongeveer evenveel als bij een crashdieet: een vorm van lijnen die in mijn ogen ongezond is."

Volgens de diëtiste krijg je met de sapkuur gemiddeld 19 gram eiwitten per dag binnen. "Dat is veel te weinig. Een vrouw moet minimaal 0,8 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht binnenkrijgen. Voor een vrouw van 70 kilo zou dat uitkomen op 56 gram per dag. Deze sapkuur geeft je nog niet eens de helft. Een paar dagen te weinig eiwitten is niet zo'n ramp, maar als dit te lang aanhoudt, is de kans op spiermassa-afbraak aanwezig." 

Veel vitaminen en mineralen, weinig voedingsvezels

Slowjuice-sappen bevatten volgens Van de Waterlaar heel weinig vezels. "Terwijl je darmen juist behoefte hebben voedingsvezels. Deze zijn belangrijk voor een goede stoelgang en je immuunsysteem. Je darmbacteriën gebruiken die vezels als voedingsstof. Het advies is om per dag 30-40 gram voedingsvezels binnen te krijgen. Met deze sapjes kom je maar op 20 gram. Wél bevatten de groentesapjes veel vitaminen, enzymen, antioxidanten en mineralen."

"Door het gebrek aan vast voedsel val je zeker iets af, maar let op: het is geen vet dat je kwijtraakt, maar vocht, omdat je te weinig zout binnenkrijgt. De adequate inname is minimaal 3,75 gram per dag. Deze kuur geeft je slechts 2,8 gram per dag. Ook wat te weinig in mijn ogen."

Dagelijks voedingspatroon aanpassen

Volgens Van de Waterlaat moet je vooral kijken naar het totaalplaatje. "Eet jij 362 dagen van het jaar ongezond – en doe je even een driedaagse sapkuur? Dan is dat slechts een druppel op een gloeiende plaat. Je kunt beter je dagelijkse voedingspatroon aanpassen."

Ook ontlast het je nieren en lever volgens de diëtiste niet, zoals op veel sites wordt verkondigd. "Die organen zijn prima in staat zichzelf te reinigen. Ook bevatten bijna al die sapkuren fructose, want er zit fruit in. Fructose wordt door je lever gemetaboliseerd, wat betekent dat deze zeker niet stilstaat."

Gezonde aanvulling

Wil je je lichaam reinigen? Eet dan 'gewoon' gezond. "Haal je eiwitten uit dierlijke producten zoals vlees, vis en zuivel, of uit peulvruchten en noten. Eet veel groentes en twee stuks fruit per dag en vermijd voedingsmiddelen die hoog in suiker zitten. Vermijd chips en andere zoute dingen. En het allerbelangrijkste: stop met alcohol drinken en roken."

Van de Waterlaat wil wel benadrukken dat drinken van de sapjes zelf níet ongezond is, integendeel zelfs. "Als ondersteuning van je normale voeding zijn de sapjes juist heel goed om extra groentes binnen te krijgen, maar laat het niet het enige zijn wat je neemt. Onthoud: het is geen volledige vervanging van groentes. Zie het als een gezonde aanvulling op een gezond eet- en leefpatroon."