Marie-Jeanne is nooit meer langdurig eenzaam: 'Ik voelde me ellendig en alleen'

"Een gevoel van eenzaamheid heeft altijd in me gezeten. Een van mijn eerste herinneringen is dat ik op de kleuterschool op de rand van de zandbak zat. Alle kinderen waren aan het spelen. Ik wilde ook meedoen, maar wist niet hoe ik contact kon maken. Ik weet niet of het klopt, maar voor mijn gevoel hoorde ik er helemaal niet bij.

Later op de basisschool werd ik wel degelijk buitengesloten en gepest. Ik zag er anders uit dan de andere kinderen: ik was veel langer, had als eerste een beugel en kreeg al vroeg vrouwelijke vormen. Met gym werd ik altijd als laatste gekozen en ik had maar één vriendin, die in het laatste jaar ook nog ging verhuizen. Eerst deed ik nog wel pogingen om contact te maken, maar vaak werd ik dan genegeerd. Dus na een keer of drie gaf ik het maar op. Pesten en uitsluiting zijn funest voor je zelfbeeld en zelfvertrouwen."

"Op de middelbare school ging het niet veel beter. Eigenlijk was ik bijna altijd alleen. Na school ging ik meteen naar boven. Daar draaide ik platen van ABBA en las ik boeken. Dat ik geen aansluiting had met leeftijdsgenoten deed me veel verdriet. Ik trouwde op mijn eenentwintigste en kreeg kort na elkaar een zoon en een dochter. Maar ook als jonge moeder voelde ik me vaak eenzaam. Na beide bevallingen kreeg ik een postnatale depressie. Mijn zoon was een huilbaby, mijn moeder kreeg te horen dat ze kanker had en mijn schoonmoeder overleed in de periode tussen zijn geboorte en die van mijn dochter.

Iedereen had het maar over de roze wolk, terwijl ik me diep ellendig en alleen voelde. Mijn man was de hele dag aan het werk, net als mijn buren in de nieuwbouwwijk waar we woonden. Ik miste een vriendin. Iemand die er voor me was en met wie ik alles kon delen; of dat nou ging over dat ik mijn teen had gestoten of ruzie had gehad met iemand. Ik wilde zo graag echte verbinding voelen en dingen delen, maar dat lukte niet."

Eenzaamheid zie je niet

"Lange tijd heb ik me geschaamd voor mijn eenzaamheid. Soms liet ik er iets over los, maar dat werd niet begrepen. Mensen zeiden: 'Je hebt het zo druk en je doet zoveel leuke dingen. Je hebt toch alles?' Maar zij zagen alleen de buitenkant, niet wat er in mij om ging. Dat is natuurlijk ook het lastige met eenzaamheid: je zíet het niet. Bovendien ziet het er bij iedereen anders uit. Alleen al daarom vind ik het zo belangrijk om dit open te gooien en er nu wél over te praten."

"Voor mij voelt eenzaamheid vaak alsof ik midden tussen de mensen sta en roep: 'Hallo, ziet iemand mij?' Zelfs in gezelschap kan ik me eenzaam voelen. Dan voel ik me nergens bij passen, zelfs al ken ik die mensen al jaren. In mij zit een deel eenzaamheid dat is ontstaan in mijn vroegste jeugd, waardoor ik het me zelf niet kan herinneren. Dat stukje zit gewoon in me, dat gevoel van niet compleet zijn. Wat daarvan de oorzaak is, kan ik niet meer achterhalen. En dat accepteer ik.

Wat ik wel weet, is dat mijn moeder vertelde dat ze mij als baby vaak liet huilen, 'want daar kreeg je sterke longen van'. Inmiddels weet ik, dat als een baby niet opgepakt en getroost wordt, het dat kind kan beschadigen in het gevoel van veiligheid en verbinding."

Ervaringsdeskundige in de GGZ

"Acht jaar geleden kreeg ik een burn-out en een flinke depressie. Ik zat op de bank en besefte dat ik zo niet oud wilde worden, én dat ik na mijn herstel niet meer wilde terugkeren naar mijn oude werk. Ik heb veel met ontwrichting en herstel in mijn leven te maken gehad, en kwam tijdens het googelen de cursus Samen Deskundig van het Steunpunt GGZ tegen. Het was het begin van mijn werk als Ervaringsdeskundige in de GGZ. Tijdens mijn werk als Ervaringsdeskundige kwam ik steeds weer bij het thema eenzaamheid terecht. Ik wilde wat meer doen met mijn eigen ervaringen, om zo vooral anderen te ondersteunen en bij hen langdurige eenzaamheid helpen voorkomen."

"Inmiddels weet ik dat dat één van mijn grootste krachten is: anderen die kampen met een gevoel van eenzaamheid daarin begeleiden door het inzetten van mijn ervaringen, inzichten en kennis, terwijl ze zélf onderzoeken wat hen kan helpen. Veel mensen begrijpen niet hoe het is als iemand zegt dat-ie zich verloren voelt, maar ík wel. Om naast extra kennis ook een oplossingsgerichte methode in mijn bagage te kunnen stoppen, heb ik de opleiding tot specialist in de aanpak van eenzaamheid gevolgd, die ik vorig jaar heb afgerond."

Veel alleen en sneller malen

"Daarnaast ben ik ook actief als ambassadeur voor Samen Sterk zonder Stigma. Ik geef voornamelijk lezingen, workshops en trainingen over hoe je een positieve draai kunt geven aan een leven waarin sprake is van een psychische kwetsbaarheid. Ook hierin kom ik eenzaamheid heel vaak tegen. Anderen helpen inzichten te geven helpt mij ook in het omgaan met mijn eigen gevoelens van zelfstigma, want die zijn er ook. Delen is dus niet alleen helen, maar geeft mij ook vooral het gevoel dat ik er toe doe. Dat ik de wereld écht iets te bieden heb en dat ik helemaal oké ben.

Die bevestiging heb ik zelf net zo goed nodig. Ik ben gescheiden van mijn man en heb al jaren geen partner en ben dus veel alleen. Daardoor ga ik sneller malen en denken: zie je wel, ik doe er niet toe. Ik krijg op zo’n moment geen spiegel voorgehouden of een bemoedigend woord, waarmee iemand me zegt dat het anders is dan ik het op dat moment zie. Door mijn werk als ambassadeur bouw ik aan een sterker zelfbeeld en zelfvertrouwen."

"Inmiddels durf ik volmondig hardop te zeggen dat ik nooit meer langdurig eenzaam zal zijn. De lading is er bij mij af omdat ik nu weet wat eenzaamheid is. Als ik me nu eenzaam voel, weet ik wat ik kan inzetten om dat te doorbreken, zodat het gevoel niet te lang aanhoudt. Dan app ik bijvoorbeeld mijn beste vriendin en geef ik aan wat ik op dat moment nodig heb om uit dat gevoel omhoog te kunnen klimmen.

Vaak is dat alleen maar even met elkaar bellen. Ik voel me dan gehoord en begrepen en zo valt dat nare gevoel vaak weer snel van me af. Mijn vriendin hoeft niets voor me op te lossen, het belangrijkste is dat ze er 'gewoon' voor me is. Die hulp heb ik echt moeten leren vragen, maar het helpt om me te bedenken dat ik op die manier een ander júist de mogelijkheid geef om er voor me te zijn."

"Wat ook helpt, is te kijken naar wat ik op dat moment zelf kan doen. Vaak is dat iets doen waar ik blij van word. Ik ben nu bijvoorbeeld bezig met het leren van Egyptisch, dat vind ik een heerlijke uitdaging en de tijd vliegt voorbij. Zingen vind ik ook heerlijk, het liefst zing ik nummers van ABBA, The Carpenters, Queen en Celine Dion. Deze persoonlijke en concrete handvatten helpen mij enorm en bewijzen ook in coronatijd hun dienst. Het was vooral pittig toen ik zelf corona had. Ik was alleen, ziek en zat in isolatie. Daardoor werd ik volledig op mezelf teruggeworpen en voor iemand die al gevoelig is voor eenzaamheid was dat zwaar."

Korte vs langdurige eenzaamheid 

"Maar ik heb het gered door de regie zelf in handen te nemen. Precies dat vermogen gun ik andere mensen ook, daarom ben ik blij dat ik taboedoorbrekend kan werken door eerlijk en open te zijn over mijn ervaringen. Er is daarin een groot verschil tussen de korte eenzaamheid die iedereen weleens ervaart en die simpelweg bij het leven hoort, en de langdurige vorm van eenzaamheid. Ik ben dankbaar dat ik in die laatste een weg heb gevonden en er daarin vooral nu ook voor anderen mag zijn."

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.

Nooit meer? 

Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl