Kathelijn: 'Hoe kan het dat ik elke zomer zo'n drie kilo aankom?'
Ik vraag dit voor een vriend: elke week behandelen we een vraag over je gezondheid die je niet snel aan je eigen arts durft te stellen. Kathelijn komt elke zomer een paar kilo aan, terwijl haar eetgewoonten nauwelijks anders zijn dan gedurende andere periodes. Wat is hier aan de hand?
Kathelijn (37) snapt er niets van: elke zomer opnieuw geeft de weegschaal een paar kilo meer aan dan in de rest van het jaar. "Ik kan het zelf echt niet verklaren. Ik eet namelijk altijd ongeveer evenveel, sterker nog, als het erg warm is eet ik juist minder grote porties."
De enige verklaring die ze heeft, is dat zij in de zomer wel vaak later eet. "Bovendien drink ik ook wat meer alcohol dan bijvoorbeeld in de herfst en in de winter. Zou het daardoor komen dat ik in de zomer gemiddeld zo’n drie kilo zwaarder ben? Maakt dat zo’n groot verschil? Of is er een andere verklaring voor te geven?"
Volgens dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat zijn er twee momenten in het jaar waarop ons gewicht wat meer stijgt dan normaal: tijdens de feestdagen én de zomervakantie. Daar is niet één reden voor te geven, maar dat kan verschillende redenen hebben. Van de Waterlaat zet de vier meest voorkomende voor Kathelijn op een rijtje.
1. Minder eten of anders eten?
We onderschatten vaak hoeveel we eten, zegt de dieetpsycholoog. "Dat je minder eet in volume hoeft niet te betekenen dat je ook minder calorieën binnenkrijgt. Een luchtig croissantje, een verse jus of een heerlijk bolletje Italiaans ijs. Deze producten voelen heel licht en weinig, maar ook deze voedingsmiddelen leveren calorieën." Dit betekent overigens niet dat je ze daarom maar moet laten staan, verzekert Van de Waterlaat. "Maar het zorgt er wel voor dat we onderschatten hoeveel calorieën, en dus energie, we binnenkrijgen."
2. Meer alcohol = minder vetverbranding
Nathalie geeft zelf al aan dat ze in de zomer meer alcohol drinkt dan gedurende de rest van het jaar. "Alcohol is een gifstof voor ons lichaam. Je lever moet hard werken om het gif zo snel mogelijk uit je lichaam te krijgen. Om dit te kunnen doen wordt je vetverbranding even op een laag pitje gezet."
Daarnaast moet je er volgens de dieetpsycholoog rekening mee houden dat alcohol veel calorieën levert. En is het een zoet alcoholisch drankje, dan krijg je ook nog eens behoorlijk wat suiker binnen. "Het verraderlijke aan 'vloeibare' calorieën is dat ze vaak weinig vulling geven, waardoor je niet doorhebt dat je zo veel calorieën binnenkrijgt. Ter vergelijking: bijvoorbeeld een pina colada bevat net zo veel calorieën als anderhalve Magnum. Dit is niet erg als het een bewuste keuze is. Maar als je dit niet weet, kun je flink onderschatten hoeveel calorieën je binnenkrijgt."
3. Minder beweging
Wat Nathalie ook zou kunnen doen is nagaan of ze deze tijd van het jaar minder beweging krijgt. Van de Waterlaat: "Neem je normaal gesproken de fiets om een boodschap te doen? Ga je regelmatig sporten of wandelen met een vriend(in) en beweeg je nog wat bij het doen van het huishouden? Nu lig je wellicht wat vaker op het strand of aan het zwembad. De vakantie is een heerlijk moment om te ontspannen. Hierdoor is je energieverbruik minder en kun je aankomen, zelfs als je niet meer eet dan normaal."
4. Vocht
En dan is het nog logisch dat je wat meer vocht vasthoudt gedurende de zomervakantie, door een ander ritme, de hogere temperaturen, maar ook door het eten van meer zout. "Je kunt dit herkennen doordat je ringen en horloge wat strakker zitten, je voeten wat gezwollen zijn en je sokken een afdruk achterlaten in je benen. Ook het lang stilzitten tijdens het reizen, zorgt ervoor dat we meer vocht vasthouden."
Het advies van de dieetpsycholoog is dan ook om nooit na thuiskomst meteen op de weegschaal te gaan staan. Binnen een paar dagen is je lichaam weer gewend aan het normale ritme en plas je het vocht er weer uit, verzekert ze. "En mocht je overwegen – ik weet uit ervaring dat dit daadwerkelijk gebeurt – om een weegschaal mee te nemen op vakantie: doe het niet! Hiermee pijnig je jezelf onnodig en is je vakantiegevoel binnen no-time verdwenen."
Blijven genieten
Van de Waterlaat kan Kathelijn geruststellen: gewichtsschommelingen op vakantie zijn volkomen normaal. Bovendien blijven deze kilo’s lang niet altijd plakken. "Het is natuurlijk prima om je tijdens je vakantie bewust te zijn van je eetgewoonten en activiteitenniveau. Maar let erop dat dit niet je vakantie gaat overschaduwen. Dan ga je je doel van een ontspannen vakantie helemaal voorbij."
Bewust zijn van je (eet)gedrag is goed, maar te streng zijn voor jezelf is dat niet. "Het kan leiden tot een negatieve spiraal, verstoorde relatie met eten en eetbuien. Mijn belangrijkste advies is dan ook: geniet van de zomer en van je vakantie."
Rubriek: Asking for a friend
In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek snel verschijnen.