Janneke: 'Ik ben een aantal keer gestruikeld over het leven'

Welk nummer wil je sowieso laten horen op je eigen afscheid?

"Morning Sun van Melody Gardot."

Waarom juist dit nummer?

"Eigenlijk is het een onmogelijke vraag, want hoe kies je één nummer? Het is net als zeggen wat je favoriete boek is. Liedjes, net als boeken, passen bij bepaalde fases in je leven. Op dit moment zou ik kiezen voor Morning Sun van Melody Gardot. Dit nummer is zacht en jazzy, een geborgen, melancholieke sfeer. 'Cause this world wasn't made for dreaming. This world wasn't made for you, zingt Melody Gardot. Het is best moeilijk om je hoofd boven water te houden als je wat poreuzer bent.

Melody Gardot staat voor mij voor veerkracht. Toen ze 19 was, heeft ze een ongeluk gehad; ze kon geen zonlicht meer verdragen en ze kon niet meer zitten. Ze speelde piano, maar toen dat dus niet meer ging, heeft ze zichzelf liggend gitaar leren spelen. Die veerkracht vind ik heel bijzonder. Niets komt zonder inzet en toewijding. Eigenlijk verdient iedereen een medaille aan het eind van zijn leven, want het is best een gedoetje soms; het leven overleven."

Wat zegt het over je leven?

"Ik voel bewondering voor haar veerkracht, omdat ik zelf een aantal keer gestruikeld ben over het leven. En blij ben dat ik er nog ben. Ik heb een eetstoornis gehad en ik heb slordig geleefd op verschillende fronten. Mensen zeggen verzachtend dat je geen spijt moet hebben, dat alles een reden heeft. Maar door etentjes af te zeggen en vakanties over te slaan met vrienden omdat ik anders mijn destructieve eetgewoonten niet kon volhouden, heb ik een deel van mijn leven gemist. Daar heb ik wel spijt van.

Ik zocht naar controle over iets waar je geen controle over kunt hebben; de eindigheid van dit alles. Dat voelt nu gelukkig als een ander leven. Ik ben me vooral bewust van de sterfelijkheid van mijn geliefden. Een stil huis. Nu kan ik ervan genieten dankzij de wetenschap dat het straks, later op de dag, weer vol en druk zal zijn. Ik ben me bewuster van die momenten en bedenk me vaker: maak ik me hier over een jaar ook nog druk over?"

Levenslessen uit een hospice 

"Drie jaar geleden ben ik in een hospice gaan werken. Na een burn-out kwam ik in een identiteitscrisis terecht. Wie was ik zonder die titel? Ik kwam erachter dat mensen op verjaardagen nog altijd vragen 'wat doe je?' in plaats van 'hoe gaat het met je?' Dat vond ik lastig. Mijn huisarts vertelde me over stervensbegeleiding en dat raakte me. Om bij iemand in zijn laatste weken, dagen, uren te zijn en te praten en te troosten, gerust te stellen.

Sindsdien kook ik iedere vrijdag soep in een hospice. De gesprekken zijn er goudeerlijk. Dat moet ook wel, want als er iets achterblijft kun je niet rustig sterven. Ik heb de neiging om te pleasen en daar prikken mensen in het hospice dwars doorheen. De bewoners leren me dat het oké is om ruimte in te nemen, dat het oké is om te léven. Over deze ontroerende en leerzame ontmoetingen heb ik Soms sneeuwt het in april en December slaan we even over geschreven."

"Door mijn vrijwilligerswerk in het hospice ben ik veranderd, in goede zin. Vroeger drong een mail met kritiek door tot mijn diepste wezen, nu kan ik het bij anderen laten. Het is een leven lang leren en iets wezenlijks betekenen voor een ander helpt me daarin. Vrijwilligerswerk doe je uiteindelijk ook een beetje voor jezelf. Je kunt niet alleen maar geven, het moet wel in balans zijn. De meditatieve sfeer in het hospice geeft me rust en die neem ik mee naar huis. In het begin voelde ik me schuldig, dat ik aan het einde van de middag gewoon weer terug in het leven mocht stappen. Maar bij mijn eeuwige schuldgevoel is niemand gebaat. Ik heb geleerd dat het oké is om soms geen woorden te kunnen vinden. Om er gewoon te zijn."

Hand vasthouden 

"Ik had vaak de neiging om iets op te willen lossen voor een ander, maar dat kan daar niet. Het enige wat ik kan doen, is de meest kwetsbare uren in iemands leven draaglijker maken. Samen zijn en een hand vasthouden, verbonden zijn. Ondanks het verdriet, is de wereld dan even heel erg mooi. Omdat je werkelijk samen bent en al het andere wegvalt en daarmee betekenis geeft aan het betekenisloze."

Welke droom heb je nog?

"Ons wordt gezegd dat je vooral jezelf moet worden en blijven, maar niemand zegt ons hoe je dat doet als de wereld over je heen valt. Als moeder hoop ik dat de donkerte van het leven mijn kinderen bespaard blijft, maar ik weet ook dat niemand ongeschonden uit de strijd komt. Het leven moet juist zwaar zijn, las ik vanochtend in een interview met een muzikant, want alleen dan voel je het geluk van de mooie momenten. Alleen dan is het grenzeloze mogelijk. Ik weet nog niet of ik het daarmee eens ben, maar het zette me wel aan het denken.

Afgelopen vrijdag was ik bij een dame op de kamer in het hospice. Ze kon alleen maar liggen en nauwelijks meer eten, en toch was ze oprecht dankbaar voor het leven. Dankbaarheid is inmiddels helaas een redelijk uitgehold begrip, maar de tevredenheid van deze vrouw heb ik bewust even doorvoeld. Hoe mooi is het als je oprecht kunt zeggen: het is goed zo. En je ogen kunt sluiten. Weg ego, weg bewijsdrang, welkom rust en acceptatie."

Wat is je guilty pleasure?

"Horror- en spookfilms en de allerengste attracties in pretparken. Met mijn dochter van 17 keek ik laatst The Blair Witch Project. Een klassieker die zij nog niet had gezien. Het is een ondergewaardeerd genre, als je het mij vraagt. Er zit een gelaagdheid en waarheid in die gaat over onze diepste angsten, maar toch ook weer over controle. Ik put daar een zekere troost uit, wat voor anderen ongetwijfeld vast vrij wonderlijk klinkt.

Qua muziek is m’n guilty pleasure You and Me van Spargo. Een heerlijk nummer over verbondenheid. Verder ben ik overigens heel vrolijk hoor, humor is onontbeerlijk. Het verlicht de onvermijdelijkheid."

Meedoen?

Welk nummer moet er op jouw uitvaart worden gedraaid? En wat zegt dat over jouw leven? Wil je meedoen aan deze rubriek, mail dan je verhaal naar hanneke.mijnster@rtl.nl