Zwangere Eva en Miriam vonden elkaar doordat ze extreem misselijk waren

Meer dan dertig keer per dag moest Miriam (46) uit Den Dolder spugen. Zelfs als ze niets dronk en at – ze hield toch niets binnen – kwam haar lijf nog in opstand. Alles kon een trigger zijn, van de geur van hun wasmiddel tot de tandpasta van haar bonuskinderen. Ze spuugde en spuugde en spuugde, tot ze in het ziekenhuis belandde met uitdrogingsverschijnselen.

Ondertussen maakte Eva (39) 18 kilometer verderop, in Laren, eenzelfde worsteling door. "HG neemt je helemaal over. Het ging al mis als de zon door de wolken brak en op mijn gezicht scheen, of als ik slikte."

Voor allebei was het niet hun eerste HG-zwangerschap, maar wel de meest heftige. Bij Miriam eindigde haar eerste zwangerschap na 10 weken in een miskraam, Eva heeft een gezonde zoon van 5 jaar, Mason, en kreeg de zwangerschap daarna een miskraam bij 9 weken. Miriam: "De eerste keer was ik ook extreem misselijk, maar tot ik in het ziekenhuis belandde had ik geen idee dat dat abnormaal was. Ik dacht: ik ben zwanger, supervet, blij mee, uiteraard hoort daar misselijkheid bij. Laat ik het feit dat ik hartstikke ziek ben omarmen, want het is een goed teken."

Ook Eva had de eerste keer geen idee: haar zorgen werden weggewuifd door haar verloskundige. "Joh meid, jij bent gewoon hartstikke zwanger, zei ze, geniet ervan! En ik wist niet beter."

Hyperemesis gravidarum

Hyperemesis gravidarum (HG) is een ernstige vorm van misselijkheid (de ‘droge’ variant) en/of braken (de ‘natte’ variant) in de zwangerschap. Het komt voor bij tot 3 procent van de zwangere vrouwen, in verschillende gradaties. Het begint meestal in het eerste trimester. 1 op de 5 vrouwen blijft gedurende de hele zwangerschap last houden van HG. Er zijn aanwijzingen dat HG vaker voorkomt bij tweelingzwangerschappen en ook heviger verloopt. HG gaat vaak gepaard met gewichtsverlies, uitdroging en een tekort aan vitaminen en mineralen. Over de oorzaken van HG is nog weinig bekend, maar genetische factoren lijken een rol te spelen.

De kans dat bij een volgende zwangerschap opnieuw HG optreedt, is (afhankelijk van welk onderzoek je erop naslaat) 15 tot – het meest recent – 89 procent. Ongeveer 23 procent van de vrouwen met HG overweegt abortus, 5 tot 15 procent gaat daar daadwerkelijk toe over: dat geeft wel aan hoe ingrijpend HG is. Vrouwen die last hebben van extreme zwangerschapsmisselijkheid of HG kunnen hulp krijgen van Stichting ZEHG.

Bron: zehg.nl

Dat genieten wel het laatste is waar je toe in staat bent als je HG hebt, werd hen weer pijnlijk duidelijk toen ze er opnieuw mee te maken kregen. Even dacht Eva de HG-dans te zijn ontsprongen toen ze bij week 6 'nog niet eens heel misselijk was'. Maar dat bleek te vroeg gejuicht: een dag later lag ze in het ziekenhuis omdat ze niets meer binnenhield. "Ik kon niet meer opstaan zonder te spugen."

Angst voor misselijkheid

Miriam was op haar beurt ontzettend blij toen hun eerste ivf-poging na de miskraam gelijk geslaagd bleek, maar direct was er ook angst, voor meer dan alleen een miskraam. Want die misselijkheid van de eerste keer, die wilde ze niet nog een keer meemaken.

Het lastige bij HG is dat wat bij de een werkt, bij een ander misschien totaal geen effect heeft. Er is niet één behandeling waar iedereen baat bij heeft. Het is altijd zoeken naar het middel waar een zwangere met HG zich nét ietsje beter door voelt.

Bij Eva vonden ze – uiteindelijk – een medicijnencocktail die vanaf week 15 het spugen deed stoppen. De extreme misselijkheid bleef, 24 uur per dag, maar het was in ieder geval een kleine verbetering. Bij Miriam kon het braken niet worden gestopt. Zij viel daardoor zo veel af, dat ze na 6,5 maand de keuze kreeg tussen sondevoeding en een prednisonkuur. Ze koos voor het laatste. "Dat heeft mij echt de bocht doen nemen. Ik kon daardoor eindelijk weer iets eten, en de misselijkheid ging ook een tandje terug. Maar het is wel een paardenmiddel waar je niet te lang mee moet doorgaan."

Nul reserves

Natuurlijk maakten ze zich allebei ook zorgen: had dit alles geen gevolgen voor de baby? Eva: "Je krijgt die medicijnen natuurlijk niet voorgeschreven als het gevolgen kan hebben voor de baby, maar toch…" Miriam: "Ik kon me ook niet voorstellen dat ik mijn baby fysiek genoeg te bieden had. Mijn arts stelde me gerust met de woorden: 'Een baby is een parasiet, die pakt wat hij nodig heeft om te groeien'. Daar heb ik me aan vastgehouden, al vond ik dat lastig te geloven. Want hoe kan dat als ik nul reserves heb?"

Ze waren allebei heus dankbaar voor dat o zo welkome leven in hun buik, maar het verzachtte hun leed nauwelijks. Miriam: "Ik kon niet vooruitkijken naar als ze er was. Dat was veel te ver weg; ik leefde per kwartier." Eva: "Je weet ergens wel wat je ervoor terugkrijgt, maar daar ben je niet mee bezig als je er middenin zit. Die mentale ruimte heb je niet. Het is zo uitzichtloos."

Negen maanden liggen 

Eva bracht negen maanden liggend door. Overdag in een ziekenhuisbed in haar woonkamer, ’s avonds tilde haar man haar naar boven om in hun eigen bed te slapen. "Mijn leven stond de volledige zwangerschap stil. Ik was totaal afhankelijk, kon niet voorzien in mijn eigen basisbehoeften. Douchen, tandenpoetsen, me aankleden, naar het toilet, naar de keuken lopen: daar had ik allemaal hulp bij nodig. Als ik omhoogkwam, te veel bewoog of niet at, moest ik spugen. Ik at tegen mijn zin in. Zelfs een partje appel voelde als een strijd. Het was zo’n diep dal. Ik zag niemand meer, deed amper nog iets; ik was mezelf kwijt en raakte in een depressie."

Bij Miriam ging het al niet veel beter. Zij sloeg het douchen en tandenpoetsen zo veel mogelijk over. "Ik was gewoon niet uit dat bed te krijgen. Eens in de week sleepte ik me naar de badkamer om mezelf toch een beetje op te frissen. Ik was een soort kasplant, een schim van mezelf. Ik heb alleen maar op zolder gelegen met de gordijnen dicht. Mijn enige uitje was mijn dagelijkse tripje naar het ziekenhuis voor een infuus, kotsend in de auto. Ik denk dat het voor anderen, met de beste wil ter wereld, niet te bevatten is wat zoiets met je doet."

Wie zich dat wel kon voorstellen, was degene die nagenoeg hetzelfde doormaakte: Eva. Een gemeenschappelijke vriendin van hen hoorde van twee kanten de verhalen aan en bracht Eva en Miriam met elkaar in contact. Eva: "Dat hebben we allebei aangegrepen. Ik vond het zo fijn om die herkenning te vinden, om zonder uitleg begrepen te worden. Dat maakte alles wat draaglijker."

Miriam: "Het is zo bizar dat je alleen maar kunt spugen en negen maanden lang op je rug in bed ligt. Je kunt pas begrijpen hoe dat voelt als je het zelf meemaakt. Bij Eva hoefde ik niet uit te leggen dat ik aan het spugen was als ik even niet reageerde. We stuurden elkaar voicememo’s waarin we lief en leed deelden. Van de dieptepunten tot de kleine overwinninkjes."

Eva: "Miriam juichte met me mee als ik een glas water kon drinken, of trek had in iets. En ik kon ook mijn heftigste gevoelens met haar delen. Als ik het nut van het leven niet meer inzag, op mijn meest depressieve momenten, was zij niets dan begrip. Alles mocht er zijn. We kregen een sterke band, terwijl we elkaar nog nooit hadden ontmoet. Ik merk nu dat mijn dochter Lila Miriams stem herkent van toen ze nog in de buik zat."

Fysiek uitgeput

Inmiddels hebben ze elkaar ontmoet en ze zijn contact blijven houden. Ook in de nasleep vinden ze steun bij elkaar. Fysiek heeft de zwangerschap hen uitgeput, tot het punt dat Miriam geen borstvoeding kon geven omdat haar getergde lichaam simpelweg geen melk meer aanmaakte. Beiden zijn nog aan herstellen van het maandenlang plat liggen – hun spierkracht is nagenoeg verdwenen. En allebei kunnen ze nog worden overvallen door plotselinge hevige misselijkheid.

Maar ook mentaal liet de zwarte periode zijn sporen na. Miriam: "Als je HG hebt gehad op de manier waarop wij het hebben gehad, is het niet weg als je bevallen bent. Dat overviel me wel. Toen mijn dochter eenmaal geboren was, dacht ik: yes, ik heb gebaard, aan het werk! Maar ik liep tegen een dikke muur aan. Als ik terugdacht aan mijn zwangerschap, kon ik alleen maar keihard huilen. Het gaat tijd kosten om in het reine te komen met wat er is gebeurd, en ik heb daar hulp bij nodig."

Niet meer lachen 

Eva: "Ik heb er ook nog last van. Twee weken na mijn bevalling kwam er zo’n donkere wolk over me heen, dat ik niet meer wilde leven. De huisarts en de verloskundige gooiden het op de gebruikelijke kraamtranen, maar toen ik een maand later voor nacontrole naar de gynaecoloog ging en liet vallen dat ik niet meer kon lachen, werd ik direct naar de psycholoog doorverwezen. Ik krijg nu onder andere EMDR (traumatherapie, red.) en dat helpt wel, al ben ik er nog lang niet. Alles overweldigt me, ik kan maar heel weinig prikkels aan."

Denk je aan zelfdoding?

Stichting 113 Zelfmoordpreventie: bel 113 of 0800-0113 (gratis), of anoniem via de chat op de website 113.nl 

24 uur per dag bereikbaar, 7 dagen per week 

Eva en Miriam willen dat er meer aandacht komt voor HG en de impact ervan. Volgens hen is de ziekte nog relatief onbekend, ook onder zorgverleners. Ze willen vrouwen die er op dit moment doorheen gaan daarom een hart onder de riem steken: je bent niet alleen, en als je je niet gehoord voelt door je zorgverleners, zijn er artsen die je wél serieus nemen.

Eva: "Op zorgkaart.nl kun je die vinden als je zoekt op HG. Ik had het zelf heel fijn gevonden als ik dat eerder had geweten. Iedere vrouw heeft het recht om over te stappen naar een andere verloskundige. Als je zelf te ziek bent om daar energie in te steken, laat het dan je partner doen."

Traumatisch voor alle gezinsleden

Zelf gaan ze hun door schade en schande opgedane kennis niet meer toepassen. Allebei weten ze zeker dat ze dit nooit meer willen meemaken. Miriam: "Als het een volgende keer nog heftiger zou zijn, zou ik dat niet overleven."

Eva: "En je hebt geen garantie dat dezelfde medicijnen bij een volgende zwangerschap nog een keer voor je werken. Nee, dit ga ik nooit meer doen. Alleen al vanwege mijn zoontje. Voor hem is het ook traumatisch geweest. Ik heb hem in het ziekenhuis horen vragen of mama doodging, en er waren meerdere artsen nodig om hem ervan te overtuigen dat dat niet zo was. Hij heeft nu pas het vertrouwen dat ik er weer ben. Ik wil hem hier niet nog een keer doorheen laten gaan."