Margot wil haar 'gevaarlijke buikvet' kwijtraken, maar hoe?

Al sinds haar pubertijd is Margot (33) 'niet de slankste'. Zeker in haar studententijd is ze veel aangekomen en dan met name bij haar buik. "Inmiddels ben ik wat meer op mijn gewicht aan het letten en sport ik meer dan ooit. Zo ben ik dit jaar met veel plezier gaan wielrennen. Toch merk ik tot mijn grote frustratie dat het vet rondom mijn buik maar niet weggaat. Toegegeven: ik houd van snacken – het blijft niet snel bij één handje chips – maar je zou toch verwachten dat ik daar toch ook op een gegeven moment wat vet moet kwijtraken. Zeker nu ik gezonder leef en meer sport. Hoe kan dat dit toch blijft 'plakken'? En klopt het bovendien dat dit 'gevaarlijk buikvet' is? Waarom is dat gevaarlijk?"

Het lichaam kent twee soorten buikvet, zegt diëtist en dieetpsycholoog Eveline van de Waterlaat: onderhuids en visceraal buikvet. "Onderhuids buikvet is het vet dat – zoals de naam al aangeeft – onder je huid zit. Je kunt het vastpakken en het voelt zacht aan, ook wel bekend als love handles."

"Als we het over visceraal vet hebben, dan doelen we op het vet rondom je organen in je buik. Dit vet dient als bescherming tegen stoten van buitenaf. Heb je echter te veel visceraal vet, dan is dat nadelig voor je gezondheid, omdat het de kans op hart- en vaatziekten en diabetes verhoogt. Te veel visceraal vet is dus minder gezond dan te veel onderhuids buikvet, maar beide soorten kunnen als ontsierend worden ervaren."

Calorieën en hormonen

Hoe kan het dat Margot haar buikvet niet ziet slinken, ondanks dat ze meer aan sport is gaan doen? Dat kan met zowel calorieën als hormonen te maken hebben, zegt Van de Waterlaat. "Om met de calorieën te beginnen: als we meer calorieën binnenkrijgen dan ons lichaam verbruikt, wordt dat overschot aan energie opgeslagen in de reserves van ons lichaam. Eén van de opslagplaatsen is het vetweefsel."

Maar dus ook hormonen kunnen een rol spelen bij het ontstaan van buikvet. Van de Waterlaat: "Neem het mannelijk hormoon testosteron. We zien vaak een zogenoemd 'bierbuikje' bij mannen omdat testosteron maakt dat vet sneller wordt opgeslagen op de buik. Bij vrouwen dalen na de menopauze de vrouwelijke hormonen en krijgt testosteron de overhand, waardoor je bij vrouwen na de menopauze dus ook een buikje ziet ontstaan."

Insuline

Daarnaast noemt de diëtist het stresshormoon cortisol, dat opslag van buikvet stimuleert, en het hormoon insuline. Van de Waterlaat legt uit: "Insuline is het hormoon dat suiker (glucose) uit de bloedbaan opneemt. Wanneer je veel koolhydraten (suikers en zetmeel) eet, maakt je lichaam ook veel insuline aan om glucose op te nemen."

"Maar als je lichaam alsmaar insuline blijft aanmaken omdat er steeds toevoer van koolhydraten komt, worden je cellen ongevoelig voor insuline (dat noemen we 'insulineresistent'). Hierdoor kan glucose niet meer goed worden opgenomen in je cellen en stijgt je bloedsuikerspiegel. Hoe meer insuline er aanwezig is in je bloed, hoe minder vetverbranding er plaatsvindt. Dit zorgt ervoor dat afvallen veel moeilijker wordt en je meer buikvet opslaat."

Gelukkig heeft diëtist Van de Waterlaat vier adviezen om buikvet te verminderen. "Margot is al heel goed bezig door meer te bewegen dan ze eerst deed, maar ze zou ook nog het volgende kunnen doen."

1. Houd een eetdagboek bij
"Als je regelmatig noteert wat je eet en drinkt, blijkt dat je vaak onbewust meer binnenkrijgt dan je dacht. Dan zie je opeens hoe vaak je iets extra’s eet, een collega trakteert, je de restjes van je kinderen opeet, een glaasje wijn drinkt of wat je eet tijdens het koken.

Wees eerlijk naar jezelf en schrijf echt álles op wat je eet en drinkt. Ook als je iets eet wat je normaal niet neemt, want dit komt vaker voor dan je denkt. Gebruik het eetdagboek niet om jezelf te controleren, maar juist om inzicht te krijgen. Noteer daarom ook of je gegeten hebt omdat je lichamelijke honger of emotionele honger had. Bleef je dooreten terwijl je eigenlijk al verzadigd was? Ben je moe en zou je eigenlijk eerder naar bed moeten gaan, maar ga je in plaats daarvan snacken? Ga aan de hand hiervan na of je verbanden kunt vinden."

2. Verminder stress
"Ik weet het: dit is gemakkelijker gezegd dan gedaan, maar wel erg belangrijk. Zoals gezegd is het stresshormoon cortisol een boosdoener als het gaat om de opslag van buikvet. Om ervoor te zorgen dat je cortisol daalt is het van belang dat je aan de slag gaat met datgene wat jou stress bezorgt. Je kunt hierbij denken aan het doen van ontspanningsoefeningen of je agenda eens goed onder de loep nemen. Wanneer de oorzaak van je stress afneemt, zal ook het cortisol dalen."

3. Slaap voldoende
"Voldoende en goed slapen is cruciaal voor een gezond lichaam. Te weinig slaap verstoort je honger- en verzadigingshormonen, waardoor je sneller trek krijgt. Uit onderzoek blijkt dat mensen met slaapgebrek de volgende dag gemiddeld 385 kcal meer eten dan mensen die wel voldoende slapen. Dat komt overeen met ongeveer 4,5 boterhammen. Dit geldt zelfs als je in lichte mate, maar wel chronisch, slaaptekort hebt. Bijvoorbeeld doordat je iedere nacht 1 uur te weinig slaapt. Je bent veel beter in staat om die zak M&M’s te weerstaan wanneer je goed geslapen hebt. Zet dus eerder je tv uit en ga lekker vroeg naar bed."

4. Beperk je alcoholinname
"We weten het natuurlijk allemaal al, maar alcohol is niet goed voor ons lichaam. Het bevat behoorlijk wat extra calorieën (7 kcal per gram alcohol), die we ongemerkt wegdrinken. Daarnaast wil ons lichaam van die alcohol af en gooit de rem op de vetverbranding om eerst de alcohol af te breken."

Rubriek: Asking for a friend 

In deze wekelijkse rubriek Asking for a friend leggen we lezersvragen over gezondheid voor aan één van onze experts. Heb jij ook een prangende gezondheidsvraag voor een huisarts, verloskundige, diëtist, psycholoog, dermatoloog of een andere gezondheidsexpert? Mail die dan naar weekendmagazine@rtl.nl en wie weet zie jij het antwoord hier op deze plek verschijnen.