Shareen wil nooit meer bloosangst hebben: 'Wilde onzichtbaar zijn'

"Ik weet het nog goed. In de brugklas zei een klasgenoot vanuit het niets tegen mij dat ik zo enorm rood werd. Het was tijdens een les maatschappijleer en ik moest een toneelstukje opvoeren met wat andere leerlingen. Ik zat lekker in mijn rol en er was niets aan de hand, toen die klasgenoot dat ineens zei. Op dat moment was ik niet eens echt aan het blozen, maar zijn opmerking raakte doel. Ik werd extreem zelfbewust en nog banger om te blozen. Die angst liep zo uit de hand, dat het mij vervolgens jarenlang in zijn greep hield."

"Al eerder, in groep acht, had ik een andere nare ervaring. De juf was aan het voorlezen en ik moest daarna verder lezen. Toen de juf stopte met lezen, was ik de draad kwijt. 'Je moet wel goed opletten hoor', zei de juf. Ik bloosde, en dat moment creëerde een angst om iets te zeggen. Achteraf gezien is er toen al een zaadje geplant voor mijn bloosangst."

Dagenlang buikpijn

"Na het incident tijdens maatschappijleer kreeg ik er echt last van. De angst begon te sluimeren en werd steeds intenser. Zeven jaar lang beheerste het mijn leven. Had ik op school een presentatie, dan had ik daarvoor dagenlang buikpijn. Situaties waarbij blozen op de loer lag, ging ik vermijden. Zo durfde ik bijvoorbeeld niets meer in een winkel te kopen. Ik was bang dat mijn pinpas het niet meer deed bij de kassa, dan zou ik me rot schamen. Contant geld uittellen terwijl andere mensen in de rij naar mij keken, bezorgde mij ook te veel stress – en dus een rood hoofd. Gezellig shoppen met vriendinnen deed ik niet meer.

Ook durfde ik niet meer met de bus, nadat ik een keer meemaakte dat het stopknopje het niet deed toen ik erop drukte. Ik durfde niet door de bus naar de chauffeur te roepen dat ik eruit moest, dus bleef ik maar zitten. Pas een aantal haltes verder drukte iemand anders op een knop die het wel deed en kon ik uitstappen, om vervolgens een heel stuk terug te lopen naar mijn halte."

"Het waren vooral onverwachte momenten in sociale contacten die mij onzeker maakten. Ook bij vriendinnen kreeg ik soms een rood hoofd, bijvoorbeeld als ik een van hen per toeval ergens tegenkwam. Gelukkig zeiden zij hier nooit iets vervelends over, zij hebben mij altijd geaccepteerd zoals ik ben.

Toch zat mijn bloosangst mij erg dwars. Als ik op school weer eens een rooie boei had gehad, reageerde ik dat thuis af. Dan was ik niet te genieten en echt boos op mezelf, omdat ik had gefaald in mijn ogen. Mijn karakter veranderde. Nou ben ik nooit heel extravert of een haantje de voorste geweest, maar ik was wel spontaan en vrolijk. Nu werd ik stil en heel onzeker. Ik wilde het liefste onzichtbaar zijn. Let maar niet op mij, dat gevoel."

Veel kansen gemist

"Doordat ik me klein maakte en niets meer durfde, heb ik veel kansen en bijzondere momenten gemist. Zo was er op school een mogelijkheid om naar Uganda te gaan voor een uitwisselingsprogramma. Door mijn mooie cijferlijst kwam ik daarvoor in aanmerking, maar voorwaarde was wel dat je daarna voor de hele school een presentatie moest houden. Dat durfde ik niet, dus ik haakte af.

Het aanmeldingsformulier leverde ik niet in. Dat papiertje heb ik altijd bewaard als voorbeeld van wat ik mezelf aandeed. Ik leefde niet het leven dat ik wilde, uit angst om rood te worden. Het formulier was daarvan het tastbare bewijs."

"Continu leefde ik in angst voor 'wat als'-momenten vol doemscenario’s. En altijd probeerde ik me in te dekken om het blozen te voorkomen. Daar had ik een hele trukendoos voor. Zo droeg ik nooit warme kleren, want warmte betekende sneller rood worden. Hierdoor zat ik in de winter in een T-shirtje te verkleumen. Mijn haren had ik vaak los langs mijn gezicht hangen om mijn wangen te bedekken. In de zomer droeg ik zo lang mogelijk een grote zonnebril, dat voelde een beetje als een masker."

Schamen voor mijn schaamte

"Ik gebruikte vaak een groene crème die roodtinten van je huid zou moeten neutraliseren. Werd ik in de klas rood, dan gooide ik snel een pen onder mijn tafeltje zodat ik moest bukken en me even kon verschuilen.

Ik schaamde me voor mijn schaamte en durfde er met niemand over te praten, want ik was bang dat die persoon dan nog meer op mij zou letten. Dat was natuurlijk het laatste wat ik wilde."

"Vijf jaar geleden besefte ik dat ik hulp nodig had. Ik baalde van alle gemiste kansen en ervaringen door die rottige angst. Ook eiste alle stress die steeds door mijn lijf gierde zijn tol. Mijn lichaam stond continu op scherp, ontspanning was er amper bij. Ik sliep slecht, had steevast maagpijn en was altijd moe.

Jarenlang had ik gehoopt dat ik hier vanzelf overheen zou groeien, maar ik realiseerde me dat dat niet ging gebeuren. Mijn leven stond stil, ik deed bijna niets meer omdat ik verlamd was van angst. Dit moest veranderen."

Hulp nodig

"Huilend vertelde ik aan mijn ouders dat ik zo veel last had van het blozen en dat ik hulp nodig had. Via de huisarts kwam ik bij een heel fijne psycholoog terecht waar ik cognitieve gedragstherapie kreeg. Het doemdenken werd daarbij aangepakt, en ik zag langzaam in dat ik minder streng moest zijn voor mezelf.

Verder leerde ik dat blozen zelf niet het probleem is, maar vooral de angst om te blozen. En als je daar niet meer bang voor bent en het krampachtig probeert te voorkomen, dan bloos je juist minder."

"De enige oplossing was de confrontatie aangaan met mijn angst. Doodeng, want ik was heel bang om beoordeeld te worden. Wat mij ontzettend heeft geholpen, was mijn bijbaan achter de kassa in een supermarkt. Een enorme uitdaging voor mij, want achter de kassa met een hele rij wachtende klanten kon ik niet zomaar weglopen als ik rood werd.

De eerste weken was ik stikzenuwachtig, maar het ging steeds beter. Die succesmomenten namen toe. Ik maakte steeds vaker spontaan een praatje met klanten en merkte dat sommige van hen expres geen zelfscanner namen als ze zagen dat ik werkte. Dat gaf mij vertrouwen. Deze baan was de perfecte leerschool voor mij."

Van overleven naar leven

"Sinds ik van mijn bloosangst af ben, ging ik van overleven naar leven. Ik ben nu zelf de baas en word niet meer beheerst door angst. Het maakt me ook niet meer uit wat anderen van mij vinden. Tegenwoordig bloos ik alleen als ik een compliment krijg of echt een blunder maak – zoals iedereen dus.

Een opmerking van mijn psycholoog heeft mij erg geholpen. Toen ik aan een nieuwe opleiding begon waarbij ik veel presentaties moest geven en bang was voor een bloosaanval, zei hij: 'Nou en, dan ben je maar het meisje met het rode hoofd.' Gelijk had-ie. Deze ontnuchterende mantra bleef ik herhalen. Al werd ik paars, daar kreeg ik schijt aan. Blozen zie ik nu niet meer als iets om je voor te schamen, maar juist als iets moois. Mensen die blozen zijn vaak erg oprecht en open."

"Twee jaar geleden reageerde ik op TikTok op een video van iemand die iets zei over blozen. Daarna ontplofte mijn telefoon. Ik kreeg wel honderd DM’s van mensen die zich herkenden in mijn verhaal. Ik realiseerde me dat ik hier iets mee moest doen. Tegenwoordig gooien we alles online, maar over bloosangst kon ik weinig vinden.

Ik begon het Instagram-account Als blikken konden blozen en deelde hier mijn eigen ervaringen. Dat was even slikken: wilde ik wel die exposure opzoeken? Maar ik wil zo graag lotgenoten duidelijk maken dat je hier écht met goede hulp van af kunt komen, dat ik toch die drempel ben overgegaan. Daar heb ik geen moment spijt van. Het is fijn om anderen te helpen en een virtuele knuffel te geven. Ik hoop de persoon te zijn die ik zelf nodig had toen ik het moeilijk had."

Terug naar vroegere zelf 

"Nooit meer wil ik bloosangst mijn leven laten beheersen. Ik voel me als een vogel die uit haar kooi is gevlogen en de wereld kan ontdekken. Ik ben niet een ander mens geworden, maar juist weer mijn vroegere zelf. En daar ben ik heel blij mee."

Wil je geen aflevering van deze rubriek missen? Klik dan op de Nooit Meer-tag hieronder en vervolgens linksboven op 'Volgen'.

Nooit meer? 

Wil jij ook je verhaal kwijt en vertellen wat je 'nooit meer' wil meemaken, doen of juist laten? We zijn benieuwd naar jouw verhaal. Mail ons op weekendmagazine@rtl.nl