Ivo had trauma na de geboorte van zijn dochter: 'Vaders, deel je verhaal'
'Moeder en kind maken het goed', maar hoe is het met de vader? Na een pittige zwangerschap of bevalling is er vaak veel aandacht voor het welzijn van moeder en kind. Voor vaders is er minder oog – terwijl die er net zo goed last van kunnen hebben als er iets heftigs is voorgevallen. Vader Ivo van Gool (45) wil die 'vergeten vaders' nu een platform bieden om hun verhaal te doen. "Delen is helen."
Zijn dochter is inmiddels 7, maar haar geboorte staat Ivo nog helder voor de geest – en niet op een goede manier. Na een perfect verlopen zwangerschap en bevalling leek alles in kannen en kruiken. Maar toen Hannah eenmaal geboren was, ging het ineens helemaal mis, vertelt Ivo. "Ik dacht dat het zware werk erop zat en had er geen seconde rekening mee gehouden dat er in deze fase nog iets kon gebeuren."
Terwijl Hannah bij zijn vrouw Anouk op de borst lag en de placenta nog geboren moest worden, merkte Ivo dat er onrust ontstond in de verloskamer. Toen er vervolgens met spoed een tweede gynaecoloog werd opgeroepen, sloeg bij Ivo de paniek toe. "Er kwam steeds meer medisch personeel de kamer binnen en ze vertelden niet waarom. Ik riep: 'Kan iemand ons in godsnaam vertellen wat er aan de hand is? Ze is toch geboren? Het gaat toch goed met haar?'"
Pure paniek en doodsangst
Wat bleek: in plaats van de placenta was de baarmoeder van Anouk naar buiten gekomen, binnenstebuiten geklapt. Iets wat dienstdoende gynaecoloog nog nooit eerder had meegemaakt en dus niet gelijk herkende.
"Onze dochter werd aan mij gegeven en mijn vrouw werd met spoed naar de operatiekamer gereden met een heel team in haar kielzog. Ik weet nog precies hoe Anouk en ik elkaar aankeken op dat moment: een blik van pure paniek en doodsangst, bij ons beiden. Zouden we elkaar nog wel terugzien? Dat beeld is echt in mijn geheugen gegrift; dat raak ik nooit meer kwijt."
En weg waren ze. Daar stond Ivo dan, net vader geworden, voor het eerst met zijn dochter in zijn armen, moederziel alleen. Dit moment had hij zich anders voorgesteld. "Er was niemand die zich om mij en Hannah bekommerde. Ik had geen idee wat ik moest doen, voelde me machteloos en radeloos. Voor mijn gevoel duurde het uren voordat ik een update kreeg. Uren waarin de vreselijkste scenario’s door mijn hoofd schoten. Uiteindelijk kwam er gelukkig iemand goed nieuws brengen: alles was oké, Anouk zou even later terugkomen."
Eerste kennismaking
Met Anouk en haar baarmoeder liep het goed af, maar Anouk en Ivo hebben er allebei nog een tijd last van gehad. "Wat mij achteraf het meest heeft geraakt, en nog steeds wel, is dat het eerste moment van mijn dochter bij mij zo naar is geweest. Dit was haar eerste kennismaking met mij en ik was in pure paniek. Dat moment kan ik nooit meer overdoen. Ik krijg daar nog steeds kippenvel van."
"Tijdens onze eerste kennismaking was ik in pure paniek. Dat moment kan ik nooit meer overdoen. Daar krijg ik nog steeds kippenvel van."
Waar zijn vrouw al snel psychische begeleiding zocht om deze traumatische ervaring te verwerken, was er weinig aandacht voor hoe Ivo alles had beleefd. "We hebben nog een fijn nagesprek gehad in het ziekenhuis, maar samen hebben we er niet veel meer over gepraat. Anouk wilde graag de nadruk leggen op wat er allemaal wél goed was gegaan, en zo maakten we er een soort succesverhaal van."
"Op zich mooi, maar een nare herinnering kun je niet eindeloos wegstoppen: het is als een bal die je onder water probeert te duwen – die komt steeds terug. Ik merkte dat er bij mij nog veel pijn zat rondom die geboorte. Jaren later ben ik er daarom alsnog mee aan de slag gegaan en heb ik hulp gezocht."
Erover praten, met een professional, zijn vrouw en in een mannencirkel, heeft Ivo geholpen de vervelende start van zijn dochter een plek te geven. Teruggaan naar de pijn door traumatherapie heeft hem goed gedaan. Ook schrijven hielp bij de verwerking.
"Ik merkte dat daar veel emoties bij loskwamen. Voor mij is het nu oké, maar er zijn nog veel meer mannen die zoiets meemaken en die hun gevoelens daarover diep wegstoppen. Het cliché klopt: veel mannen vinden het lastig om hun emoties te uiten. Zonde, want het kan juist zo helpen. Dat is de reden dat ik Vader-verhalen ben begonnen. Om te laten zien dat het ook anders kan, dat het oké is om je als man kwetsbaar op te stellen en dat je er zelfs van opknapt als je woorden geeft aan je minder fijne ervaringen. Delen is helen."
Turbulente geboorte
Twee vaders hebben hun verhaal al gedeeld op Ivo’s website, onder wie vader Bob. Hij schrijft over de turbulente geboorte van zijn tweeling. "Terwijl onze oudste dochter vredig lag te slapen in een wiegje naast het bed van mijn vrouw, was onze andere dochter aan het knokken voor haar leven."
Deze herinnering slijt nooit, schrijft hij 33 jaar nadien. "Ik deel mijn verhaal omdat ik gemerkt heb dat andere vaders daar baat bij hebben. Ervaringen delen als papa’s geeft verbinding. Je bent niet de enige met zo’n heftige ervaring."
In het ongewisse achtergelaten
Een andere, anonieme vader schrijft op Vader-verhalen over hoe hij na de geboorte van zijn zoon door verbaasde schoonmaaksters werd aangetroffen in de bevallingskamer. "Ik zat daar inmiddels al een tijdje te wachten totdat iemand me iets zou vertellen."
Zijn vrouw was naar de operatiekamer gereden, zijn pasgeboren zoon lag op de NICU (intensivecareafdeling voor pasgeborenen, red.), en hij was achtergelaten in het ongewisse – net als Ivo. "Deze blijvende indruk heeft eraan bijgedragen dat ik later mezelf voorbijgelopen ben. Inmiddels heb ik dit een plek kunnen geven vanwege het inzetten van mijn kwetsbaarheid. Het delen van mijn ervaring heeft mij geholpen."
Drie anderen zijn hun verhaal aan het optekenen. Ivo hoopt dat nog veel meer vaders de weg naar zijn platform weten te vinden, zodat ze steun kunnen vinden bij elkaar. Ook zou hij het mooi vinden als zijn platform kan bijdragen aan een meer op vaders gerichte benadering in de geboortezorg.
Voorkomen van mentale ellende
"Ik krijg veel reacties, ook van zorgprofessionals die onderschrijven dat er meer aandacht mag uitgaan naar de mannen. Ik heb er veel moeite mee gehad dat ik helemaal alleen achterbleef, dat van al dat personeel in die kamer niemand zich om mij en mijn pasgeboren dochter bekommerde. Het zou mooi zijn als er bij complicaties één iemand kan zorgen voor wat ondersteuning of psychische hulp voor de vader. Ik denk dat dat een hoop mentale ellende kan voorkomen."