Zomervakantie! Zo kom je als ouder(s) die zes weken zo ontspannen mogelijk door

1. Breng structuur aan in de dagen

Het is bij de meeste ouders wel bekend: kinderen gaan goed op 'de drie R’en': rust, reinheid en regelmaat. In de vakantie valt die regelmaat vaak weg, en daar kunnen kinderen moeite mee hebben, merkt opvoedcoach Sophia van Splunteren. "Veel ouders vinden het wel lekker dat ze even niets hoeven, dat er geen plannen en schema’s zijn. En ja, dat is ook ontspannen. Maar bij sommige kinderen zorgt die plotselinge vrijheid voor veel onrust. Zeker als ze strakke routines van school of opvang gewend zijn. Sommige kinderen hebben het nodig dat ze enigszins weten waar ze aan toe zijn. Voor hen zul je dus toch wat structuur moeten aanbrengen."

Dat kun je bijvoorbeeld doen door een dag- of weekindeling te maken op een krijt- of magneetbord. "Deel een dag in op basis van activiteiten. Bijvoorbeeld: 's ochtends gaan we buitenspelen, daarna gaan we lunchen en 's middags gaan we even thuis chillen. Dat geeft kinderen houvast en daarmee ook rust."

2. Plan niet elke minuut vol

Een globale dagindeling is fijn, maar dat betekent niet dat je de hele dag door van alles moet ondernemen. Integendeel zelfs, zegt familiepsycholoog Dave Niks. "Kinderen moeten ook leren zich te vervelen, dat is heel gezond."

Dat bevestigt opvoedcoach Van Splunteren. "Je kind hoeft niet de hele dag vermaakt te worden. Júíst niet. In het begin is het misschien een beetje irritant voor jezelf omdat ze aan je hoofd gaan zeuren als ze zich stierlijk vervelen, maar vanuit verveling komen kinderen uiteindelijk in een creatieve vibe en dan bedenken ze zelf wel wat."

"Vroeger hingen we als kinderen een beetje rond op straat, speelden we wat met buurkinderen. Tegenwoordig hebben we het gevoel dat we kinderen de hele dag door moeten vermaken, maar wat je daarmee bereikt, is dat ze zichzelf niet meer kunnen vermaken. Laat ze maar lummelen; dat leidt juist tot ontspanning. En daar is die vakantie óók voor bedoeld."

3. Bekijk het van de zonnige kant

Hoe je de vakantie beleeft, heeft alles te maken met je eigen mindset, stelt familiepsycholoog Dave Niks. "Als je van tevoren al allerlei beren op de weg ziet, dan worden het waarschijnlijk inderdaad zes zware weken. Want dan zie je waarschijnlijk in alles je negatieve verwachtingen bevestigd."

"Probeer het positief te bekijken: je hoeft zes weken lang niet vroeg op te staan om de kinderen naar school te brengen, je hoeft geen rekening te houden met sportlessen en -wedstrijden en veel verplichtingen vallen weg. Heerlijk toch, even niet zo leven naar de klok? Dat geeft je ruimte, vrijheid en mogelijkheden om je leven even anders in te richten."

Omarm de vrijheid, adviseert Niks. "Als je de dag kunt nemen zoals hij zich aandient, sta je er veel relaxter in dan wanneer je van jezelf van alles moet. Energieën zijn overdraagbaar, dus als jij er niet lekker in zit, voelen kinderen dat en merk je dat ook aan hun gedrag. Ontspan." 

En zes weken voelt misschien als een eeuwigheid, maar als je daar drie weken van op vakantie gaat, dan blijven er nog 'maar' drie over om thuis op te vullen. "En als je die dan weer samen kunt verdelen, jij anderhalve week aan het roer en je partner de andere anderhalve week, dan valt het reuze mee." Het is in zekere zin een kwestie van omdenken. 

4. Stel je verwachtingen bij

Ga je eindelijk met het hele gezin of die langverwachte, welverdiende en duurbetaalde vakantie, dan móét het leuk worden. Toch? Nou, grote kans dat je na een paar dagen zwaar teleurgesteld op je campingstoel zit. "Die hoge verwachtingen nekken veel ouders", weet Sophia van Splunteren. 

"Verwacht niet dat het meteen geweldig is, want dat is het meestal niet." Dave Niks beaamt dat. "Een vakantie moet perfect zijn, maar is dat nooit. En die hoge verwachtingen zijn vaak een bron van spanningen en conflicten."

Zeker als je gelijk vanuit de werkhectiek naar je vakantiebestemming vertrekt, zijn die eerste dagen niet de leukste, zegt Van Splunteren. "Je wilt misschien instant ontspanning, maar zo werkt het niet. Iedereen moet in de flow komen en het kost wat tijd om met elkaar een nieuwe modus te vinden."

Plan in die eerste week dus vooral niet te veel, adviseert de opvoedcoach. "Geef iedereen, inclusief jezelf, de kans om rustig bij te komen van alle prikkels. Laat het maar even gebeuren. En neem als het kan al een paar dagen vrij voordat jullie vertrekken."

Gun elkaar een rustmoment 

Verwacht ook niet dat je zelf volledig tot rust komt op vakantie, want dat zit er met kleine kinderen nu eenmaal even niet in. "De opvoeding en de zorg gaan op vakantie natuurlijk gewoon door. Zeker met jonge kinderen ben je continu bezig. Stel je daarop in. Probeer, als je een partner hebt, elkaar af en toe te ontlasten en elkaar wat momenten rust te gunnen. Dat kan al schelen."

En kun je na de gezinsvakantie nog een paar dagen weg in je eentje? Lekker doen, adviseert de opvoedcoach. "Pak die tijd voor jezelf als je die mogelijkheid hebt."

5. Doe het samen

Zes weken lang in je eentje verantwoordelijk zijn voor een jong kind of kinderen, is pittig. Heb je een partner, wissel elkaar dan zoveel mogelijk af. "Neem niet alles op je eigen schouders, want dat is wel heel veel", zegt Van Splunteren. Sta je er echt alleen voor, schakel dan de hulp in van ouders, broers, zussen, vrienden of buren als je merkt dat het even te veel wordt. 

 "Andere ouders worstelen vaak ook, dus je kunt over en weer de kinderen opvangen: de ene dag bij jou, de andere dag bij de ander. Daarmee doorbreek je ook de sleur een beetje."

Betrek je kinderen erbij

Bespreek van tevoren met elkaar wat de verwachtingen en mogelijkheden zijn, zegt Dave Niks, en betrek vooral ook de kinderen bij het maken van de planning. "Zeker als ze iets ouder zijn kun je dat prima doen. Ze zijn niet achterlijk, als jij bijvoorbeeld in de ochtend nog even moet werken, snappen ze best wat dat inhoudt. Je kunt goed afspraken met ze maken. Laat ze maar meedenken en neem ze serieus."

6. Leg de lat niet te hoog voor jezelf

Net zoals je niet elke minuut van de dag hoeft vol te plannen, hoef je ook niet allerlei grootse en meeslepende dingen te bedenken om in de vakantie te gaan doen. Houd het lekker simpel, adviseert opvoedcoach Van Splunteren.

"Natuurlijk is het hartstikke leuk om naar een pretpark te gaan, maar dat is ook prijzig – én je hebt dan vaak weer te maken met die verraderlijke hoge verwachtingen, want als je veel geld voor iets hebt betaald verwacht je daar een leuke tijd voor terug."

"Er zijn zoveel andere dingen die je kunt doen in je eigen omgeving. Ga naar een natuurspeeltuin, naar de kinderboerderij of een zomerkamp, doe een picknick in de tuin, organiseer een kleine speurtocht met wat buren, haal wat knutselspullen bij de Action. Daar doe je je kinderen misschien wel net zo’n groot plezier mee."

En praat jezelf vooral geen schuldgevoelens aan als je merkt dat je niet zo geniet van die zes weken samen. "Ik merk dat veel ouders het gevoel hebben dat ze het leuk moeten vinden om zo veel tijd met elkaar door te brengen, maar daar stiekem ontzettend tegen opzien en het helemaal niet zo leuk vinden. Dat mag, je bent lang niet de enige, en het ís ook niet altijd leuk."

7. Koester deze tijd

Aan sommige dagen lijkt misschien geen eind te komen en nee, een vakantie met kinderen is niet meer zo ontspannen als toen je ze nog niet had. Maar daar staat ook een hoop tegenover. Van Splunteren: "Je maakt ook veel dierbare herinneringen met elkaar. Juist de dagen waarop alles in de soep liep, eindigen vaak met een gouden randje, en dan is alles weer vergeten."

Later denk je waarschijnlijk met weemoed terug aan deze tijd, waarschuwt Dave Niks. "Ik heb al zoveel vaders gesproken die maar van één ding spijt hadden, en dat was dat ze er te weinig zijn geweest voor hun kinderen toen die jong waren. Het is zo’n leuke tijd. 

Natuurlijk, je wordt deels geleefd door die drie R’en en er zitten minder leuke dingen bij, maar het is toch ook zo heerlijk en zo gaaf hoe die kinderen in het leven staan. Sta daarvoor open en geniet ervan. Deze fase is zo voorbij en je krijgt 'm niet meer terug."