Door de ogen van de gynaecoloog: 'Ik zie mensen op hun gelukkigst, maar ook op hun verdrietigst'

Ongeveer 80 procent van de vrouwen die voor het eerst zwanger zijn, eindigt tijdens die zwangerschap vroeg of laat in het ziekenhuis. Bij de tweede of daaropvolgende zwangerschap wordt nog steeds ongeveer de helft overgedragen aan het ziekenhuis. Toch merkt Koen Deurloo dat veel vrouwen daar niet op voorbereid zijn. 

"Het overvalt ze, terwijl de kans aanzienlijk is. Ik vind dat daar onvoldoende aandacht aan wordt besteed. Ik ben er daarom een groot voorstander van dat gynaecologen al een keer contact met zwangere vrouwen hebben terwijl ze nog onder de zorg van de verloskundige vallen. Om ze duidelijk te maken dat wij óók goed voor ze gaan zorgen. Dat kan volgens mij een hoop trauma’s voorkomen."

Want er heersen nogal wat misverstanden over bevallen in het ziekenhuis, merkt de gynaecoloog. "Er is veel angst en ook weleens wantrouwen. Mensen denken dat we erg gericht zijn op interventies. Dat we in de doestand staan en snel overgaan op keizersnedes, kunstverlossingen of een knip. We zouden ook minder oog hebben voor het natuurlijke proces van bevallen, en voor samen beslissen. Maar dat beeld klopt helemaal niet."

Enorme vrije val 

In zijn boek Door de ogen van een gynaecoloog maakt hij duidelijk hoe het er dan wel aan toegaat op de afdeling geboortezorg in het Diakonessenhuis in Utrecht waar hij werkt. Officieel is Deurloo overigens perinatoloog – een gynaecoloog die gespecialiseerd is in het begeleiden van zwangeren en zwangerschappen. 

Waarom koos hij nou juist voor dit specialisme? "Ik hou van positieve dingen, en van zorgen voor mensen. Het mooie aan dit vak is dat het meestal goed afloopt en dan zie je mensen op hun allergelukkigst. Natuurlijk is er ook de andere kant: als er onverhoopt iets gebeurt met moeder of kind, zie je mensen die hun allermooiste moment verwachten in één klap op hun allerslechtste moment – ze maken een enorme vrije val door. Dat is vreselijk, maar als dokter kun je dan toch veel voor ze betekenen. Je hebt wat extra tools om ze te helpen ermee om te gaan. Het is heel dankbaar werk."

Enkele verdrietige momenten beschrijft hij in zijn boek. Zoals de keren dat er baby’s overlijden, verwacht en onverwacht. "Dat went nooit. Wat me ook altijd raakt, is als vrouwen tijdens een eerdere zwangerschap ernstig getraumatiseerd zijn door zorgverleners met de beste intenties. Ik zie soms dat ze hun kinderwens bijna uitstellen omdat ze niet meer durven. Dat is echt heftig hoor."

Bevallen op de eettafel

De geboorte van zijn eigen dochters verliep gelukkig min of meer volgens het boekje – al is de eettafel wellicht een wat ongebruikelijke plek om te bevallen. 

"We wilden eigenlijk poliklinisch bevallen, dus in het ziekenhuis met onze eigen verloskundige, maar het ging zo snel dat we niet zeker wisten of we het ziekenhuis op tijd zouden halen. Omdat onze slaapkamer te klein was om goed rond het bed te kunnen bewegen, heb ik een matras op de eettafel gelegd. Daar is mijn vrouw Saskia bevallen, beide keren. Die ervaring heeft me veel inzicht gegeven over de kwetsbaarheid van een thuisbevalling, maar ook over hoe intens en mooi het kan zijn. Ik denk dat het me in zekere zin heeft gevormd als dokter."

Een ander hoogtepunt dat hij beschrijft in zijn boek, was de eerste keer dat hij – als eerste in Nederland – een moeder-geassisteerde keizersnede (MAC) uitvoerde, op verzoek van een zwangere. Daarbij tilt een moeder tijdens de keizersnede de baby zelf uit haar buik. In plaats van het verzoek gelijk af te wijzen, onderzocht Deurloo hoe hij haar wens op een veilige manier kon inwilligen. Met succes: de MAC is nu een veel uitgevoerde ingreep in het Diakonessenhuis.

"Ik vind dat je als dokter, tot op zekere hoogte, moet openstaan voor ideeën van patiënten. Een dokter is geen orakel dat alles bepaalt en jou gaat vertellen wat je moet doen om beter te worden; het is eerder een samenwerking. Jij moet je dokter ook vertellen wat belangrijk is voor jou en waar jouw zorgen en angsten liggen. Je bent een team. Zo zie ik het."

Waar andere gynaecologen zich storen aan 'de onzin die vrouwen tegenkomen op de socials', is Deurloo er juist door gefascineerd. "Je ziet dat sommige vrouwen eerder bepaalde influencers geloven dan dokters die ervoor hebben geleerd. Als dokter vind ik dat interessant: Waarom spreken zij mensen zo aan? Waarom hebben zij veel meer volgers dan bijvoorbeeld onze beroepsvereniging? Hebben we het vertrouwen van deze vrouwen beschadigd, zijn ze teleurgesteld in de zorg?"

"Dat is belangrijk om te verkennen, omdat je mensen dan pas écht kunt helpen. Je kunt je verzetten en boos worden dat deze vrouwen naar de 'verkeerde mensen' luisteren, maar je kunt ook naar jezelf kijken en er lessen uit trekken. Alleen door erover in gesprek te gaan kom je verder. Het is belangrijk om te onthouden dat we uiteindelijk allemaal hetzelfde doel hebben: een gezond kind op de wereld brengen."

Feiten en fabels

In zijn boek ontkracht Koen Deurloo ook een aantal fabels, waaronder deze drie:

1. 'Een keizersnede is de makkelijke weg'

"Misschien wel de meest verdrietige stelling, omdat ik weet dat een hoop vrouwen daarin zijn gaan geloven en vinden dat ze hebben gefaald als ze een keizersnede hebben gehad. Een keizersnede is niet de makkelijke weg. Pure onzin. Het herstel na een keizersnede is zes keer zo lang als bij een ongecompliceerde vaginale bevalling. Wat nou makkelijk?"

2. 'Tijdens volle maan worden er meer kinderen geboren'

"Dit is onderzocht en onzin gebleken. Het is wél zo dat een bevalling vaak ’s avonds of ’s nachts begint. Je lichaam is dan namelijk wat gevoeliger voor oxytocine."

3. 'Je wordt vergeetachtig in de zwangerschap'

"Dit is waar en de oorzaak daarvan is hormonaal. De hormonen tasten je geheugen aan. Het goede nieuws is dat het weer voorbijgaat. Tot die tijd gewoon accepteren dat het zo is en er niet te gefrustreerd over raken."

‘Door de ogen van een gynaecoloog’ van Koen Deurloo is nu te koop.