Dit is wat meeroken met je kinderen doet

Roken in het bijzijn van de kids verleden tijd? Je zou het denken, maar het gebeurt nog regelmatig dat kinderen aan sigarettenrook worden blootgesteld. Dokterdokter.nl zet nog eens op een rijtje waarom dat zo'n slecht idee is.

Wat is passief roken?

Met passief roken wordt het inademen van tabaksrook bedoeld door niet-rokers. Dit gebeurt vooral als er in de directe omgeving gerookt wordt. De ingeademde rook kan zowel afkomstig zijn van de sigaret of sigaar zelf, als van de uitademingslucht van rokers. Zodra kinderen in een ruimte verblijven waar gerookt wordt, zullen zij ook rook binnen krijgen.

Wanneer de ruimte klein is, er veel gerookt wordt en de ventilatie slecht is, krijgt een kind de meeste rook binnen. Eén op de drie kinderen onder de vier jaar blijkt regelmatig aan rook te worden blootgesteld. Voor kinderen onder de leeftijd van één jaar is dit zelfs meer dan de helft. Eén op de vijf ouders rookt tijdens het voeden van zuigelingen en tien procent rookt in de auto.

Het ongeboren kind rookt ook passief tijdens de zwangerschap, niet alleen wanneer de moeder rookt, maar ook als zij zich veel in ruimtes bevindt waar gerookt wordt. Tijdens de zwangerschap rookt twintig procent van de vrouwen. Sommige kinderen hebben op het moment zelf geen zichtbare last van de rook, maar tonen later of bij onderzoek nadelige effecten. Kortom, kinderen kunnen hun leven lang de consequenties dragen van het meeroken, zonder dat zij zelf de keuze hebben gehad om wel of niet te gaan roken.

Waarom is het schadelijk?

In rook zitten schadelijke stoffen zoals nicotine en koolstofmonoxide. Deze stoffen veroorzaken schade aan de organen van je kind. Ook onderdrukt rook de werking van het afweersysteem, dat belangrijk is bij het beschermen van uw kind tegen allerlei infecties. Kleine kinderen zijn extra kwetsbaar voor de gevolgen van meeroken, omdat hun organen en vooral de luchtwegen nog volop in ontwikkeling zijn.

Wat zijn de schadelijke gevolgen?

Passief roken door kinderen kan diverse schadelijke gevolgen hebben. De gevolgen kunnen worden ingedeeld naar drie categorieën: acute effecten, die zo lang duren als de blootstelling aan rook, late effecten, die pas later tot uiting komen en blijvend kunnen zijn, en associaties, waarbij er verbanden bestaan tussen meeroken en gezondheid, maar waarvan nog niet precies duidelijk is hoe dat werkt.

1. Kortdurende (acute) effecten 
Soms is duidelijk te zien dat kinderen last hebben van de rook. Ze hebben traanoogjes of een snotterig neusje, ze zijn benauwd of gaan hoesten.

2. Late effecten 
Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap roken, hebben een lager geboortegewicht, kleinere schedelomtrek en vaak kleinere longen en luchtwegen. De kans op een miskraam en complicaties tijdens de bevalling is ook verhoogd.

Bovendien bestaat er meer kans op (een ernstig beloop van) infecties, zowel wat betreft luchtweginfecties als andere infecties (zoals meningokokkenziekte). Bij één op de twee tot vijf kinderen die passief meeroken, komen acute of chronische middenoorontstekingen voor. Hierdoor kan het plaatsen van trommelvliesbuisjes nodig zijn.

Het passief roken heeft op verschillende manieren een slechte invloed op de ademhaling. Bij kinderen waarvan de moeder tijdens de zwangerschap heeft gerookt, kan er kortademigheid en piepen optreden.

Kinderen met astma die passief meeroken, hebben veel meer last van hun astma. Ze krijgen meer astma-aanvallen en deze astma-aanvallen verlopen vaak ook ernstiger. Daardoor hebben ze meer medicijnen nodig en moeten ze vaker in het ziekenhuis worden opgenomen. Passief roken is niet van invloed op het ontstaan van astma.

De longfunctie van passief rokende kinderen is slechter en laat met name een verminderde luchtwegdoorgankelijkheid zien.

3. Associaties

• Roken verdubbelt de kans dat een kind komt te overlijden als gevolg van wiegendood, zowel bij passief roken tijdens als ná de zwangerschap. De belangrijkste reden hiervoor lijkt een verstoorde ademhalingsregulatie en longontwikkeling te zijn.
• Er zijn aanwijzingen dat kinderen die op jonge leeftijd aan rook zijn blootgesteld, een grotere kans hebben op COPD en emfyseem. COPD is een aandoening van de luchtwegen, waarbij de longen minder goed werken. Emfyseem is een aandoening van de luchtwegen, waarbij men last kan hebben van kortademigheid. Dit zijn longaandoeningen die op volwassen leeftijd worden gezien.
• Recent werd bij passief rokende kinderen ook een één tot driemaal zo grote kans op longkanker beschreven.
• Er wordt tenslotte vermoed dat kinderen die passief roken, vaker gedrags- of leerproblemen hebben waaronder ADHD of een lagere intelligentie.

Wanneer hulp zoeken?

Het is belangrijk om kinderen het goede voorbeeld te geven door zelf niet te roken. Roken heeft ook veel schadelijke gevolgen voor uw eigen gezondheid. Eén op de vijf jongeren in Nederland blijkt dagelijks te roken, één op de vier jongeren regelmatig en één op de twee jongeren heeft wel eens gerookt. Jongeren waarvan de ouders roken, gaan vaker roken dan jongeren van niet-rokende ouders.

Voor jezelf: Wanneer jij of je partner willen stoppen met roken, kun je dit volgens verschillende methodes doen. Bij de stichting Stivoro kun je terecht voor uitgebreide informatie. Wanneer je problemen hebt bij het stoppen met roken, kun je een afspraak maken met de huisartspraktijk, om met de huisarts te bespreken welke mogelijkheden er zijn en welke mogelijkheid voor jou geschikt is.

Voor je kind: Wanneer je kind problemen heeft gekregen als gevolg van het meeroken, is vaak een behandeling door de huisarts of kinderarts nodig. De huisarts zal je er waarschijnlijk ook op wijzen dat je zelf moet stoppen met roken. Hij kan je meer vertellen over wanneer je dat doet, of hoe je kunt voorkomen dat je kind op een ander manier te veel rook binnenkrijgt.

Wat kun je er zelf aan doen?

Wanneer jouw kind problemen heeft gekregen als gevolg van het roken, kun je hier zelf vaak weinig aan doen. Eenmaal ontstane beschadigingen zijn vaak niet terug te draaien. Wel kan verdere schade worden voorkomen, door te voorkomen dat je zoon of dochter nog langer met rook in aanraking komt. Het is dus heel belangrijk om te voorkomen dat je kind rook binnenkrijgt en daar de gevolgen van ondervindt. Dit kun je als volgt aanpakken:

• Zorg dat niemand meer rookt in huis. Als je zelf rookt, is het natuurlijk het beste om helemaal te stoppen met roken. Stoppen met roken is niet eenvoudig, maar zeker mogelijk. Wanneer het niet lukt om te stoppen, is de beste optie om buiten te roken. Rook blijft in huis hangen, dus het is altijd beter om niet in huis te roken.
• Vraag bezoek niet in huis te roken, maar naar buiten te gaan of het roken uit te stellen tot na het bezoek.
• Neem je kind niet mee naar rokerige ruimtes, zoals een café dat het er niet zo nauw mee neemt.
• Laat je kind niet bij iemand in de auto zitten die rookt.
• Vraag of je kind in een rookvrije kamer of buiten mag spelen wanneer je op bezoek gaat bij mensen die roken, of dat ze het roken misschien even willen uitstellen. Een ander alternatief is om uw kind niet mee te nemen

Algemene adviezen en voorzorgsmaatregelen

Ook als je zelf niet rookt, kan het best moeilijk zijn om aan familie of ander bezoek te vragen om niet te roken bij jou thuis. Hieronder staat een aantal tips hoe je dat kan aanpakken:

• Informeer gasten van tevoren over de rookregels in huis.
• Doe dit ook al tijdens je zwangerschap.
• Wees consequent en leg het belang van het niet-roken uit.
• Haal asbakken uit huis.
• Zoek een oppas die ook zelf niet rookt, of weet dat roken niet kan in nabijheid van kinderen.
• Op de meeste kinderdagverblijven mag niet gerookt worden. Informeer hier voor de zekerheid toch even naar wanneer u uw kind gaat aanmelden bij een kinderdagverblijf of bijvoorbeeld een gastoudergezin.

Voor dit artikel werkten we samen met Dokterdokter.nl. Daar vind je nog veel meer artikelen over gezondheid, gecontroleerd door artsen en medisch specialisten.