Erik werd geslagen door zijn vriendin: 'Ik wilde mijn kind niet achterlaten'
'Welke man laat zich nou in elkaar slaan door zijn vrouw?' 'Je kunt je toch wel verdedigen?' Het taboe op huiselijk geweld bij mannen is vanwege de angst voor dit soort reacties groot. Toch zijn ook mannen geregeld het slachtoffer.
Om hoeveel mannen het precies gaat, is lastig te zeggen. Maar volgens een zelfrapportage uit 2011 is 40 procent van de slachtoffers man. Erik (37, niet zijn echte naam) is een van hen. Hij werd twee jaar lang mentaal vernederd en fysiek mishandeld door zijn toenmalige vriendin. "Het is er heel geleidelijk ingeslopen."
Hoge pieken, diepe dalen
Vanaf begin af aan was het een relatie met hoge pieken en diepe dalen, vertelt Erik aan RTL Nieuws. "De mooie momenten waren mooi, maar de ruzies waren van begin af aan heftig. Het kwam er eigenlijk altijd op neer dat ik dingen niet deed zoals zij wilde, wat resulteerde in fysiek geweld en dreigen van haar kant."
In het begin toonde zijn ex dan nog berouw. "'Sorry, ik bedoelde het niet zo', zei ze dan als haar woede weggeëbd was. Of ze zei: 'Het was ook wel je eigen schuld, want jij hebt me kwaad gemaakt.' Maar op een gegeven moment verdwijnt dat. Het escaleert steeds verder."
Taboe
Vandaag vragen zes hulporganisaties aandacht voor mannenmishandeling, in de hoop dat het taboe erop minder wordt. Sinds tien jaar zijn er in Nederland opvanghuizen voor mishandelde mannen, waar veertig bedden in staan.
"Het is belangrijk om hiervoor aandacht te vragen", zegt Janine Janssen, lector Veiligheid in Afhankelijkheidsrelaties aan hogeschool Avans, die onderzoek doet naar mannenmishandeling. "Als ik college geef over mishandeling bij mannen wordt er internationaal vaak lacherig op gereageerd. Over het algemeen is het beeld: vrouwen hebben een probleem en mannen veroorzaken dat. Dat beeld moet veranderen. Het is niet zo zwart-wit."
Dochter
Het dieptepunt bij Erik ontstond toen hij en zijn ex samen een dochter kregen. "Als je samen een kind hebt, heb je meer om over van mening te verschillen", legt Erik uit. "De heftigheid en de frequentie van de ruzies namen toe."
De eerste keer dat Erik werd geslagen, staat hem nog helder voor de geest. "We zaten aan tafel, hadden ruzie en ze sloeg me met een vlakke hand in het gezicht waar onze dochter van 1,5 jaar bij was."
Sociaal vangnet
"Dat ik nooit heb teruggeslagen of eerder ben weggegaan, heeft met mijn dochter te maken", verklaart Erik. "Mijn ex dreigde altijd dat als ik haar ook maar met een vinger zou aanraken, ze naar de politie zou gaan. Ik was als de dood dat ik mijn dochter niet meer zou mogen zien. Ik voelde me heel machteloos, onderging het allemaal maar."
Wat de situatie voor Erik niet makkelijker maakte, is dat hij door zijn toenmalige vriendin was geïsoleerd van zijn vrienden en familie. "Zoals mijn mening nooit goed genoeg was, waren mijn vrienden en familie dat ook niet. Daardoor was mijn sociale vangnet weg. Ik dacht: ik kan die vriend die ik al een tijd niet meer heb gesproken hier toch niet over bellen?"
'Er knapte iets'
Toch kwam voor Erik uiteindelijk het moment dat hij besloot met zijn verhaal naar buiten te treden. "De nacht ervoor hadden we weer een heftige ruzie gehad, waarbij ze bovenop me was gaan zitten en mijn keel had dichtgeknepen. Tijdens een wandeling met mijn dochter knapte er iets en heb ik mijn zwager gebeld."
Zijn zwager reageerde heel begripvol en adviseerde hem contact op te nemen met VeiligThuis en zo kwam Erik in een blijf-van-mijn-lijfhuis voor mannen terecht. Achteraf had Erik gewild dat hij eerder vrienden en familie had ingeschakeld.
Persoonlijke relatie
"Ik heb het probleem jarenlang gebagatelliseerd en was bang om niet serieus genomen te worden", vertelt hij. "Ik was toch een volwassen man? Waarom kon ik mezelf dan niet verdedigen? Je hebt het gevoel dat de maatschappij een bepaalde verwachting van de man heeft. Dat je als man sterk moet zijn en je niet kwetsbaar mag opstellen, maar iedereen die ik het vertelde, reageerde heel goed en begripvol."
Volgens Janssen zie je bij mannen en vrouwen dezelfde vormen van geweld terugkomen. "Soms gaat het om fysiek geweld, soms is het alleen psychisch en soms speelt het zich vooral online af. Maar wat al het huiselijk geweld gemeen heeft, is dat het altijd een om een persoonlijke relatie gaat. Er zit altijd een opbouw in en het is lastig om ervan af te komen. Doordat het om een persoonlijke relatie gaat, zit je met veel draadjes aan elkaar vast. Bijvoorbeeld omdat je samen kinderen hebt."
Ouderavond
Inmiddels is het vijf jaar geleden dat Erik uit de situatie is weggegaan en gaat het goed met hem. "Mijn dochter is altijd mijn prioriteit geweest. Ik ben samen met mijn ex een heel traject ingegaan en inmiddels zijn we zover dat we samen bij een ouderavond kunnen zijn."
"In het begin was het zo dat als mijn dochter bij mij was, mijn ex niet accepteerde dat ik dan bepaalde wat er gebeurde", zegt Erik. "Maar ik heb geknokt voor mijn rechten en ik zie hoe blij mijn dochter is dat haar papa en mama nu samen door een deur kunnen."
Fantastische vriendin
Na de traumatische ervaring met zijn ex was het voor Erik lastig om een nieuwe relatie aan te gaan. "Maar ik heb een fantastische vriendin gevonden die veel begrip voor de situatie heeft. En als ik zie hoe ze met mijn dochter omgaat, dan ben ik ontzettend blij. Dan denk ik: het is toch nog allemaal goedgekomen."