Resistente malariaparasiet verspreidt zich over Zuidoost-Azië: 'Rampzalige gevolgen'

Het onderzochte anti-malariamedicijn bestaat uit de twee verschillende middelen 'dihydroartemisinine' (DHA) en 'piperaquine'. Het medicijn is een van de meest gebruikte behandelingen tegen malaria ter wereld.

Uit onderzoek van de Universiteit van Oxford en de Mahidol Universiteit, dat vandaag is verschenen in het medische tijdschrift The Lancet, blijkt dat een groot aantal van de malariamuggen die de parasiet met zich meedragen in Cambodja, Thailand en Vietnam resistent is tegen allebei deze middelen.

Wat is malaria? 

Malaria is een ziekte die wordt veroorzaakt door parasieten. De parasieten kunnen het lichaam binnenkomen door een muggenbeet van de Anopheles mug die voornamelijk in de (sub)tropen leeft. Bij de meeste gevallen van malaria krijgen patiënten gemiddeld tien tot veertien dagen na besmetting last van koorts, hoofdpijn, koude rillingen en spierpijn. Sommige vormen van malaria kunnen binnen enkele weken dodelijk zijn als de besmette persoon niet wordt behandeld. 

Bron: RIVM

Aan het onderzoek werkten ook Nederlandse wetenschappers mee. Onderzoekscoördinator dokter Rob van der Pluijm legt uit: "Van de honderd mensen die met dit medicijn worden behandeld komen vijftig mensen binnen zes weken weer terug met dezelfde klachten. Dat is een heel hoog aantal." Ter vergelijking: volgens de Wereldgezondheidsorganisatie moet een behandeling worden aangepast als tien procent van de behandelingen faalt.

Miljoenen levens

De bevindingen kunnen volgens Van der Pluijm rampzalige gevolgen hebben. "Op dit moment sterven meer dan 400.000 mensen per jaar aan malaria, met name kinderen in Sub-Saharisch Afrika."

De resistentie is nu nog niet in Sub-Saharisch Afrika gevonden, maar de angst bestaat dat de resistente parasiet zich verspreidt naar India en Bangladesh en dan het water oversteekt naar dat deel van Afrika. "Daar kan het miljoenen levens kosten."

Vakantiegangers

Voor vakantiegangers die zich in malariagebieden in Zuidoost-Azië bevinden is er niet direct reden tot zorg. “Veel toeristen in malariagebieden slikken medicijnen om de ziekte te voorkomen. Deze medicijnen zijn anders dan de medicijnen die worden gebruikt om malaria te behandelen en zijn vooralsnog een effectieve preventie", aldus Van der Pluijm. "Mocht je toch ziek worden en koorts krijgen dan is het altijd aan te raden om lokaal een dokter om advies te vragen."

Malaria uitroeien

Het is niet de eerste keer dat er resistentie is ontstaan voor een medicijn tegen malaria. In de jaren 60 en 70 werd dit bij een ander medicijn ontdekt. "Ook deze resistentie begon in Cambodja en verspreidde zich vervolgens naar delen van Afrika waar het miljoenen levens heeft gekost. Daarom is het nu erg belangrijk om de malaria in Cambodja, Vietnam en Thailand voorgoed uit te roeien", zegt Van der Pluijm.  

"Dat kan bijvoorbeeld door iedereen in een dorp hetzelfde werkende anti-malariamedicijn te geven. Op die manier wordt iedere vorm van malaria meteen de kop ingedrukt."

Behandelmethode moet aangepast

De behandelmethode met DHA-piperaquine moet volgens de wetenschappers zo snel mogelijk worden aangepast in Zuidoost-Azië. Het medicijn wordt in ieder geval in Vietnam nog gegeven. "We hebben het advies gegeven om te stoppen met dit middel, maar het is niet makkelijk om dit van de een op de andere dag te veranderen. Hopelijk zal deze publicatie hier aan bijdragen." 

Daarnaast wordt er hard gewerkt aan nieuwe behandelingen. "Wij hebben de laatste jaren in dezelfde landen een medicijncombinatie van drie middelen getest in plaats van twee en dat bleek volledig effectief", zegt Van der Pluijm. De resultaten van deze medicijncombinatie worden later dit jaar gepubliceerd.