Raam open in de klas: ruim 2500 scholen hebben ventilatie niet op orde
Het aantal scholen dat niet voldoet aan de ventilatienormen is veel groter dan gedacht. Het gaat om ruim 2500 scholen door het hele land. En dat terwijl scholen juist wordt aangeraden goed te ventileren om onder andere de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Met de winter voor de deur betekent dat dat deze scholen vaker de ramen moeten openzetten.
Een eerdere berekening ging ervan uit dat één op de tien scholen de ventilatie niet op orde had, maar dat blijkt bijna drie op de tien scholen te zijn.
Dat blijkt uit onderzoek dat minister Slob van Onderwijs heeft laten uitvoeren, waarbij gekeken werd of het binnenklimaat aan de minimale bouw- en gezondheidseisen voldoet.
Ventilatie slecht op ruim kwart van de scholen
Op basisscholen voldoet 28 procent (2.170 scholen) niet aan de eisen en ruim 26 procent van de leslokalen in het voortgezet onderwijs (365 scholen) voldoet niet.
In Nederland staan 9.331 schoolgebouwen voor het basis- en voortgezet onderwijs. Vooral schoolgebouwen ouder dan 30 jaar hebben te kampen met een ongezond binnenklimaat in de klas. Het gaat dan om ruim één derde van die gebouwen die niet voldoet. Op deze scholen wordt er voornamelijk op natuurlijke weg geventileerd, dus door het openzetten van ramen, roosters en deuren.
Je hebt niet alle cookies geaccepteerd. Om deze content te bekijken moet je deaanpassen.
Verspreiding virus tegengaan
Nu tijdens de pandemie is luchten van belang omdat het aantal virusdeeltjes in de lucht dan vermindert, zo stelt het RIVM.
Juist scholen hebben op dit moment te kampen met veel coronabesmettingen. Sinds de herfstvakantie hebben al zeker 120 basisscholen de deuren helemaal gesloten en de helft van de basisscholen heeft recent één of meer klassen naar huis gestuurd, zo blijkt uit cijfers van de Algemene Vereniging van Schoolleiders (AVS).
Opletten tijdens de les
Veel scholen met gebrekkige ventilatie moeten nu noodgedwongen ventileren door de ramen open te zetten, maar dat is niet ideaal: "Door het geluid van buiten, lukt het me niet om op te letten tijdens de les." Bekijk hier de video:
Leerprestaties
"In z'n algemeenheid kun je stellen dat in een goed geventileerde ruimte er minder kans is op verspreiding van het virus dan in een ruimte die slecht is geventileerd", zegt kinderarts en epidemioloog Patricia Bruijning van het UMC Utrecht.
"Praktisch gezien adem je in een slecht geventileerde ruimte vaker elkaars lucht en daarmee ook elkaar virus in. Maar wat we nog niet weten is bij welke mate van ventilatie de transmissiekansen duidelijk lager worden, daar wordt nu nog onderzoek naar gedaan."
Verder zorgt een goede ventilatie voor een lager ziekteverzuim onder leerlingen en leraren. Daarnaast verbeteren de leerprestaties bij taal- en rekenonderwijs aanzienlijk bij een goed binnenklimaat, zo blijkt uit onderzoek.
Ventilatie kost 1,6 miljard euro
Om de ventilatie en alle bijbehorende installaties op orde te brengen is een basisschool gemiddeld een half miljoen euro en een school in het voortgezet onderwijs anderhalf miljoen euro kwijt. In totaal is er 1,6 miljard euro nodig om alle scholen aan de eisen te laten voldoen, zo berekenen de onderzoekers.
Minister Slob van Onderwijs heeft eind vorig jaar 360 miljoen euro beschikbaar gesteld, als een tegemoetkoming aan scholen zodat ze versneld de ventilatie op orde kunnen brengen.
Geen pretje
De 26 openbare basisscholen van Spaanesant in Haarlem zijn vooral gehuisvest in oude gebouwen. De gemiddelde leeftijd van de scholen ligt boven de 60 jaar. 12 gebouwen voldoen niet aan de ventilatie-eisen als er niet regelmatig een raam zou worden opengezet. En dat is in de herfst en straks in de winter geen pretje voor de leerlingen.
De school is daarom op dit moment druk met de aanleg van een nieuw ventilatiesysteem op één van de scholen. Daarna volgen de andere gebouwen zodat eind 2023 zo goed als alle scholen aan de ventilatienormen voldoen. Een forse investering van anderhalf miljoen euro. Ze ontvangen een subsidie van het ministerie van Onderwijs, maar dat dekt slechts 30 procent van de kosten. De rest moet de school zelf bijdragen.
Ventilatie-eisen voor scholen
Het RIVM stelt dat een schoolgebouw aan een combinatie van eisen moet voldoen. Er wordt dan vooral gekeken naar de maximum toegestane CO2-concentratie (koolstofdioxide). Hoe hoger het aandeel koolstofdioxide betekent een lager zuurstofgehalte in de lucht. En onze longen hebben vooral zuurstof nodig.
Voor bestaande gebouwen ligt de norm op 1.200 ppm en voor schoolgebouwen van na 2012 ligt die grens op 950 ppm.
Dit zijn de minimumeisen, in de Handreiking Optimaal Ventileren op Scholen staat dat er bij 1.000 ppm maatregelen noodzakelijk zijn, zoals het openzetten van ramen.
Tijdens het ventileren komt er verse lucht het lokaal binnen en wordt lucht die vervuild is met vocht, stof of ziekteverwekkers afgevoerd. Ventileren kan via natuurlijke weg door roosters, kieren of ramen die openstaan, maar ook via een mechanische ventilatie.
Naast voldoende verse lucht is de temperatuur, het geluidsniveau en voldoende daglicht van belang voor een goed binnenklimaat.
Hang CO2-meter op in de klas
De onderzoekers van kenniscentrum Ruimte-OK waarschuwen dat het percentage scholen dat niet aan de ventilatie-eisen voldoet wellicht nog hoger ligt dan 28 procent. Want tijdens de meetperiode afgelopen september stonden de ramen van scholen vaker open dan nu tijdens de herfst en straks in de winter het geval is. Hierdoor zijn die meetresultaten wellicht te positief gekleurd.
Scholen die een systeem hebben waarbij zowel de verse als de vuile lucht op mechanische wijze wordt aan- en afgevoerd, komen het beste uit de bus. Scholen die voorlopig het nog moeten doen met slecht geventileerde lokalen moeten standaard een CO2 meter ophangen om vinger aan de pols te houden, zegt Marco van Zandwijk van Ruimte-OK.