Man die varkenshart kreeg, overleed aan varkensvirus: 'Leerzame ervaring'
De 57-jarige Amerikaan die als eerste mens een donorhart van een varken kreeg, blijkt te zijn overleden door een varkensvirus. Dat heeft de arts van de man bekendgemaakt. Toch zijn de resultaten van de operatie veelbelovend. 'Deze man heeft wel twee maanden met een varkenshart geleefd.'
Het was een bijzondere primeur, toen de 57-jarige David Bennett in januari als allereerste mens ooit een donorhart van een varken kreeg, na een acht uur durende operatie in het universiteitsziekenhuis van Maryland, in de Amerikaanse stad Baltimore.
Bennett was ernstig ziek, zelfs te ziek om in aanmerking te komen voor een donatie van een menselijk orgaan. Hij ging akkoord met een experimentele donatie, uitgevoerd door chirurg Bartley Griffith. De operatie slaagde, maar twee maanden later overleed Bennett alsnog.
Nu blijkt een varkensvirus aanwezig te zijn geweest in het donorhart. Het gaat om het porcine cytomegalovirus (cmv), een soort herpesvirus. Waarschijnlijk heeft het virus een rol gespeeld in het overlijden van de man, zegt chirurg Griffith.
Ian Alwayn, hoogleraar Hoogleraar Transplantatiechirurgie aan het LUMC, vind het opvallend dat dat virus in het hart aanwezig was. "Varkens die worden gebruikt voor transplantaties worden gescreend, zeker ook op dit specifieke virus. Dat zou je moeten kunnen vinden, dus het verbaast mij dat dat niet vooraf is opgepikt."
Geen medicijnen
Het cytomegalovirus komt ook voor bij mensen, maar dat is een andere variant dan bij varkens. Mensen hebben geen weerstand tegen de varkensvariant, en er zijn ook geen medicijnen tegen, legt Alwayn uit.
Bovendien krijgen patiënten die een donororgaan ontvangen, medicijnen om hun afweer te onderdrukken. Daarmee wordt voorkomen dat het orgaan wordt afgestoten. "Daardoor zijn die patiënten uitermate gevoelig voor infecties", zegt Alwayn.
"In dit geval kon die infectie niet behandeld worden en was de patiënt er niet tegen bestand. Het virus heeft dus zeer waarschijnlijk bijgedragen aan zijn dood. En dat had voorkomen kunnen worden."
De varkens die gebruikt worden voor dit soort transplantaties worden niet alleen uitgebreid gescreend, ze worden ook gefokt in speciale omstandigheden, zoals een ziektekiemvrije omgeving, juist om te voorkomen dat dierlijke virussen mee worden getransplanteerd.
Alwayn: "Daar is kennelijk iets misgegaan. Dat betekent niet dat het ook een gevaar was voor de omgeving, want mensen kunnen zo'n virus niet overdragen, maar het is wel vervelend voor de persoon die geïnfecteerd is."
Niet de laatste poging
Toch denkt Alwayn niet dat Bennett de laatste patiënt zal zijn die een varkenshart getransplanteerd krijgt. "Deze ervaring is heel leerzaam, en benadrukt nogmaals het belang om heel zorgvuldig om te gaan met deze organen, en nauwkeurig te testen op dit soort virussen."
"Vergeet niet: deze man was heel ziek, en heeft twee maanden lang met een varkenshart gefunctioneerd. Dat is heel bijzonder", zegt de hoogleraar. "Het hart is genetisch op tien punten aangepast, onder andere om afstoting te voorkomen. Dat lijkt gewerkt te hebben. Als je een infectie als deze kunt voorkomen, zou een mens met een donorhart van een varken nog lang kunnen leven."
Hopelijk geschikt alternatief
Volgens Alwayn is het overlijden van Bennett dan ook geen 'showstopper' voor het onderzoek naar dierlijke donororganen. "Het is moeilijk te voorspellen hoe snel en hoe vaak zo'n operatie zal plaatsvinden, maar het gaat zeker verder bekeken worden. In de VS, maar ook in Duitsland zijn ze al ver met dit soort onderzoeken."
"Daar kunnen we nog meer van leren. En hopelijk bieden varkensorganen straks een alternatief voor patiënten die anders overlijden terwijl ze op de wachtlijst staan voor een donororgaan."