Wat Israël nu ook doet, Hamas zal niet verdwijnen: 'Het gedachtegoed blijft in leven'
"We strijden tegen beestachtige mensen en we handelen als zodanig." Dat zei de Israëlische minister van defensie gisteren als reactie op de grootschalige aanval van Hamas. De vraag is wat dat betekent. Hamas helemaal uitroeien is in ieder geval onmogelijk, zeggen deskundigen Peter Wijninga en Mart de Kruif. "Dat lukt niemand."
Op papier is Israël oppermachtig tegenover Hamas. Maar Hamas zal, ongeacht wat Israël doet, niet verdwijnen. "Je kunt een beweging een kopje kleiner maken door voornamelijk leiders uit te schakelen, denk bijvoorbeeld aan Al Qaeda en IS", zegt defensiespecialist Peter Wijninga. Zo werd het brein achter de aanslagen van 11 september 2001 Osama bin Laden in 2011 gedood in Pakistan, maar Al Qaeda bleef voortbestaan. "Ze worden daardoor minder dominant en actief, maar zijn niet weg."
"Het gedachtegoed van bijvoorbeeld Al Qaeda is ook niet weg. Dat zal bij Hamas net zo zijn", vervolgt hij. Militair gezien is Israël wel in staat om Gaza te veroveren, denkt oud-commandant der landstrijdkrachten Mart de Kruif. Al zou wel weken tot maanden duren. "Maar dat lukt nooit volledig, er zullen altijd strijders ondergronds actief blijven. En je moet je afvragen of je dat wel wilt."
Grootschalig leger
Aan de cijfers ligt het niet. Bij het Israëlische leger geldt een dienstplicht. "Elke jonge man en vrouw moet in dienst en blijft daarna reservist", legt Wijninga uit. In Israël blijf je reservist tot op maximaal 49-jarige leeftijd. "Daardoor is Israël in staat om heel snel een leger op de been te zetten." Dat is de afgelopen dagen ook gebleken: Israël heeft 300.000 reservisten opgeroepen om in actie te komen tegen Hamas.
De kwantiteit van het Israëlische leger is daarmee verzekerd, maar de kwaliteit valt volgens Wijninga te betwisten. "In feite zijn het burgers met een pakje aan." De Kruif voegt daaraan toe dat de reservisten wel met enige regelmaat worden getraind. Ook is het leiderschap van het leger sterk. "De commandanten leiden ook van voren, ze gaan voorop."
Dat ligt anders bij Hamas. Allereerst is Hamas aanzienlijk minder groot dan het Israëlische leger, al zijn exacte aantallen onbekend. "Ze hebben ongeveer 1500 man ingezet bij de aanval van afgelopen weekend. Hoeveel strijders nog over zijn, is de vraag", zegt Wijninga.
Israëli's houden er volgens hem rekening mee dat het merendeel van die 1500 nog actief is. Hamas is alleen geen formele krijgsmacht. "Ze zijn niet gewend om in een grote eenheid op te treden", stelt De Kruif.
Wat de luchtmacht betreft verschillen Israël en Hamas enorm. "De luchtmacht is eigenlijk Israëls sterkste wapen", zegt Wijninga. Hamas, daarentegen, heeft volgens De Kruif 'eigenlijk geen luchtmacht'.
De kans dat Hamas vanuit Libanon zal worden bijgestaan door het Iraanse Hezbollah, een militante beweging met tienduizenden strijders die solidair zijn met Hamas, is volgens Wijninga en De Kruif ook niet groot. "Ze zullen niet staan te trappelen om mee te doen aan het conflict", stelt De Kruif. "Ze kunnen raketten afschieten, maar krijgen die ook terug. Meedoen zou ook te veel wijzen op betrokkenheid van Iran. Iran kan dan niet meer zeggen er niks mee te maken te hebben."
Komt er een grondoffensief?
Ondertussen blijven mensen speculeren over een mogelijk grondoffensief van Israël. Want hoewel het wegvagen van Hamas volgens de deskundigen onmogelijk is, is Israël wel uit op wraak. "Het is een moeilijke afweging", stelt Wijninga. Er gaan namelijk meerdere risico's mee gepaard. Zo heeft Hamas zeker 150 Israëli's gegijzeld, wier levens op het spel staan als Israël besluit een grondoffensief in te zetten.
Daarnaast zou een grondoffensief veel slachtoffers aan Israëlische kant met zich mee kunnen brengen. "Aanvallen in een stedelijke omgeving zijn altijd in het nadeel van de aanvaller. De verdediger kan zich verschuilen in gebouwen, de aanvaller moet over straat", legt Wijninga uit.
Bovendien zou een grondoffensief van Israël het land duur kunnen komen te staan op internationaal vlak. Israël probeert namelijk toenadering te zoeken tot Arabische Golfstaten. Die landen staan binnen het Israëlisch-Palestijns conflict aan de kant van de Palestijnen.
Israël hoopt met een alliantie met bijvoorbeeld Saoedi-Arabië sterker in het conflict te staan en Saoedi-Arabië hoopt op zijn beurt via Israël toenadering tot de Verenigde Staten te zoeken. Alleen zit de bevolking van landen als Saoedi-Arabië volgens Wijninga niet te wachten op toenadering. En een grootschalige actie tegen Palestina zou die poging ook weer ter discussie stellen.
Ook westerse landen kijken mee met het Israëlisch-Palestijns conflict, en die zijn kritisch naar Israël als het gaat om de behandeling van de Palestijnen. "De steun is er nu, maar is niet zonder meer gegarandeerd", zegt Wijninga. "Waar nu nog overal Israëlische vlaggen worden gehesen, kan de westerse wereld zich afkeren als Israël te ver gaat."