RKC-keeper na botsing mét helm op training: 'Dat is dus te laat'
"Het is gewoon allemaal veel te traag. Die helm had op gemoeten voor de botsing." Was getekend, neuropsycholoog Erik Matser. Een maand geleden botste RKC-doelman Etienne Vaessen met Ajax-spits Brian Brobbey. Gister stond Vaessen - mét keepershelm - voor het eerst sinds die botsing weer op het trainingsveld.
Vaessen deed de helm op toen hij enkele penalty's van medespelers probeerde tegen te houden. Daarvoor trainde hij apart van de groep, zegt een woordvoerder van RKC. RTL Nieuws vroeg om een reactie van de doelman waarom hij de helm nu opzet, maar in deze fase van zijn herstel doet hij nog geen interviews, meldt RKC.
'Ik kijk met open mond naar al die domheid'
Matser ziet het vaker gebeuren: keepers of spelers die iets meemaken, en vervolgens de helm opzetten. "Dat is dus te laat", zegt hij. "Het is zo zonde dat zoveel mensen letsel moeten oplopen voordat er iets gebeurt. De voetbalwereld wil gewoon niet. Ik sta met open mond naar al die domheid te kijken."
De eerste doelman die met de helm liep, was Petr Cech, van Chelsea destijds. Hij liep in 2006 een schedelbasisfractuur op tijdens een wedstrijd, en speelde de rest van zijn carrière met helm. Zeventien jaar later hoort de helm nog altijd niet bij de standaarduitrusting van een keeper.
'Gewoon zielig'
"Middeleeuws", noemt Matser dat. "We hebben een hele goede manier om keepers te beschermen, maar we doen het niet. Dat is gewoon zielig."
Matser legde na de botsing van Vaessen aan RTL Nieuws uit waarom bescherming zo van belang is, zeker voor je hersenen. "Ze zijn echt zo zacht als boter. Het is een orgaan dat qua structuur lijkt op calamares, dan heb je een beeld hoe week dat is."
Helmplicht
Het probleem is vervolgens dat de hersenen zitten ingeklemd in je schedel, en dus nergens heen kunnen. "Achter de ogen zitten messcherpe structuren en botten. Als je schokbelasting krijgt, bijvoorbeeld door botsingen of door ballen te koppen, bewegen de hersenen in de schedel. Die botermassa beweegt en schuurt langs scherpe randen."
Het is voor Matser voldoende reden om een helmplicht in te stellen. Anderen twijfelen. "Dan heb ik het vooral over de haalbaarheid", zei emeritus-hoogleraar klinische sportgeneeskunde Frank Backx. "Voetbal is een conservatieve sport. Zo'n plicht zal nooit lukken, want er is veel te veel weerstand. We kunnen het wel adviseren en promoten."
De aandacht voor de keepershelm heeft na de botsing tussen Vaessen en Brobbey wel weer een vlucht genomen, ziet Sander Zaal van Sports Trading Leusden. Zij zijn leverancier van de helm voor vele retailers in Nederland. Ook 'gewone' klanten kunnen bij hem terecht. "Bij grote incidenten zien we altijd een piek, soms wel 300 procent extra verkoop."
Discussie via kledingindustrie
Maar dit keer is het anders, zegt Zaal. "Normaal verslapt de aandacht na twee weken weer, dat is nu een stuk minder. De interesse houdt langer aan."
Ook de toon van de reacties verandert, ziet Zaal. Ze zijn een stuk positiever tegenover de helm dan eerder, zegt hij. "Maar de mensen die langskomen hebben wel vaak iets meegemaakt rondom hoofdletsel, of hebben het zien gebeuren. Het kwaad is vaak al geschied."
Daar is dus nog winst te behalen, ziet ook neuropsycholoog Matser. "Ik denk dat we deze discussie niet meer via artsen moeten voeren, maar via de kledingindustrie. Het moet stoer en oké zijn, het moet bij je outfit gaan horen. Dat is bij hockey en skiën precies hetzelfde."
KNVB: 'Geen noodzaak voor verplichting'
De KNVB laat weten neutraal te staan tegenover de keepershelm, maar begrijpt dat keepers die iets hebben meegemaakt zoals Etienne Vaessen hem dragen.
"Als mensen hem op willen doen, dan is dat prima", zegt bondsarts van de KNVB Edwin Goedhart. Er is volgens hem nog geen noodzaak om er een verplichting van te maken. "Het idee dat een keepershelm een hersenschudding kan voorkomen, is niet waar. Een hersenschudding ontstaat uit een onverwachte draaibeweging."
Op hersenschuddingen heeft de helm dus geen effect. De keepershelm beschermt volgens de KNVB alleen tegen wonden op het voorhoofd. Goedhart: "In het ergste geval zou er ook een botbreuk kunnen ontstaan, maar dat is eigenlijk nooit gezien. Meestal zijn de krachten van de bal te laag."
Volgens de bondsarts zijn er ook een aantal nadelen die komen kijken bij de keepershelm. "Als de helm van hard materiaal is gemaakt, dan kan je er zelfs nog anderen mee beschadigen. Ook voelen sommige mensen zich té goed beschermd. Die spelers tonen dan risicovoller gedrag en kunnen extra hard een kopduel ingaan."